Сарлыбаева Л. М., Аскарова Ш. К
жүктеу/скачать 7,07 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2-ші нүсқа.
Қайнату барасында картоп немесе қызьшша тінініңмеханикалық беріктік дәрежесінің өзгеруіне қайнататьш орта температурасының эсерін зерттеу. Бірінші нүсқада көрсетілгендей картоп пен қызьшша үлгілерін дайындайды және беріктік, жұмсақгық дэрежесін анықтайды. Шикі көкөністердің қандай болмасын үлгілерінің бірін механикалық беріктігін аньщтау(бақьшау). Көлемі 250 мл болатын стақанға су қайнатып, оның үстіне пісіруге арналған екінші үлгіні саламыз (100°С шамасында). Картоп үлгісін 20 минут, ал қызылшаны - 40 минут қайнатамыз. Екі су моншасын 90 — 70 °С температурада дайындай- мыз. Көлемі 250 мл болатын екі стақанға суды қүйып, біреуін 80°С температурада, ал екіншісін 60°С температурада 156 қыздырамыз, эр қайсысына бір-бір үлгіден салып, су моншасына сәйкестемпературада қыздырамыз. Температураны бақылау үшін штативке термометр орналастырып, оны сұйықгық қүйьшған стақанға түбіне тигізбей саламыз. Су моншасыңда үлгілерді қыздыруды жалғастыру, дәл қайнату кезіндегі қайнатылған судай болуы керек. Қайнатып болған соң үлгілерді сүзіп алып, фарфорлы шыныаяққа немесе Петри шыныаяғына бөлме температурасына дейін суытып, беріктік жэне жұмсақтық дэрежесін анықгау керек. Көконіс тіндерініңмеханикалық беріктілігінің қыздыру темпераіурасына тәуелділігіне график құру. Қайнаіу кезіңде көкөніс тіндерінің механикалық бсрікіілігін эр түрлі температурада төмендеу жылдамдығьш ссеіпсу. А-Б х= -------- мұндағы X - көкөніс тіндерінің механикалық берікті- гінің түсу жылдамдығы, бірлік пенетрация/сағ; А -қайнату аяғьшдағы үлгілердің пенетрация дэрежесі, бірлік пенетрация; Б - қайнату басындағы үлгілердің пенетрация дэрежесі, бірлік пенетрация; I — қайнау уақыты, сағат. Қайнату кезіндегі көкөністер тіндерінің механикапық беріктігіне қыздыру температурасының эсері туралы шешім шығару. 157 3-ші нұсқа. Қайнату кезіндекөкөністер тіндерінің механикалық беріктігінің дэрежесінің өзгеруінежьшьпу ұзақгыгыныңэсерін зертгеу. Картоп және қызьшша үлгілерін 30 мм қабырғалық төртбұрыш түрінде әзірлейміз. Картоп түйнегін немесе қызылша түбірлерін жуандыгы 30 мм болатьгадай кесе- көлденеңкесеміз. Кесілген үлгілер 30x30 көлем шамасына сэйкес келуі керек. Үлгілер саны 10 талдан кем болмауы керек. Картоп үлгілерін көлемі 500 мл болатын стақанға салып, оны суық сумен толтырамыз, ал қызылша үлгілерін — суы жоқ стақанға саламыз. Картоп пен қызылша шикізатьгаың механикалық бврікгігін анықтау. Екі параллель анықталған пенетрация дәрежесінің орташа көрсетілімін есептеу. Суды қайнату. Картоп үлгілерінен қалған салқын суды төгіп тастап, өнім батып түратындай етіп қайнаған суды- құямыз. Қызылша үлгілерінеде дэл солай қайнаған су құямыз. Стақанға су денгейін белгілейміз.Қайнау барысын- дасұйықгықтың тасуы болған жағдайдаүлгілерге бірінші реттік деңгейге дейін ыстьщ су қосамыз. Сұйықгық тасығаннан соң 5 минут өткеннен кейінкартоп немесе 10 минут өткеннен кейін қызьшша үлгілерін сүзіп алып,екі үлгіні де фарфорлық шыныаяққа немесе Петри шыныаяғына саламыз. Сол сияқгы тағы екі үлгіні де белгілі уақыт аралығында аламыз, әр біреуін 5 минут (картоп) немесе 10 минут (қызылша)өткеннен кейін. Үлгілерді бөлме температурасына дейін суьггып, пропенетрациялаймыз және құрал көрсеткішін жазамыз. Әр екі параллель анықгаманың орташа көрсеткішін есептейміз. Қорьггыңды. 158 |