К ВОПРОСУ О СОВЕРШЕНСТВОВАНИИ ПРЕПОДАВАНИЯ ДИСЦИПЛИНЫ

157 

стороны,  с  которой  она  нужна,  а  так  же  программы  работы  на  интерактивной  доске,  как 

отдельную дисциплину, либо включить в плановое овладение курсом информатики. 

Как и любой другой педагог, учитель биологии, придя на работу в школу, должен быть 

подготовлен к работе  с новейшими компьютерными технологиями. На  учителя возлагается 

создание наглядных дидактических средств, создание «виртуальных лабораторий», которые 

будут  помогать  ему  при  объяснении  материала  на  занятиях.  В  то  время,  когда 

компьютеризация еще не охватила учебный процесс, все иллюстративные средства на уроках 

были  представлены  на  плакатах  и  макетах,  но  в  настоящее  время  предоставляется 

возможность  оптимизировать  учебный  процесс,  подобрать  красочную  иллюстрацию  и 

вывести  ее  на  интерактивную  доску.  Создание  «виртуальных  лабораторий»  поможет 

учащимся,  не  выходя  из  кабинета,  проделать  сложнейшую  лабораторную  работу,  на 

реализацию которой возможно потребуется немало оборудования или наглядного материала, 

что может быть достаточно затратным или вообще невозможным.  

Лабораторные  работы  по  курсу  «Информатика»,  должны  разрабатываться  таким 

образом, чтобы студентам этой специальности был понятен предлагаемый материал, т.е. как 

можно  лучше  связать  предлагаемые  задания  с  предметом  их  изучения.  Возникает  вопрос, 

каким  образом  поставить  на  одной  ступени  биологию  и  информатику,  казалось  бы, 

абсолютно  различные  науки?  Разработка  лабораторно-практических  заданий  для  студентов 

этой  специальности  требует  тщательного  подбора  учебной  информации,  возможность 

рассмотрения  и  включения  в  изучение  отдельных  тем,  которые  расширят  знания  и  умения 

дисциплины  информатика  как  сопутствующей  биологии  дисциплине.  Обучение  созданию 

«Виртуальных  лабораторий»  возможно  на  дисциплине  «Мультимедиа  технологии»,  но  она 

включена только в изучение специальности «Информатика». 

Информатика  изучается  биологами  всего  один  семестр,  этого  времени  недостаточно, 

чтобы изучить весь объем необходимого материала, за те часы, которые отведены в ГОСО 

РК. Изучение курса должно начинаться с основных программ, таких как  Word, PowerPoint. 

Базовые  программы  для  работы  с  текстовой  и  графической  информацией  изучаются  ещѐ  в 

школе, в  ВУЗе программа должна быть  усложнена. Создание презентаций сопутствует при 

разработке  каждого  урока  как  наглядное  пособие,  дополняя  слова  информатора.  Изучение 

дополнительных  возможностей  программы  PowerPoint  позволит  создать  успешную 

презентацию. Больше возможностей предоставляет программа ActivInspiere. На наш взгляд в 

содержание  практических  работ  необходимо  включить  возможность  разработки  и 

демонстрации  уроков  по  биологии,  в  которых  как  можно  тщательнее  продумывалось 

использование мультимедийных средств: интерактивной доски и компьютерных программ. 

Хотелось  бы  предложить  несколько  тем,  которые  можно  включить  в  изучение  курса 

дисциплины  «Информатика»  для  специальности  «Биология».  Например,  тему  «Создание 

демонстрационного материала для уроков биологии». Целью этого проекта является собрать 

материал по какой-либо теме, либо по разделу тем школьного курса биологии, оформить его 

в  MS  PowerPoint  и  демонстрировать  его  с  помощью  интерактивной  доски.  Такая  форма 

работы  позволит  воспроизвести  ситуацию  учитель-ученик  и  совершенствовать  навыки 

работы с интерактивной доской. 

Тема  «Разработка  тестовых  заданий»  предполагает  не  только  создание  тестов  по 

биологии, но и приобретение навыков работы с электронными тестерами (создание тестов в 

MS Excel, Free quizmaker, ТесТ & РедактоР, MyTest X). Тесты используются педагогами для 

систематизации  и  проверки  знаний  как  по  одной  теме,  так  и  могут  использоваться  для 

оценки знаний всего курса. Проведение тестирования на компьютерах значительно облегчает 

работу  педагогов,  но  не  все  учителя  владеют  такими  умениями.  Для  учителей  биологии 

электронный тестер позволяет не только сделать оптимальным процесс проверки знаний, но 

и использовать возможности вставки красочных схем и  ярких изображений. 

Для  демонстраций  учебного  материала  на  уроке  можно  использовать  флипчарты, 

созданные  в  ActivInspiere.  ActivInspire  –  это  основа  учебной  деятельности  XXI  века. 

Разработанное  специально  для  использования  в  классной  комнате,  это  программное 

158 

обеспечение позволяет учителям применять в своей работе все преимущества интерактивной 

доски. 

Также  программа  ActivInspire  дает  возможность  разрабатывать  новые  захватывающие 

уроки и оценивать знания, как отдельных учеников, групп, так и всего класса. 

В  программе  ActivInspire  предусмотрен  выбор  соответствующих  возрастных 

интерфейсов    для  учеников  младших  и  старших  классов.  Учителям  это  программное 

обеспечение  предоставляет  доступ  к  разнообразным  инструментам,  изображениям,  звукам, 

шаблонам,  действиям  и  огромному  количеству  дополнительных  ресурсов,  находящихся  на 

веб-сайте Promethean Planet. 

Благодаря  расширенным  возможностям  сенсорной  ручки  ПО  ActivInspire  позволяет 

учителям  и  ученикам  выходить  за  границы  флипчарта  и  использовать  реальные 

инструменты.[1] 

Таким  образом,  учителям  биологии  использование  программы  ActivInspire  откроет 

новые  возможности  для  создания  не  только  наглядного  пособия  для  изучения  нового 

материала,  но  и  создание  практической  работы  в  интерактивном  режиме.  Например, 

используя  инструмент  Лупа,  можно  увеличить  отдельные  фрагменты  изображения  для 

подробного изучения строения растений или животных. 

В  заключение  хотелось  бы  сказать,  что  для  повышения  уровня  знаний  по  предмету 

«Информатика»  у  студентов-биологов  на  уровне  профессионала  необходимо  пересмотреть 

тематику  содержания  дисциплины,  с  учетом  современных  требований  квалификации  и 

компетенций современного учителя. 

  

Литература 

1.

 

http://activstudio.do.am/index/activinspire/0-19  

 

 

МАШИНАЛЫҚ ТІЛДІҢ КӚМЕГІМЕН ЖАДЫНЫ ҦЙЫМДАСТЫРУ 

 

Рақымжанов М.,  Акмолдина А.И., anara_1502@mail.ru 

А.Байтҧрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті, Қостанай 

 

Микропроцессор  аппаратты  тҥрде  оперативті  жадыны  қолданудың  бірнеше 

моделдерімен қамтиды: 

-

 

сегменттелген  модель.  Бҧл  моделде  программа  ҥшін  жады  бірнеше  аймақтарға 

(сегменттерге)  бӛлінеді.  Ал  программаның  ӛзі  тек  осы  сегменттерде  орналасқан 

мәліметтерге ғана қатынай алады.  

-

 

беттік модель. 4 Кбайт ӛлшемдес блоктар жинағы ретінде қарастырылады.  

Осы моделдердің жҥзеге асыруы микропроцессор жҧмысының режимдеріне байланысты: 

-

 

нақты адрестер режимі (нақты режим). Бҧл режимде i8086 жҧмыс жасады.    

-

 

қорғалған  режим.  Intel  микропроцессор  (і80286  бастап)  моделінде  кірістірілген 

барлық архитектуралық жобаларын жҥзеге асырайды. 

-

 

8086  виртуалды  режимі.  і8086  ҥшін  жасалған  программаларымен  жҧмыс  істеу 

мҥмкіндігін туғызады.     

Адрестік кеңістіктің 640 Кбайты (00000h  9FFFFh дейін адрестермен)  негізгі оперативті 

жадыға  беріледі.  Оперативті  жадының  бастапқы  килобайты  ҥзілімдер  векторымен 

толтырылған  (4  байт  бойынша  256  векторлар).  Ҥзілімдер  векторының  соңынан  BIOS 

мәліметтер аймағы орналасқан (00400h 004FFh дейін адрестермен). BIOS мәліметтер аймағы 

компьютердің бастапқы жҥктеу процессі кезінде ақпаратпен толтырылады.  

Жад  аймағы  (500h  адресімен)  DOS  жҥйелік  мәліметтермен  толтырылған.  Осының 

соңында    IO.SYS  және  MSDOS.SYS  файлдарынан  жҥктелетін  операциялық  жҥйе 

орналасқан. Әдетінше, жҥйе бірнеше ондық Кбайтты алады.  

159 

Егер CONFIG.SYS файлына  DEVICE=... директивалары (ADM.SYS, SMARTDRV.SYS, 

ЕММ386.ЕХЕ,  ANSI.SYS  және  т.б.  драйверлердің  жҥктемесі)  қосылса,  онда  олар  жҥйеден 

кейін  жҥктеледі.  Драйверлерден  тӛмен  COMMAND.COM  командалық  процессордың 

резидентті бӛлігі орналасқан. 3 Кбайтты алады.  

Айтылып  кеткен  операциялық  жҥйенің  компонеттері  әдетінше  60-90  Кбайт  алады.  640 

Кбайт  шекарасына  дейінгі  қалған  барлық  жады  кез  келген  жҥйелік  немесе  қолданбалы 

программалардың жҥктемесі ҥшін бос болып келеді.  

Адрестік  кеңістіктің  қалған  384  Кбайты  (жоғарғы  жады)  тҧрақты  сақтау  қҧрылғылары 

ҥшін   арналған. Адрестік кеңістіктің соңында (F0000h  –  FFFFFh)   BIOS  негізгі  ТСҚ (ПЗУ) 

орналасқан. Жоғарғы жады адрестік кеңістіктің бӛлігі бейнебуферді адрестеу ҥшін беріледі.  

PC/AT  компьютерлер  қҧрамына  кеңейтілген  жады  кіреді  және  максималды  кӛлемі 

процессордың адрестік шина еніне байланысты және 80286 процессорын пайдаланғанда 15 

Мбайтқа дейін жету мҥмкін. Ал, 80386/486 процесорлары ҥшін - 4 Гбайт. Бҧл жады 100000һ 

адресінен  басталады.  Нақты  қарағанда,  машинада  кеңейтілген  жадының  толық  кӛлемі 

орнатылмайды, тек қана 2-3 Мбайт.  

Кеңейтілген  жадының  (l00000h-тан  10FFEFh-қа  дейін)  біріңші  64  Кбайты  ҥлкен 

жадының  аймағы  деп  аталады  (High  Memory  Area,  НМА).  Ҥнсіз  келісім  бойынша 

ЕММ386.ЕХЕ  драйвері  кеңейтілген  жадының  128  Кбайтын  UMB-ға  алмастырып,  C000... 

CFFF адрестері бойынша орналастырады.  

Жадының сегменттелген моделі. 

Сегменттелу  –  бҧл  бірнеше  тәуелсіз  адрестік  кеңістіктердің  бір  есеп  шекарасында  ғана 

емес  жалпы  жҥйеде  бар  болуымен  қамтамасыз  ететін  адрестеу  механизмі.  Сегменттелу 

механизмінде мынадай сегмент тҥсінігі бар. Сегмент тәуелсіз және аппаратты деңгейде жады 

блогымен қамтылған.  

Сегменттің ішінде программа  сегмент басына қатысты адрестеріне қатынайды. Яғни 0-

мен  басталып  сегмент  ӛлшеміне  тең  адресімен  аяқталады.  Микропроцессор  мәліметтерге 

қатынаған кезде қолданылатын қатысты адрес эффективті деп аталады.  

Нақты режимдегі физикалық адрестің қалыптастыруы. 

Физикалық жадының адрестеу механизмінде келесі сипатамалары бар: 

-

 

0-ден 1 Мбайтқа дейін диапазонында физикалық адрес ӛзгертіледі; 

-

 

сегменттің максималды ӛлшемі 64 Кбайт; 

Нақты бір физикалық адреске қатынау ҥшін ОЖ сегменттің басталу адресі мен сегмент 

ішіндегі  ығыстыруды  анықтау  керек.  Сегменттен  қҧрылған  адрес  16-биттік  мән  ретінде 

кӛрсетіледі. Максималды мәні 2

16 

–1 сәйкес келеді. Сегмент басталуының адресі 0 - 64 Кбайт 

диапазонында  орналасуы  керек.  Сегменттік  регистрінде  физикалық  адрестің  ҥлкен  16  биті 

бар.   

Жҥйелік программаларды жазған кезде әр байт саналады, сондықтан программалау тілі 

ретінде  ассемблерді  алу  ыңғайлы.  Ассемблер  тілін  қолданғанда  біз  жҥйелік  және 

архитектуралық  жағдайларын  қарастырамыз.  Мынадай  есепті  талдаймыз:  бір  регистрдің 

мазмҧнына визулизация жасаймыз немесе оған мәнді енгіземіз.  

Ең  алдымен  алгоритмін  қҧрастырамыз.  Клавиатурадан  ақпаратты  енгізу  және  оны 

экранға  шығару  символдық  тҥрде  жҥзеге  асырылады.  Бҧл  ақпараттың  кодтауы  ASCII 

кестесіне  сәйкес  келеді.  Егер  сандармен  жҧмыс  жҥргізілсе,  онда  символдық  ақпаратты 

машиналық  командаларымен  қамтамасыз  етілетін  форматқа  тҥрлендіру  қажет.  Осындай 

тҥрлендіруден  кейін  қажет  есептеулерді  жҥргізіп,  нәтижені  қайтадан  символдық  тҥрге 

ауыстыру керек. Содан соң ақпаратты мониторға шығару керек.   

1.

 

0...9  оналтылық  цифрлері  ҥшін  ASCII  код  сәйкесінше  екілік  кӛріністен 

айырмашылығы бар.   Сондықтан ASCII кодын тҥрлендіру ҥшін екі жол бар: 

a)

 

екілік алу амалын орындау: (ASCII код)h – 30h 

b)

 

ASCII кодында 16-лық цифрімен байттың ҥлкен тетрадасын нӛлге келтіру.  

160 

2.

 

Тҥрлендіру  алгоритмі  16-лық  цифрлердің  жолдық  және  қолмен  жазылған 

әріптік  символдары  айыру  қажет.  Және    ASCII  кодының  мәнін  37һ  немесе  67һ 

шамаларына дҧрыстау керек.  

 

Әдебиеті: 

1 В. Юров, С. Хорошенко "Ассемблер". - С-П: "ПитерКом", 1999. 

 

 

УДК 004.85:37 

ҚАШЫҚТЫҚТАН  ОҚЫТУДЫ ҦЙЫМДАСТЫРУДА  ЭЛЕКТРОНДЫ  ОҚУ 

ҚҦРАЛЫН  ҚОЛДАНУ МҤМКІНДІКТЕРІ 

Сайрамбаева   Г.Е. 

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ҧлттық  Университеті, Астана 

Ғылыми жетекші  – п.ғ.к, доцент Альжанов А.К. 

 

Елбасы Қазақстанның әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы 

атты  жолдауында  «Білім  беру  реформасы  –  Қазақстанның  бәсекеге  нақтылы  қабілеттілігін 

қамтамасыз етуге мҥмкіндік беретін аса маңызды қҧралдарының бірі» деп атап кӛрсетті. Қай 

заманда  да  ӛркениеттің  дамуы  интеллектуалдық  шығармашылық  қабілеттіліктің  негізінде 

жасалынған,  әлі  де  солай  болып  келеді.  Шығармашылық  адам  санасының  жасампаздығын 

және  іс-әрекетінің  биік  белсенділігін  кӛрсетеді.  Адам  қабілетінің  дәрежесі,  оның  кәсіби 

іскерлік  шеберлігі,  бизнес  пен  кәсіпкерліктің  нәтижелілігі,  жаңалық  ашуы  тҧлғаның 

шығармашылық ойлауына қатысты анықталады. 

Қашықтықтан    оқыту  технологиясын  енгізу  арқылы  оқыту  кҥннен-кҥнге  стандартты 

тҥрге қалыптасуда, ал электронды оқулық оқыту жҥйесінің әдістерін және қҧралдарын жаңа 

тҥрге келтіреді. Электронды- оқыту жҥйесін қолдану  мҥмкіндіктерін атап кӛрсетуден бҧрын  

қашықтықтан  оқыту технологиясына  анықтама берейік.  

Қашықтықтан оқыту технологиясы  - білім беру процессіндегі  жаңа ҧйым, студенттің 

ӛздігінен    білім  алуына  негізделіп  жасалған  принцип.  Информациялық  технологиялардың 

жиынтығы,  білім  алушыға  негізгі  ҥйрену  материалдарын  жеткізіп    оқытуды  қамтамасыз 

етеді[1].  Қашықтықтан    оқыту  технологиясы-  барлық    біл  алушыларға  арналған.  Ең  алғаш 

рет  қашықтықтан оқыту технологиясын американдықтар қолданды. Олар 1960- жылдардың 

ортасында  жергілікті  телеарналарды      кейбір  корпорациялардың    қызметкерлеріне    оқу 

курсын  ҥйрету  мақсатында    қолдануды  жӛн    кӛрді.Соңғы    уақытта  қашықтықтан  оқыту 

бағытының    дамыту  мақсатында    кӛптеген    елдердің  ҥкімет  орындары    тҧрақты  қаражат 

бӛлетінін  жариялады.    Қазіргі    уақытта  АҚШ-ның  300  ден  аса  университеттері  қашықтан 

оқытуды    ҧсынып  отыр.  Зерттеу  кезінде  жыл  сайын  Қытайда    орташа  шамамен  

қашықтықтан  оқыту  технологиясы  арқылы  6  миллион  халық    білім  алады.  Президенті  ҚР 

Нҧрсҧлтан    Назарбаев  қашықтықтан    оқыту  технологиясының  біздің  елімізде    даму 

керектігін    бірнеше  рет  баса  айтты  .Қашықтықтан  оқыту  технологиясының  негізгі  идеясы- 

білім  алуды    қолжетімді  бағада  жасау.  Әдеттегі  кҥндізгі  және    сырттай  білім  беру  

формасына  қарағанда,  ӛздігінен  жҧмыс    қарқынын  таңдауға  және  жҥйелікпен  пәндерді  

ҥйрену  мҥмкіндігімен  ерекшеленеді.  АҚШ-  да  жҥргізілген  сауал  бойынша  60%  аса  

тҧрғындар қашықтықтан оқыту технологиясы  арқылы білім алғысы келеді. 

Қашықтықпен оқытдағы  негізгі  артықшылығын  атап айтатын болсақ: 



 

Қолжетімділік.Дҥние  жҥзінің    кезкелген    нҥктесіне  қарамастан    сапалы    білім  алу 

мҥмкіндігі.   



 

 Икемділік.Студенттер    ӛзіне  ыңғайлы  жерде,  ыңғайлы  уақытта  және  қарқынды 

жҧмыс  жасауына  мҥмкіндік  жасайды. Қашықтықтан  оқыту  технологиясының 

арқасында денсаулығы әлсіз және мҥгедектергеде  білім алуға қолжетімді.            

161 



 

Арзаншылдыққа  қатысты. Орта  есеппен    қашықтықтан  білім  алу,  дәстҥрлі  білім  алу  

формасына қарағанда  50 %  арзанырақ арқылы                                                    



 

 Ҧтқырлық. Кезкелген уақытта  оқу материалдарын  компьютер арқылы тасымалдауға 

ӛзіңмен  бірге алып жҥруге ыңғайлы. 



 

Кезеңмен тӛлеу (барлық курсқа  біртіндеп  тӛлеуге).  



 

Мамандықтардың кең  таңдауы.  



 

Ӛткір  тілдесу. Видеолекция,  видеоконференция  және  қатынас-форумдарды  тікелей 

кӛзбен шолуға болады. 



 

Курстастармен  кездесу. Компьютерлік  программа,  деректермен  білім  алмасу  кезінде 

тек мҧғалімен  ғана емес,  студенттерменде  байланысқа шыға аласын. 

Қашықтықтан  оқыту  технологиясы–барлығы  ҥшін  тең  мҥмкіндік! Заман  талабына  

сай  барлық  адамдар  ҥшін,  жоғары  білім  алу  басты    қажетті  атрибут.  Осы  мақсатты 

орындауда    қашықтықтан  оқыту  технологиясының  орны  зор.  Соңғы    жылдары  

қашықтықтан оқыту технологиясын кеңейтудің 3 тҥрі басым бӛлігін қҧрайды, негізгілері: 

1.

 

Интерактивті теледидар( TV); 

2.

 

Компьютердегітелекоммуникационалдықжелілер  (жергілікті,  глобальды),  әртҥрлі 

дидактикалық    мҥмкіндіктерді,  конфигурациялардың  қажеттілігіне  қарай  қолдану    ( 

текстік 

файлдар, 

мультимедиялық 

технология,анимация,видеоконференцияны 

қолданады); 

3.

 

Компакт-дискілердің технологиясын және Интернет желілерімен ҥйлестіру [2]. 

Қашықтықтан  оқыту  технологиясының  ең  кӛптаралған    әдісі  компьютерлік 

телекоммуникациялар,  электронды  почта  режимдері,  телеконференциялар,  ӛзгеде 

информациялық 

ресурстар, 

жергілікті 

желілер 

және 

Интернет 

желілерімен 

байланысты.Кӛптеген ҧйымдар  қашықтықтан  оқыту  технологиясын оқытуда  кӛптеген  жаңа 

әдістерді  қолданады  атап  айтқанда,  телекоммуникациялық    технологиялар,мультимедия, 

видео және аудио конференциялар.  

Қашықтықтан оқыту жҥйесінде электрондық оқу қҧралының алатын орны ӛте ҥлкен. 

Электронды  оқу  қҧралы  дегеніміз   не ?Электронды  оқу  қҧралы  кӛмегімен    біз    оқу 

материалына  рҧқсат  аламыз.  Бҧл  web технологиясы  (on-line оқыту),  не  мультимедиялық 

платформалар,  CD-ROM және DVD  (off-line оқыту) болуы мҥмкін. 

Электронды  оқу  қҧралы  –  білім  алатын  ӛнім,  бірақ  дәстҥрлі  оқулықтан 

айырмашылығы  бҧл  оқулықты  тек  компьютер  кӛмегімен  ғана  кӛріп  шығуға  болады. 

Электрондық  оқу  қҧралы  кәдімгі  оқулықтар  сияқты  барлық  талаптарға  сай  болуы  керек. 

Қазіргі  электрондық  оқу  қҧралдары  текстік  материалдардан  басқа  міндетті  тҥрде  жақсы 

ойластырылған  графикалық  материалдардан  тҧруы  тиіс.  Мҧнда  оқу  қҧралының  тек  дизайн 

жағынан емес тҥсінікті, оқушы тез қабылдайтын материалдардан тҧруы керек. Электрондық 

оқу  қҧралындағы  анимация,  диаграмма,  видиоклиптер,  структуралық  қҧрылымы  жағынан 

оқушыларды ӛзіне тартып қана қоймай оқушының есінде қалуына ҥлкен ықпал етеді [3]. 

ХХІ ғасыр – бҧл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі, айналадағы 

дҥниеге,  адамның  денсаулығына,  кәсіби  мәдениеттілігіне  мҧқият  қарайтын  дәуір.  Бҥгінгі 

білім  мазмҧны  мҧғалім  мен  оқушының  арасындағы  байланысты  субъективті  деңгейде 

кӛтерудегі  демократиялық  бастамалардың  барлығы  мҧғалімдер  арқылы  жҥзеге  асырылады. 

Біз  жоғарыдағы  анықтамаларды  ӛз  іс-тәжірибемізге  қолдану  бағытында  оларды  негізге  ала 

отырып жҧмыс істеп жатырмыз. Әсіресе, ақпаратты оқушыға компьютер арқылы әзірлеу мен 

тарату ҥрдісіне ерекше мән беріп отырамын. Себебі, әр тҥрлі зерттеулерге қарағанда дәстҥрлі 

оқыту  кезінде  кез  келген  жақсы  оқитын  оқушы  информатика  заңдылықтарын 

тҧжырымдайды,  мысалдар  келтіреді.  Оқушылардың  кӛпшілігі  алған  білімдерін  практикада 

қолдана алады. Бҧл оқушылардың оқу материалын формальды жағынан да жақсы білетінін 

кӛрсетеді.  Кез келген  сабақта  электронды  оқу  қҧралын пайдалану  оқушылардың  танымдық 

белсенділігін  арттырып  қана  қоймай,  логикалық  ойлау  жҥйесін  қалыптастыруға, 

шығармашылықпен еңбек етуге жағдай жасайды. 

162 

Электрондық  оқу    жҥйесі(ЭОЖ)-  оқытуды  және  білім  бақылауды  автоматтандыруға  

арналған  және    оқу  курсына    немесе  оның   жеке    бӛлімдеріне   сәйкестендірілген,  сонымен 

қатар оқыту траекториясын  анықтауға  мҥмкіндік беретін және  әртҥрлі  оқу жҧмыстарымен  

қамтамасыз етеді. Қҧрамында оқу курсының немесе  оның бӛлімінің  жҥйелі  мазмҧны  бар 

және  берілген  басылым  тҥріне    мемлекеттік    мекеме    беретін  арнайы    дәрежеге  ие.    Оқу 

курсының    ең  маңызды  бӛлімдері,  сонымен  қатар  есептер  жинағы,  анықтамалықтар, 

энциклопедиялар,  карталар,  атластар,  оқу  тәжірибесін    ӛткізуге    нҧсқаулар,  практикумға, 

курстық    және  дипломдық    жҧмыстарды  дайындауға    әдістемелік    нҧсқаулары  берілген  

басылым  тҥріне  мемлекеттік    мекеме    беретін  арнайы  қҧрал.  ЭОЖ-  нің  объектісі    ғылыми  

негізделген    фактілер,  тҧжырымдар    мен    ережелердің,  сонымен  қатар    берілген    оқу  

курсында  оқылатын  объектілердің,  қҧбылыстар  мен  ҥдерістердің    қатынастары  мен 

қасиеттерінің жиынтығы болып табылатын  сандық, мәтіндік, графикалық, аудио, видео және  

басқа  оқыту  ақпараты болуы керек.  

Электронды оқу қҧралының негізгі қасиеттері: 



 

Жинақтылық 



 

Жҥйелілік 



 

Эстетикалық кӛркемділігі 



 

Жылдамдылығы және т.б. 

Электрондық оқу қҧралын қҧрудың қҧрылымдық элементтері: 



 

Сыртқыбеті; 



 

Титулдық экран; 



 

Мазмҧны; 



 

Аннотация; 



 

Оқуматериалыныңтолықбаяндалуы; 



 

Оқу материалының қысқаша мазмҧны; 



 

Қосымша әдебиеттер; 



 

Ӛзіндікбілімдітексеружҥйесі; 



 

Мәтіндікҥзінділердііздеуфункциясы; 



 

Авторлартізімі; 



 

Терминдіксӛздер; 



 

Оқуқҧралыныңэлементтерінбасқарубойыншаанықтамалықжҥйе; 



 

Оқу қҧралымен жҧмысты басқару жҥйесі.  

Электрондық  оқу  қҧралын  қҧру  жолдары.  Осыған  байланысты  электронды  оқу 

қҧралдарын дайындауда мынадай дидактикалық шарттарды ескерген жӛн: 



 

Белгілі  бір  пәнге  байланысты  дайындалған  оқу  қҧралының  сол  пәннің  типтік 

бағдарламасына сәйкес болуы; 



 

Электрондық  оқу  қҧралдары  курста  оқытылатын  тараулар  мен  тақырыптарға 

қатысты  дәріс  конспектісін  қамтитын  негізгі  сарамандық  және  тәжірибелік  тапсырмаларды 

орындауға  арналған  қосымша  материалдарға  анықтама,  библиографиялық  кӛмекші,  аралық 

және  қорытынды  бақылау  сҧрақтарынан  тҧратын  тест  материалдарды  дайын  дауда 

пайдаланылған әдебиеттер тізімдері бӛлімдерін қамтуы; 



 

Белгілі бір тақырыпқа қатысты материал 2-3 экрандық беттен артық болмауы. 



 

Тҥрлі  сабақтард  аэлектронды  оқу  қҧралымен  жҧмыс  нәтижелерін  бағалау  ҥшін 

тҥрлі диагностикалық зерттеу жҧмыстарын жҥргізуге мҥмкіндік бар: 

1.

 

Білім мониторингісі; 

2.

 

Сауалнамалар; 

3.

 

Тҥрліше тестілік бақылаулар; 

4.

 

Жеке оқушылармен әңгіме, пікір алмасут.б. 

5.

 

Оқушыларды сырттай бақылау 

Электрондық  оқуқҧралдарын  қолдану  барысында  оқушылардың  сабаққа  деген 

қызығушылығының кҥрт артқандығын жоғарыда айттық. Сондай-ақ, мҧғалімдер де ӛздеріне 

163 

қажетті  әдістемелік,  дидактикалық  кӛмекші  қҧралдарды  молынан  қолдана  алады.  Заман 

табына  сай  жасҧрпаққа  сапалы  білім  беруде  электрондық  оқу  қҧралын  халқымыздың  салт-

дәстҥрлерін  дәріптеуде  пайдалануды  –  оқытудың  жаңа  технологиясының  біртҥрі  ретінде 

қарастыруға  болады.  Ой  ӛрісі  дамыған  шетелдік  білім  жҥйесінен  қалыспайтын  жасҧрпаққа 

білім беру жолындағыортақ міндетті ӛзмәнінде жҥргізу қажет деп ойлаймыз[4]. 

Электронды оқу қҧралын жасаудың ақырғы кезеңі оны бағдарламаға айналдыру, яғни 

машина  тілде  одтау  ісі  болып  табылады.  Осындай  қолданбалы  бағдарламалық  жабдықтау 

жасау  кӛптеген  жҥйелік  бағдарламалар  арқылы  жҥргізіледі,  олар:  MacromediaFlash, 

VisualBasic,  Delphi,  PowerBuilder,  PowerPoint,  Html,  FrontPageт.б.  Бҧларды  пайдалану 

артықшылығы: 



 

Бағдарлама жасау мерзімін қысқарту; 



 

Бағдарлама  жасау  мен  оны  пайдалану  кезеңдерін  барлығында  да  оны  сҥйемелдеу 

ісінің жеңілдігін қамтамасыз ету; 



 

Электронды  оқу  қҧралының  мазмҧны  мен  қҧрылымына  сәйкес  оны  пайдаланушы 

мҧғалімге материалдарды аздап тҥзету-толықтыру мҥмкіндіктерін беру; 



 

Оқу  қҧралының  кейбір  бӛліктерін  ӛзгерткенде  (толықтырғанда)  тҧтынушы 

интерфейсінің ӛзгеріссіз кҥйде сақталуы;  

Егер  қашықтан  оқыту  жҥйені  ӛзіндік  жҥйе  ретінде  қарасақ,  онда  логикалық  тҥрде  бірегей  

ақпараттық  білім  беру  жҥйесін  міндетті  тҥрде  қҧру  керек  деп  қорытындылауға  болады.  

Себебі ол барлық мҥмкіндіктегі электронды ақпарат кӛздерін ӛзіне бағындырады: виртуалды 

кітапханалар, әр тҥрлі мәліметтер қорын, электронды оқыту жҥйелері, әдістемелік бірігулер. 

Қазір біз біздің елмен, шетел  мемлекеттері қашықтан оқыту жҥйесін  толық қолдап отыр деп 

анық  айта  аламыз.  Бҧдан  біз  қашықтан  оқытуды  дидактикалық  қамтамасыз  етуіміз  қажет: 

электрондық  курстар  қҧру,  оқулықтар,  оқу  жҥйесін  ақпараттық  қамсыздындыру, 

педагогикалық  технологияларды  ӛндіру,  яғни  педогог  –  координаторларды   немесе  тьютер 

дайындау, оқыту тҥрлері мен әдістері.Қорыта келе айтарым, қашықтықтан оқыту жҥйесінің 

рӛлі  білім  саласы  ҥшін  ӛте  жоғары,  себебі  бҧл  жҥйе  арқылы  мҧғалімдеріміз  бен 

оқушыларымыз  әлемдік  ақпараттармен  байланысуға,  ғылыми  және  шығармашылық 

жҧмыстарын  жетілдіруге,  әлемдік  ақпарат  кеңістігінде  ӛздерінің  білімдерін  шыңдауга  зор 

мҥмкіндік  алады.  Қазіргі    уақытта      қашықтықтан  оқыту  жҥйесінде    қҧрастыру  барысында 

кӛп  жағдайда  дәл  осы    электрондық  оқулықтың  алатын  орны  ӛте  ҥлкен.  Қазіргі  кезде 

ақпараттық  технологиялардың  қарқынды  дамуының  арқaсында  білім  саласында  кӛптеген 

электронды оқу қҧралдары жасалуда. Олардың қашықтан оқытуда таптырмайтын қҧрал екені 

белгілі. 

 

жүктеу/скачать 15,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: