ПРИМЕНЕНИЕ КОМПЬЮТЕРНЫХ ТЕХНОЛОГИЙ

78 
 
штрихов  и  динамических  оттенков,  артикуляцию  и  т.  п.  Кроме  того,  компьютер 
позволяет  разучивать  пьесы  с  «оркестром».  Он  также  может  выступать  как 
«тренажер»  по  дирижированию  (с  использованием  телеаппаратуры).  Компьютерные 
программы  позволяют  проводить  музыкально-слуховой  анализ  мелодий  (тем) 
произведений  в  курсе  истории  музыки.  Для  многих  музыкальных  дисциплин 
компьютер 
представляется 
ценным 
источником 
библиографических 
и 
энциклопедических  сведений.  Широко  распространены  проектные  задания  с 
компьютерными  презентациями,  которые  позволяют  более  наглядно  представить 
либо иллюстративный материал. 
Применение  новых  информационных  технологий  в  музыкальном  образовании 
позволяет  оптимизировать  средства,  формы  и  методы  обучения,  находить 
рациональные решения тех или иных учебных задач, выбирать целесообразные пути 
совершенствования  учебного  процесса,  способствует  преодолению  ряда  трудностей, 
возникающих при традиционной форме преподавания. Существуют следующие виды 
компьютерных  образовательных  программ:  электронный  учебник;  электронная 
музыкальная  энциклопедия;  библиотечные  информационно-поисковые  системы; 
компьютерные программы контроля знаний. 
Музыкально  –  компьютерные  технологии  –  очень   молодая   и  динамично 
развивающая область знаний. Она находится на стыке между техникой  и искусством, 
постоянно  совершенствуется  для  обучения,   творчества   и  научных  исследований.К 
ихчислу  относятся  как  электронные  музыкальные  синтезаторы,  так  и  специальные 
компьютерные  программы,  позволяющие  работать  с  ними,  как  с  обычными 
синтезаторами. 
Известно,  что  именно  в  России  были  впервые  созданы  всемирно  известные 
устройства — «Терменвокс» Л. С. Термена, клавишные синтезаторы А. А. Володина, 
оригинальный  синтезатор  Е.  А.  Мурзина,  получивший  название  «АНС»  (в  честь 
Александра  Николаевича  Скрябина).  Впоследствии  в  других  странах  появились 
клавишные  инструменты,  например,  Roland,  Yamaha,  Casio  и  многие  другие 
инструменты, а также звукорежиссерские устройства, компьютерные программы для 
работы  со  звуком  (в  частности,  Cubase,  CakeWalk).  Добавим  к  этому  списку: 
сравнительно  недавно  в  Новосибирске  была  разработана  оригинальная  мощная  и 
перспективная компьютерная программа для работы со звуком — StyleEnhancer [2]. 
Нотные  редакторы  -  это  тоже  текстовые  устройства,  но  они  являются 
специфически  музыкальными.  Их  история  насчитывает,  пожалуй,  уже  не  один 
десяток  лет.  Однако  лишь  сравнительно  недавно  появились  такие  программы, 
которые  ничем  не  уступают  настоящим  полиграфическим  средствам.  К  их  числу,  в 
первую  очередь,  следует  причислить  серию  программ  Finale.  Этопрофессиональные 
программы,  позволяющие  набирать,  редактировать,  распечатывать  любые  нотные 
тексты  -  от  Urtext'oe  до  сложных  хоровых  и  симфонических  партитур  современных 
композиторов. Они позволяют после набора нот не только расставлять лиги, акценты, 
динамические  обозначения,  оттенки  и  тому  подобные  элементы,  вставлять 
поэтические  тексты,  но  и  транспонировать  набранное,  выделять  из  партитуры 
отдельные  партии  и  распечатывать  их.  И  даже  можно  прослушивать  в  простейшем 
звучании  (с  целью  дальнейшего  редактирования)  набранную  музыку,  в  разных 
тембрах,  с  разной  скоростью  «исполнения».  Наконец,  следует  заметить,  что 
некоторые композиторы сочиняют музыку прямо в Finale, то есть не на нотной бумаге 
с последующей перепиской на компьютере[2]. 
Простейшие  тексты  можно  научиться  набирать  за  два-три  занятия;  на  сложные 

79 
 
потребуются  месяцы  обучения.  Некоторые  музыканты  привыкли  работать  в  других 
программах нотного набора, например, типа Sibelius или Score и считают их самыми 
лучшими.  Тут  все  дело  в  технических  возможностях,  типах  задач,  условиях  работы  
(в учебном заведении, дома) и в личных предпочтениях. 
Есть  компьютерные  программы,  которые  «обучают»  нотной  грамоте,  развивают 
музыкальный  слух  —  звуковысотный,  громкостной,  развивают  чувство  ритма.  В 
качестве примера можно  упомянуть программу  «EarMasterPro 4» («Мастер развития 
слуха»),  распространяемую  на  компакт-диске;  в  ней  главное  внимание  обращено  на 
звуковысотный  слух  и  чувство  ритма.  Среди  компьютерных  программ, 
предназначенных  для  детей  и  для  взрослых,  начинающих  учиться  музыке,  имеются 
такие,  которые  предназначены  для  обучения  игре  на  различных  музыкальных 
инструментах.  Чаще  всего  это  —  гитара.  Красивая  графика,  привлекательное  в 
тембровом  отношении  звучание  и  простота  изучения  «нот»  интересует  молодых 
людей. В таких «нотах» звуки записываются нередко старым «цифирным» способом: 
на  шести  линейках  (по  количеству  струн  на  гитаре)  проставляются  цифры, 
означающие  лад,  на  который  нужно  нажимать.  Тут  же  воспроизводится  запись 
мелодии  или  пьесы.  Смотришь  и  видишь,  что  нужно  делать.  Для  детей  обучение 
обычно  оформляется  в  виде  игры  —  с  подхваливанием,  подбадриванием,  с 
включением движущихся птичек, самолетов, животных и т. п., с подсчетом успешных 
«ходов» для каждого «соревнующегося»[2]. 
Первые  программы  для  компьютерного  нотного  набора  возникли  в  конце  80-х 
годов  ХХ  века,  но  они  ещѐ  были  не  совершенны.  Современные  нотные  редакторы 
(самые известные из них Finale и Sibelius) позволяют работать с текстом почти любой 
сложности. Они отличаются друг от друга различными технологическими подходами 
к  набору  нот,  пользовательским  интерфейсом  и  количеством  дополнительных 
функций, облегчающих этот процесс [1]. 
Одна  из  насущных  проблем,  порождаемых  развитием  идеи  компьютеризации 
музыкального  образования  это  подготовка  преподавателей.    Сейчас  кадры 
формируются  в  зависимости  от  обстоятельств;  руководящие  организации  в  этом  не 
принимают  участия.  Поэтому  крайне  важны  личные  контакты  организаторов  со 
специалистами.  Для  чтения  лекций  и  проведения  индивидуальных  занятий  по 
музыкальной информатике обязательно нужны специалисты из области естественных 
наук.  Конечно,  необходимы  специалисты-программисты  (желательно  кандидаты 
физико-математических  наук  или  технических  наук).  Но  обязательно  должны 
работать  и  музыканты,  практически  освоившие  НИТ;  именно  они  владеют 
спецификой  музыкальной  специальности.  То  есть  нужно  содружество;  далеко  не 
всегда оно удачно складывается. 
В настоящее время информационно-компьютерные технологии диктуют нам свои 
условия,  предъявляя  к  педагогу  и  его  профессиональной  компетентности  всѐ  новые 
требования. Современному преподавателю необходимо умело сочетать традиционные 
методики  классического  образования  с  современными  информационными 
технологиями.  Он  должен  владеть  навыками  ИКТ,  уметь  проектировать 
компьютерное  представление  учебного  материала  по  своему  предмету,  знать  о 
лучших  педагогических  программных  средствах  и  уметь  организовывать  учебные 
занятия с применением ИКТ. Компьютеризация музыкального образования открывает 
перед нами новые пути в развитии мышления и творческих способностей студентов. 
Благодаря  внедрению  инновационных  технологий  в  традиционное  академическое 
музыкальное  образование  облегчается  восприятие  огромного  потока  информации,  а 

80 
 
также повышается эффективность проведения уроков и контрольных мероприятий. 
 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 
1.
 
http://dostankovich.musicaneo.com/ru/blog/articles/view/973.html 
2.
 
http://academicon.ru/publ/pedagogika_iskusstvo/pagc_ju_n_kompjuternye_tekhnolo
gii_v_muzykalnom_obrazovanii/9-1-0-96 
 
 
ӘОЖ 378.1(574) 
АБДЫХАДЫРОВА Н.А., Алматы қ. 
Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясының 4 курс студенті 
ЛАКТИОНОВА С.Н. 
педагогика ғылымының докторы, Құрманғазы атындағы  
Қазақ ұлттық консерваториясының педагогика және арт менеджмент кафедрасының 
доценті, Алматы қ. 
 
МУЗЫКАЛЫҚ ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРЫНДАРЫНДА ПЕДАГОГИКАЛЫҚ 
ПӘНДЕРДІ ОҚЫТУ ҮДЕРІСІНДЕ ЕКІ ТІЛДІ ЖҮРГІЗУ 
 
Қазіргі  заманның  глобализациялау  жағдайына  байланысты,  қоғамның  тілге 
бағытының маңызды екенін байқап келеміз. Қазіргі уақытта тілдердің даму жүйесіне 
мемлекеттік қазақ тілімен бірге, ұлтаралық қарым қатынас орнататын орыс тілінің де, 
біздің  елімізде  рӛлінің  зор  екенін  байқаймыз.  Орыс  тілін  терең  меңгеру 
мемлекетіміздің тұрғындары үшін  ӛзара байланыс орнату үшін және ақпарат алмасу 
үшін  ең  аса  әлеуметтік  қажеттіліктеріне  айналып  отыр.  Осыған  байланысты  тілдің 
маңызын, білім беру саласында, саясатта, экономикада, кӛруге болады.  
Орыс тілінің терең меңгерілуі тек Қазақстан мемлекеті үшін ғана  емес, сондай-ақ 
барлық ұлттық ӛңірлердегі адамдар үшін, маңызды қажеттіліктерінің біріне айналып 
отыр.  Әлеуметтік кажеттілік, қарым-қатынас арқылы жүргізіледі, ал  қарым-қатынас 
адамдар  арасында  сӛйлеу  арқылы  жүргізіледі.  Сӛйлеу  тілге  тікелей  байланысты 
болғандықтан,  сондай-ақ  тек  қана  біздің  Қазақстан  Республикамызға  ғана  тән  емес, 
барлық басқа шет елдерге де қажетті, яғни кӛп тілді еркін меңгеру болып табылады.  
Мемлекетіміздің  кӛп  ұлтты  және  кӛпконфессионалды  ел  бола  отырып,  тілдік-
мәдени дамуы бүгінге қиын және қарама-қайшы кезеңнен ӛтіп жатқанына,  Қазақстан 
Республикасы  тілдік  саяси  концепциясы  мінездеме  береді.    Осыған  байланысты, 
еліміздің  барлық облыстарында іс-қағаздар  бірнеше тілде жазылып, ӛткізілуі керек.  
Қазақстан  Республикасының  тілдік  саяси  концепциясы  орыс  тілін  ғылым  мен 
техниканың  негізгі  ақпараттану  бұлағы,  жақын  және  алыс  шет  елдермен    қарым-
қатынас  орнату  тілі  деп  анықтайды.  Осыған  байланысты  жоғарыда  айтылған  тілдік 
мәселелерінің  концепцияларын  қарастыра  отырып,  Қазақстан  Республикасының 
президенті, ұлттың кӛшбасшысы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың «Жаңа әлемдегі 
жаңа  Қазақстан»  атты  халыққа  жолдауында  былай  деп    айтылған:  «Тілдердің 
үштұғырлығы  мәдени  жобасын  кезеңдеп  жүзеге  асыруды  қолға  алуды  ұсынамын. 
Қазақстан бүкіл әлемге халқы үш тілді пайдаланатын мәдениетті ел ретінде танылуға 
тиіс.  Олар:  қазақ  тілі  -  мемлекеттік  тіл,  орыс  тілі  -  ұлтаралық  қатынас  тілі  және 
ағылшын  тілі  -  жаһандық  экономикаға  ойдағыдай  кіру  тілі».  Сонымен  қатар 
Нұрсұлтан  Әбішұлы:  «мектептерге  ағылшын  тілінен  шетелдік  оқытушыларды  тарту 
қажет. Кез келген ортанқол мектептің балаларға ең жоғары деңгейде шет тілін оқып 

81 
 
үйренуіне  жағдай  жасайтындай  дәрежеге  қол  жеткізуіміз  міндет»,  яғни 
мемлекетіміздің    және  оның  тұрғындарының  әлемдік  деңгейде  бақталас  болуын 
қамтамасыз  ету  саясатында,  үш  тілдің  дамуын  ӛте  қадағалайды:  қазақ  тілінің 
еліміздің  мемлекеттік  тіл  ретінде,  орыс  тілін  ұлтаралық  қатынас  тілі  ретінде  және 
ағылшын  тілін  глобалдық  экономикаға  жетістікті  интеграциялану  тілі  ретінде  енуі 
бойынша  қарастырады  [1].  Осы  жоғарыда  айтылған  жағдайларға  байланысты, 
Қазақстан  мемлекетіндегі  орта  білімді  және  жоғарғы  оқу  орнындағы  білім 
алушыларға,  соның  ішінде  біздің  ӛнер  ордасы  Құрманғазы  атындағы  ұлттық 
консерваториясының  студенттеріне  екі  және  үш  тілді    білім  беруді  дамыту,  қазіргі 
уақытта ӛзекті мәселеге айналып отыр. 
Сондай-ақ  мемлекетіміздің  осы  мәселеге  байланысты,  жоғарғы  оқу  орнындағы 
білім беру үрдісінде студенттер орыс және қазақ топтары болып екіге бӛлініп, бӛлек 
оқытылады.  Сол  себептен,  топтардың  кӛп  бӛлігі    ӛзара  байланыста,  ӛзара  әрекетте, 
қарым-қатынаста болмайды, ұжымдастықтары да жоқтың қасы болып саналады, топ 
арасында толерантты болу деген түсінік қалыптаспайды. Бұл жағдай біздің еліміздің 
болашағына  зиянды,  қайшы  ықпал  ететін  кӛріністерге  әкеліп  соғады.  Бұл  тек  қазақ 
елінің  ішкі мәселесі емес, сыртқы саясатқа да ықпалын тигізетін бірден-бір себептер 
болады деген болжамдар туындауда. Еліміздің тұңғыш президентінің кӛрші ұлттарға 
деген,  ӛзара  халыққа  деген  толеранттылықты  сақтау  туралы  бағдарламаларының 
жүзеге асырылуын, осы зерттеу жұмысымның дәлелі ретінде қарастырамын.  
Заманауи тіл білімінің дамыған бағыттарының бірі әлеуметтік лингвистика.  Оның 
ішінде  адам,  қоғам  және  тіл  арасындағы  байланыстағы    барлық  мәселелер 
қарастырылады: 
әлеуметтік 
лингвистиканың 
негізінде 
әдіснамалық 
және 
онтологиялық түсініктердің жасалуы;  тілдің саясаты мен жоспарларының сұрақтары 
қарастырылады,  жаңа  тілдік  жағдайларының  статустық  және  корпустық  аспектілері 
кӛрсетіледі,  екітілдік  жағдайындағы  тілдердің  ӛзараәрекеті  мен  сақталуының 
мәселелерін 
талдайды, 
әртүрлі 
жастағы 
билингвтардың 
коммуникативті 
компетенцияларының  қалыптасу  ерекшелігі  мен  сӛйлеу  мінез-құлқы  мінезделеді, 
ұлттық-орыс  екітілді  жағдайындағы  қоғамдық  қызметтегі  туған  тілдің  дамуы 
кӛрсетілуі және т.б. [2, 24]. 
Енді  зерттеу  жұмысымыздың  негізгі  кілттік  сӛздерін  анықтай  келе:  С.  Г.  Тер-
Минасова:  «Кӛп  тілді  білім  беру  –  кӛп  тілді  меңгерген  тұлғаның  негізі,  заманауи 
жағдайдағы қоғамдық қатынаста адамның тұлғалық ӛзін-ӛзі жүзеге асыруы позитивті 
мінездемесін  кӛрсететін  қалыптасу  деңгейін,  оның  конкуренттік  қабілеттілігін  және 
әлеуметтік  мобильділігі»  деп  айтқан.  Ал,  теориялық  тұжырымдамасына  келетін 
болсақ: «Кӛп тілді білім беру – адамзат мәдениетінің әртүрлі «фрагмент» ретінде, бір 
уақытта  бірнеше  тілді  жетік  меңгеру  негізінде  мақсатты  бағытталған  кӛптілді  тұлға 
ретіндегі индивидтің  дамуының,  оқытуының,  тәрбие  беруінің  үшбірлікті үрдісі. Кӛп 
тілді  білім  берудің  мазмұны  заманауи  тілдік  білім  берудің  мәдениетаралық 
парадигмасына  теңдей  келе  отырып,  ана  тілі  және  мемлекеттік  тіл  айналасында, 
сондай-ақ  шетел  тілінің  бір  немесе  бірнеше  тілдердің  айналасында  жүйелік  білім, 
дағды  және  іскерлікті  қосу  керек»  деген  пікірде[3,  5].Ал,  Қазақстан  мемлекетіндегі 
екітілді толықтай зерттеген зерттеушілерінің бірі Б.Х. Хасанов «тұлға үшін оның екі 
тілділігі – кӛптілді қоғамдағы ойын жеткізу құралы, шынайылықты тану және қарым-
қатынас  құралы:  солай  бола  тұра  оның  негізгі  компоненті  (ана  тіл)  ұлттың 
компоненті, ал басқа компонент (екінші тіл) – әртүрлі тілді ұлттардың  тұлғаны тану 
құралы  және  басқа  халықтың  мәдени  құндылықтарын  анықтау  болып  табылады. 
Үйлесімді    дамыған  тұлғаның  қалыптасуына  екі  тілдің  үлесі  кӛп,  оның  –  кӛпұлтты 

82 
 
қоғамда жан-жақты дамуының және ӛзін-ӛзі жеткізе алуына маңызды құрал» [4, 173]. 
Осы  теорияларға  сүйене  отырып,  екі  тілді  білім  берудің  негізгі  идеясы  оқу 
әдебиеттерінің  негізгі  бұлағы  болып  табылатын  орыс  тілі  мен  ана  тілі  (қазақ  тілі) 
екеуін бірге қатар оқыту қажетті үдеріс және ол білім беру мазмұнын интеграциялау 
типіне жатады деп тұжырымдаймыз.  
Екі  тіл  (билингвизм)  –  қиын  және  комплекстік  мәселе.  Оны  социологтар, 
психологтар,  социолингвиститтар,  психолингвисттар,  этносоциологтар,  тарихшылар, 
әдебиеттанушылар,  педагогтар,  методисттер,  экономисттер  және  дәрігерлер  де 
зерттеп келді.  
Екітіл  –  адамға,  топқа,  халыққа  бүтіндей  немесе  бӛліктей  жағдайға  байланысты, 
қарым  қатынас  үрдісінде,  материалды  ӛнімділік  үрдісінде,  іскерлік  ортасында, 
мәдениет  пен  ғылымның  және  қоғамдық-саяси  ӛмірінде  алмаса  отырып,  екі  бӛлек 
тілді қолдану, ӛзара түсінісуді кӛздеу, ана тілден бӛлек, басқа екінші тілді меңгеру[5]. 
«Билингвизм  –  индивидтің  ана  тіл    және  мемлекеттік  (қазақтар  үшін  басқару  және 
жетекшілік  ету  орындарында  ресми  түрде  орыс  тілін  қолдану)  тілдерін  білудегі 
қажеттіліктен  туындаған,  кӛп  тілді  қоғамдағы  объективті  тиістілік»  -  деп  Ж. 
Наурызбай «Этнокультурное образование» еңбегінде түсініктеме береді [6; 173].  
Жоғарыда  айтып  кеткендей,  екі  және  кӛп  тілдің  психологиялық  педагогикалық  
негіздерін  психологтар,    дидакттардың  зерттеулерінен  кӛруге  болады.  Соның  дәлелі 
ретінде,  Л.С.  Выготский  кеңес  одағының  ғалымы,  тұлғаның  қалыптасуының 
интеллектуалды дамуына екі және кӛп тілдің маңызы зор деп айтқан.  «Егер оқу кӛп 
тілділік үдерісін, білім беру ордаларында педагогтар ӛнімдірек және білікті қолданса, 
кең  мәнінде  баланың  интеллектісінің  қалыптасуы  мен  дамуы,    оның  жалпы  тұлға 
болуына бірден бір себеп болады» деген пікір білдіреді [7]. Осы тұжырымды қолдай 
отырып,  осы  талаптарды  қазірден  бастап  орындасақ,  музыкалық  жоо-дағы  екі  тілді 
оқыту үдерісі жүргізілетіні анық. 
Музыкалық  жоғары  оқу  орнында  (Құрманғазы  атындағы  Қазақ  Ұлттық 
консерваториясының  негізінде)    педагогика  және  психология  мамандығы  бойынша 
жүргізілетін  оқу  пәндері  қатысады.  Бұл  мәселе  бойынша  алдымен  қиын,  әрі  ауыр 
сабақтарының бірі «педагогика» сабағынан бастау алсақ, кейін мәселе бойынша басқа 
оқу тәртіптеріне кӛшуге лайық деп санаймын. Қазіргі кезеңде, менің жеке бақылауым 
бойынша,  педагогика  сабағында  (Қазақ  Ұлттық  консерваториясының  студенттері) 
салыстармалы  түрде  айтатын  болсақ,      екі  тілді  білім  беруді  екі  топтың  бір  тобы 
қолдайтынын және  екінші топтың аса құштарлықтары жоқ екенін кӛрсетеді. Неліктен 
осындай  жағдайға  әкелді?  Ненің  салдарынан  мұндай  келіспеушілік  туындайды?  - 
деген  сұрақтар  бойымызды    мазалап  отырғаны  рас.  Бұл  сұрақтарға  ресейдің 
билингвизмнің  зерттеушілерінің  салған  ойларынан  қарастыруға  болады  деп 
есептеймін.  Барышников  ӛзінің  зерттеу  жұмысында,  ресей  еліндегі  екі  тілдік  білім 
беру  ортасында  орыс  тілінің  қызметі  бойынша  тӛмендегідей  тенденцияларды 
қарастырған: 
 -білім  беру  орындарында,  екітілді  меңгеретін  оқушылардың,  мемлекеттік  тіл 
ретінде,  ұлтаралық  және  нәсілааралық  қарым-қатынас  ретіндегі  орыс  тілдің  дамуы 
мен тұрақталуына  ішкі қарсылық; 
- ұлттық тілдердің маңыздылығы; 
-билингті ортадағы тілдің саясатындағы ӛзекті мәселелерін үндетпеу; 
-елдің  кӛптілді  аймақтарында  әлеуметтік-саяси  жағдайларына  стабилдьді  емес 
бағытталған, іс-әрекеттің деструктивті күштерін белсендіру; 
-орыс  жастарының  арасында  билингвизмнің  дамуы  мен  тұрақталуына,  Ресей 

83 
 
халқының  тілді  қорғау,  тілдің  құрылуына  шамдандыратын  жұмыстардың 
жетіспеушігі. 
 Әлеуметтік  контекстте  табиғи  билингвизмнің  дамуына  кедергі  болатын    бірден 
бір себеп, субардинативті екі тілмен мінезделеді дейді[8].   
Тағы  бір  зерттеушілердің  ойына  сүйенетін  болсақ,  олар,  екі  тілді  отбасында 
немесе  қоғамда  (соның  ішінде  оқу  орындарында)  қалыптасады  және  идеалды  түрде 
бір-бірін толықтырып тұрса дейді.  Аптаның 40-50 сағатын кішкентай бала балабақша 
үйінде  ӛткізеді,  ал  оқушы  23-35  сағат,  студенттер  туралы  анық  белгілеу  қиынға 
соғады.  Қарым-қатынас  үрдісінде,  жаттығуларында,  сабақтарында,  үй  жұмысын 
жасау  барысында  тіл  білімі  шыңдалады.  Бірінші  мен  екінші  тіл  бірін-бірі 
толықтырып,  қолдап  отырады,  сонда  ғана  барынша  эффектілік  және  үйлесімді  екі 
тілге  жетеді.  Оқу  орны  –  мемлекеттің  ішіндегі  мемлекет.  Онда  қоршаған  ортадаға 
қарым-қатынасыңды  анықтайтын  емес,  басқа  ерекше  тілдік  саяси  режим.  Мұнда 
бауырмалдық  пайда  болады  және  оқыту  бағдарламалары  орындалады,  ата-ананың 
ролі маңызды болмай, мұғалім мен қатарластарының сӛздері басты болып тұрады.  
Ал,  музыкалық жоғары оқу орындарындағы  жағдайға келетін  болсақ, студенттер 
ӛзінің  болашақ  мамандығы  туралы  кӛп  білгісі  келеді,  әлемдегі  олардың 
қабіллеттерінің  мүмкіндіктеріне  және  талпыныстарына  сәйкестерді  табуға  және 
үйренуге  тырысады,  олар  ӛз  ӛздерін  тануға  және  тілді  оқуға  деген  ең  тиімді  жеке 
стратегияларын  таңдауға  тырысады.  Тілдерді  бір-бірімен  салыстыруды,  грамматика 
мен  лексикасын  салыстырмалы  түрде  оқуды,    тарихи  аспектідегі  тілдердің, 
мәдениеттердің,  әдебиеттердің,  халықтардың  ерекшеліктерін  кӛруді  студенттер  
жасай алады[9,11]. 
Қорытындылай  келгенде,  басты  ӛзекті  мәселенің  бірі  «педагогика»  пән 
кешендерін, студенттер толықтай екі тілде де оқып, біліп, түсінгендігі және екі тілде 
де интеграциялай отырып, ӛзіндік жұмыстар жасауы болып отыр. Сондай-ақ бір курс 
студенттерінің  екі,  яғни    орыс,  қазақ  топтары  болып  бӛлінбей,  бірге  оқып,  ортақ 
жұмыс жасаса, ары қарай ол тек топ болып емес, коллектив деген дәрежеге жетуінде. 
Ӛзарабайланыс,  ӛзараәрекет,  ӛзаратүсіністік  қалыптасуына,  екі  тілді  білім  берудің  
зор  үлесі  болуына  кӛз  жеткіземіз.  Болашақ  жастарымыз  ӛз  тілін  ардақтай  отырып, 
заман  талабы  тудырып  отырған  екі  тілде  еркін  сӛйлеп,  әлемнің  кез-келген  жерімен 
еркін байланысқа түсіп жатса, еліміздің ертеңгі күнін кӛркейте түсері сӛзсіз. 
 
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
1.
 
Назарбаев Н.Ә. (Қазақстан халқына жолдауы). Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан. – 
Астана, 2007/ 
2.
 
Маслоу  А. Мотивация  и  личность =  Motivation  and  Personality  /  пер. 
А. М. Татлыбаевой; терминолог. правка В. Данченка. — К.: PSYLIB, 2004 
3.
 
Сулейменова Э.Д. О казахстанской лингвистике: к десятилетию независимости 
Казахстана  /Э.Д.  Сулейменова  //  Вестник  Казахского  Национального  университета 
им. Аль-Фараби (серия: филологическая). – 2001 - № 16 – С. 19 – 30. 
4.
 
С.Г.  Тер-Минасова:  «Методическая  проблема  «Полиязычное  образование 
учащихся как фактор эффективности межкультурного общения»» 
5.
 
Хасанов Б.Х. Языки народов Казахстана и их взаимодействие / Б.Х. Хасанов. – 
Алма-Ата, – 1976, С. 216. 
6.
 
Бегзы Р. О двуязычии. // Башкы. – 1993. - №3. - с. 17-22. 
7.
 
Выготский Л.С. Педагогическая психология.- М., 1926.-136 с 
8.
 
Н.В.  Барышников  «Функционирование  русского  языка  в  двуязычном 

84 
 
образовательном пространстве». — СПб: Златоуст, 2010. — 242 с. 
9.
 
Материалы  Международной  научной  конференции  «Двуязычное  образование: 
теория  и  практика»  (26–28  апреля  2011  г.,  Хельсинки,  Финляндия)  /  под  ред.  М.В. 
Копотева,  Е.Ю.  Про-тасовой.  —  Хельсинки  :  Хельсинский  университет  ;  СПб.  : 
Златоуст, 2011. — 31 с. ISBN 978-5-86547-606-1 
 
 
ӘОЖ 781.63 
СЕЙТҚАЗЫ О.Ж. 
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік университетінің  профессоры, 
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Семей қ. 

жүктеу/скачать 1,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: