Саяси элиталар және саяси көшбасшылық


Саясаттанудағы барынша кең тараған билікті алу тәсілі және оның заңды болуы бойынша М.Вебердің деректеріне сәйкес көшбасшылықтың типологиясы саналады



бет17/28
Дата02.12.2023
өлшемі2,43 Mb.
#131628
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   28

Саясаттанудағы барынша кең тараған билікті алу тәсілі және оның заңды болуы бойынша М.Вебердің деректеріне сәйкес көшбасшылықтың типологиясы саналады.

М.Вебердің айтуы бойынша лидерліктің типі:

1. Дәстүрлі лидерлер (көсемдер, монархтар);

2. Рационалды-заңды (билікті қолданыстағы бар заңдардың негізінде алады);

3. Харизматикалық (яғни, беделді адамның бойында ғажайып қабілеттердің болуы).

Саяси көшбасшылық бағанын бірқатар факторлардың негізінде беруге болады:

  • жалпы міндетті шешудің барынша ұтымды вариантын табуға деген оның қабілеттілігі;
  • таңдап алған жолдың мақсатқа сай екендігіне көпшілікті сендіру және алға қойған мақсатқа қол жеткізу үшін оларды ұйымдастыру;
  • жаңа нәрселердің өсуін уақытында байқауға деген оның мүмкіндіктері, қоғамның тезірек даму прогресі мақсатында оларға қолдау беруді қамтамасыз ету.
  • Саяси көшбасшылық мәселесі – казіргі саяси психологиядағы маңызды проблемалардың бірі. Көшбасшылық және жетекшілік. Б.Д.Парыгиннің көшбасшылық пен жетекшілік түсініктері туралы әлеуметтік - психологиялық теориясын атап айтуға болады. Көшбасшының саясаттағы орны мен рөлі үлкен. Көшбасшының жеке басының белгілері мен ерекшеліктері саясатқа әсер етеді. Батыстық саяси психологиялық зерттеулер саяси көшбасшылық теориясының негізі топтарын жіктеп, қарастырады. Саяси көшбасшы мінез – құлқына психологиялық талдау жасауға болады. Саяси көшбасшы мен оның командасының ара қатынасының психологиясы өз алдына мәселе. Харизматикалық лидерге сипаттама беру. «Мен» – саяси көшбасшы концепциясын талдау (көшбасшының өзіне-өзі баға беруі немесе оның саяси - әлеуметтік ұстанған бағытындағы қиыншылықтар туралы).

    Көшбасшы үшін көпшілікпен байланысты жоғалтпау, олардың мүддесін дұрыс сезініп, білу және соған сәйкес әрекет ету маңызды. Қоғамның өзінің саяси көсбасшының таңдауы –айырықша маңызды іс.

Шынайы анализдің жоқтығы мен таза бейнеленуі себебінен, көшбасшылық феноменінің зерттелуінің тарих алдысын өткеріп тастайық. Оның саяси-психологиялық анализінің мүмкіндіктерінің негізгі жазба тарихының ең жоғары жетістігі болып табылады. Бірақ Х1Х ғасырдың аяғы – ХХ ғасырдың басына дейін көшбасшылыққа қарастырылған әдіс-тәсілдер тек жинақы, тар бейнелеу сипатта болды. Анализ ХХ ғасырдың жетістігіне айналды. Түрлі теориялар мен теоретиктер толығымен, нақтылап көшбасшылықтың табиғатын түсіндіруге тырысты және осы феноменнің табылуына байланысты факторларды анықтауға тырысты. Жалпыланған түрде осындай теориялардың бірнеше тобын бөлуге болады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет