Жањандыћ аћпарат жљйелерi. Бiртџтас мќдени-аћпараттыћ

277
университеттер мен кќсiпкерлiк орталыћтарды, аћпарат агенттiгi мен
баспаларды байланыстырып, адамныѓ барлыћ бiлiм саласындаѕы
деректерiнiѓ алып ћоймасына айналды. Интернеттен классикалыћ
ќдебиеттiѓ, фантастикалыћ ќдебиеттiѓ, ћазiргi проза мен поэзияныѓ
орасан мол шыѕармалары бар кiтапханаларды табуѕа болады.
Интернет алуан тљрлi аћпараттардыѓ к)зi ѕана емес, сонымен ћатар
араласып байланыс жасаудыѓ ћџралы да. Электрондыћ пошта неѕџрлым
к)п пайдаланылатын жљйелiк ћџрал. Пайдаланушы электрондыћ хаттар,
фотосуреттер, файлдар алып, оларды ж)нелте алады. «Блогтар» ћатынас
жасаудыѓ кеѓiнен тараѕан ћџралы. Бџлар арнаулы сайттарда жазылып
отыратын жљйелiк кљнделiктер. Олар ћосымша жазбаларды тез
хабарлауѕа, тљсiнiктер беруге, т.т. мљмкiндiк бередi.
Интернеттi тљрлi елдердiѓ ѕалымдары ѕылыми аћпараттар алысу,
виртуалдыћ симпозиумдар мен конференциялар џйымдастыру љшiн
жќне бiлiм маћсаттарында кеѓiнен пайдаланады.
Интернеттiѓ медицинада ћолданылу аясы да алуан тљрлi. Мќселен,
кљрделi операциялар дќрiгерлердiѓ виртуалдыћ консилиумыныѓ
ћатысуымен )ткiзiледi.
Форумдар — ќртљрлi таћырыптар бойынша айтыс џйымдастырыла-
тын арнаулы сайттар интернеттi пайдаланушылардыѓ егжей-тегжейлi
пiкiр алысуына мљмкiндiк бередi. Интернеттi пайдаланушы айтысћа
ћатысушылардыѓ хабарларын тыѓдап, оларѕа жауап бере алады,
талћылау љшiн жаѓа таћырыптар џсына алады. Форумдар бiр-бiрiмен
пiкiр алмасудыѓ тамаша мљмкiндiгiне ие болады. Онда адам тќжiрибелi
мамандардан к)мек алып, )зiнiѓ жетiстiктерiмен ортаћтаса алады.
Интернетте ортаћ мљдделермен бiрiккен адамдардыѓ к)птеген
виртуалдыћ ћауымдастыћтары бар. Бџлар — ћандай да бiр форумныѓ
т)ѓiрегiнде топтасћан ќдеби клубтар мен љйiрмелер жќне аћыр
соѓында, жљйелiк р)лдiк ойындарды џнатушылар. Олардыѓ кейбiреу-
лерiнiѓ виртуалдыћ дљниеге енiп кететiндiгi сонша, психологтер
интернетке тќуелдiлiк проблемасы туралы айтып жљр, бџл тегiн емес.
Екiншi жаѕынан, интернет адамныѓ пiкiрлестер табу мљмкiндiгiн
едќуiр џлѕайтады, ал жљйедегi танысудыѓ даѕдылы танысушылыћћа
к)шетiнi сирек емес.
Адам )мiрiнде интернеттi ћолданудыѓ шегi љздiксiз џлѕайып келедi.
Интернет ћазiргi )ркениеттiѓ ажырамас iрi б)лiгiне айналды. Бiлiм,
сауда, байланыс, ћызметтер саласына жедел ене отырып, ол ћатынас
жасау мен оћудыѓ, кќсiпкерлiк пен к)ѓiл к)терудiѓ жаѓа нџсћаларын
туѕызады. Интернет тiптi адамдардыѓ дљниеге к)зћарасы мен
психологиясын )згертедi. Бiлiм алуда, ойын-сауыћтарда, жџмыста
компьютерлердi пайдалануѕа бала кезiнен бастап љйренген жастар
аћпараттыћ кеѓiстiктi басћаша тљсiнiп )мiр сљредi. Олар љшiн ќлемнiѓ
басћа б)лiгiндегi атарластарымен хабарласып, кез келген мќселе
ж)нiнде ћатынас жасау немесе дереу мќлiметтер алу, тiптi кљнделiктi
љйреншiктi iс болып отыр. Интернеттiѓ дамуымен бiрге бiздiѓ

278
тџсымыздаѕы ќлеуметтiк-мќдени ерекшелiктiѓ — жљйелiк аћпараттыћ
ћажеттерi де дамиды. Оныѓ )кiлдерi љшiн интернет )мiрдегi даѕдылы
жќне ыѓѕайлы серiктесi болып алѕан.
Ћазiргi ћоѕам барѕан сайын компьютерлендiрiле тљскен ћоѕамѕа
айналып келедi. Аћпараттыћ ћызметтердiѓ жеделдiгi мен сенiмдiлiгiне
талаптар кљшеюде; олардыѓ жаѓа тљрлерi пайда болуда. Ѕалымдар
жањандыћ аћпараттыћ жљйелердiѓ принципiнде жаѓа нџсћаларын
талдап жасауда. Таяу болашаћта жљйелiк жобалаудыѓ, ќкiмшiлiк
ћызмет атћарудыѓ жќне ћызмет к)рсетудiѓ к)птеген процестерi
толыѕынан автоматтандырылады.
Бiртџтас мќдени-аћпараттыћ кеѓiстiктi ћалыптастыру — аса
маѓызды жасампаз, нќтижелi механизмдердiѓ бiрi. Олардыѓ к)мегiмен
дљниенiѓ алуан тљрлiлiгi, тереѓ iшкi процестер туралы, дљниежљзiлiк
ћауымдастыћта џдайы болып жатћан ќртљрлi )згерiстер туралы
адамзаттыѓ тљсiнiктерi џлѕаяды.
Бiртџтас мќдени-аћпараттыћ кеѓiстiк келешекте халыћтардыѓ бейбiт мiр
сљруге жќне жасампаздыћ кљш-жiгердi бiрiктiруiн ћамтамасыз ете алады.

жүктеу/скачать 14,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: