Сборник материалов VIІІ международной научной конференции студентов и молодых ученых «Наука и образование 2013»
жүктеу/скачать 15,22 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯ ТОРАПТАРЫН ЖОБАЛАУДА КӚП ӚЛШЕМДІ ОПТИМИЗАЦИЯ ӘДІСТЕРІН ҚОЛДАНУ
- Торапты жобалау кезіндегі кӛп ӛлшемді оптимизациялау әдіснамасы
- Парето тиімді шешімдерін таңдау әдістері
- Парето жиынын тарылту әдістері
- РАЗРАБОТКА АВТОМАТИЗИРОВАННОЙ СИСТЕМЫ ДЛЯ ЧАСТНОЙ ЛЕЧЕБНОЙ КЛИНИКИ «МАРЬЯМ»
- Салық жҥйесі
Әдебиеттер 1.
Е.С., Петров
А.Е. Дистанционное обучение каким
ему быть? http://distant.ioso.ru/library/publication/razvitie.htm 2.
3.
ҚР «Ақпараттық технологиялар. Электрондық басылым» туралы 34.017-2004 мемлекеттік стандарты. 4.
К. Халықова, Г.Қашағанова. Электрондық оқулық – оқыту тиімділігін арттыру қҧралы ретінде. Ҧлт тағылымы, Алматы 2007, №1/2
ОПТИМИЗАЦИЯ ӘДІСТЕРІН ҚОЛДАНУ Тимирбекова Ж.А., t_zhan@mail.ru Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ҧлттық университеті, Астана Ғылыми жетекші – Ғ.У. Мҧхамедрахимов
164 Қазіргі таңда телекоммуникацияның маңызы ӛте зор. Бҧл жҥйе кӛптеген салаларда, атап айтқанда, дәстҥрлі телефон тораптары мен жаһанды тораптардан бастап, ӛндірістегі технологиялық ҥдерістерді басқару жҥйелерінде, денсаулық сақтау, білім беруде қолданылады. Телекоммуникация тораптарын дамыту мен жақсарту мақсатында жасалған сандық және сапалық есептеулердің, әдіс-тәсілдердің, мәліметтер анализінің жиынтығы телекоммуникация тораптын жобалау деп аталады. Анық қойылған мақсат негізінде әрбір аймақ ҥшін торапта орнатылған ақпарат жіберу және қабылдау станцияларының жалпы саны мен орналастырылу тҥрлері, абоненттердің осы уақыттағы және келешекте кҥтілетін саны, ауыл аймағындағы телефон тораптарының сыйымдылығы, аудандық автоматтық станциялары мен қалалық телефон тораптары, сонымен қатар ауыл, қала, басқа да аймақтар мен елдердегі тҥйін мен станциялары арасындағы кҥтілетін трафик ағындары жайлы мәліметтер алуға болады [1,5]. Жобаның маңыздылығы, телекоммуникациялық жҥйелердің ӛлшемдері мен жоғары бағасы инфокоммуникациялық тораптарды жобалау уақыты мен сапасына ҥлкен талап етеді. Ҥлкен шығындарды тӛмендету мен тиімді байланысты қамтамасыз ету мақсатында жобалау, яғни кӛп ӛлшемді оптимизациялауды жҥргізу қажет. Атап айтқанда, қала деңгейіндегі желіні қҧрастыру ҥдерісінде бір-бірімен байланысты екі мәселе қарастырылады: торапты ҧйымдастыру шығынын минимизациялау және керек ӛнімділікті қамтамасыз ету. Торапты жобалау кезіндегі кӛп ӛлшемді оптимизациялау әдіснамасы
Жҥйенің кӛп кӛрсеткішті оптимизациясының жалпы әдіснамасын Парето-оптималды есептеулерін қолдана отырып қарастыруға болады. Ал жобалаудың қолайлы нҧсқасын анықтау сапа кӛрсеткішін, жҥйенің нҧсқасын таңдаумен байланысты. Жҥйенің әрбір нҧсқасы оның қҧрылымы мен параметрлерінің жиынтығымен анықталады. Олар бірігіп жобаның мҥмкін болатын есептеулер жиынын анықтайды.
Жҥйені жобалауды жҥзеге асыру ҥшін жҧмыстың, қҧрылымның, сапа кӛрсеткіштері мен толық жҥйенің тиімділік критерийлерінің математикалық бейнелері қҧрастырылуы тиіс. Жобалаудың нақты міндетінің қойылуы тиімді жобалау есептеулерін таңдаған кезде модельдеудің математикалық әдістері мен жҥйенің кӛп ӛлшемді оптимизация әдістерін қолдануға мҥмкіндік береді [2,6].
Жҥйені есептеуде қолданылатын тиімділік ӛлшемдерін таңдау жҥйеге тапсырыс берушінің ҧсынысының формализациясына байланысты. Бҧл жағдайда екі амал қолданылу мҥмкін: ординалистік және кардиналистік [4,15].
Ординалистік амал «жақсы-жаман» пікіріне жҥгінеді және ол мҥмкін болатын альтернатива жиындарының бинарлы қатынастарын енгізуге негізделген. Тиімді есептеулердің мҥмкін болатын жиындарының қҧрылымына байланысты жиын шекті немесе шексіз болатын бір ғана элементке ие болуы мҥмкін.
Кардиналистік амал әрбір альтернативаға белгілі бір қҧндылығын немесе пайдалылығын кӛрсететін қандай да бір санды тіркейді. Кӛп ӛлшемді есептеулерді жҥргізу нәтижесінде Парето жиыны анықталады. Ол жҥйенің бір емес бірнеше нҧсқасына ие. Парето тиімді шешімдерін таңдау әдістері
Парето тиімді шешімдері бинарлы қатынастарды қолдану арқылы мҥмкін болатын шешімдер жиынында және критериалды кеңістік деп те аталатын сапа кӛрсеткіштерінің бағасы енгізілген кеңістікте анықталуы мҥмкін. Әрине, тапсырыс берушіге әр кӛрсеткіш ҥшін жақсы мән алған пайдалы. Бірақ тәжірибеде мҧндай жағдай ӛте сирек кездеседі.
Жҥйенің сапа кӛрсеткіштері ҥш тҥрлі болуы мҥмкін: бейтарап, ӛзара келісілген және ӛзара бәсекелес. Бірінші екі жағдайда жҥйе оптимизациясы сапа кӛрсеткішінің әрқайсысына жеке жҥргізіледі. Ҥшінші жағдайда әр кӛрсеткіш ҥшін жеке потенциалды мәнге ие болу мҥмкін емес. Бҧл жағдайда енгізілген бҥтін функциялардың келісілген оптимумына қол жеткізуге болады, ол Парето критерийі бойынша жҥзеге асырылады. Мҧндай оптимум кезінде әрбір кӛрсеткішті жеке жақсарту ҥшін басқа кӛрсеткіштерінің сасапасын тӛмендету қажет [4,8]. 165
Осылайша, барлық есептеулер тҥрлерін қарастыра келе Парето тиімді есептеу нҧсқасы қолданылады, ал қалғандары салыстырмалы тҥрде нашарлау болып келеді. Парето тиімді жобалау есептеулерін анықтау тікелей
немесе арнайы әдістердің, мысалы жҧмыс сипаттамаларының кӛмегімен жҥзеге асырылуы мҥмкін [3,4]. Оптимизация есептеулерін жҥргізу кезінде критериалды кеңістікте небір кӛп ӛлшемді бет пайда болады, ол белгілі бір жағдайларда Парето тиімді бетімен сәйкес келеді. Критериалды кеңістікте алынған Парето тиімді беті сапа кӛрсеткішінің мҥмкін болатын мәндерін бір-бірімен байланыстырады. Талдау жасай отырып, жҥйенің қандай да бір сапа кӛрсеткішерін ӛзгерту арқылы басқа кӛрсеткіштерін қалай жақсартуға болатынын, сонымен қатар осы жағдайда жҥйе қҧрылымы мен параметрелерін қалайша ӛзгертуге болатынын анықтауға мҥмкіндік береді.
Егер жҥйенің анықталған Парето тиімді нҧсқаларының жиындары жіңішке болса, онда жобалаудың кейінгі кезеңдерінде оның кез келгенін қолдануға болады. Әдетте Парето тиімді нҧсқа жиындары жҥйенің кӛптеген нҧсқаларына ие. Сол себептен анықталған жиынды тарылту мәселесі туындайды.
Әдетте жобалаудың кейінгі кезеңдерінде жҥйенің бірыңғай нҧсқасы таңдалынуы тиіс, сол себептен Парето тиімді есептеулер жиындарын қосымша ақпаратты қолдана отырып жҥйенің жалғыз нҧсқасына дейін тарылту қажеттілігі туады. Мҧндай ақпарат жҥйенің Парето тиімді нҧсқаларын талдау нәтижесінде туындайды. Осының негізінде алынған тапсырыс берушінің талаптарына сәйкес қосымша ақпарат небір скаляр бҥтін функцияны қҧрастыру ҥшін қолданылалды, ал оның оптимизациясы жҥйенің жалғыз нҧсқасын таңдауға әкеледі.
Парето тиімді есептеулер жиындарын тарылту әдістерінің кең таралған тҥрлерінің бірі - оптимизациясы Парето жиындарынан жҥйенің бір ғана нҧсқасын таңдауға әкелетін қҧндылықтың скаляр функциясын қҧрастыру. Кӛп жағдайда функцияның аддитивті формасы қолданылуы мҥмкін: , (1)
мҧндағы
– шкала бойынша коэффициенттер, - тиімділіктің кейбір скаляр функциясы.
Скаляр бҥтін функцияны қҧрастыру ҥшін жиындар теориясына негізделген әдісті қолдануға болады. (2)
мҧндағы – тәуелділік функциясы, - мҥмкін мәндер кӛрсеткіші.
Парето тиімді жиынынан жалғыз жобалау мәнін таңдау ҥшін лексикографиялық амалды қолданған кезде , кӛрсеткіштерінің барлығы маңыздылыңы бойынша қатаң қадағаланады әрі жобалық есептеулерді салыстырғанда олардың бағаларының лексика-графикалық қатынастары қолданылады. Бҧл баға жҧбынан (оларға сәйкес келетін жобалау есептеулерінен) вектордың бірінші компоненті кӛбірек болатын бағасы жақсы қолданылатынын білдіреді. Екі бағанының бірінші компоненттері бірдей болған жағдайда екінші компоненті ҥлкен болған бағасы тиімдірек және т.с.с.
Тиімді жобалау есептеулерінің қорытынды нәтижесін таңдау жҥйенің мҥмкін болған есептеулерінен тиімсіздерін шектеп тастаған жағдайда Парето тиімді есептеулер жиынының тек анықталған аймағында жҥргізілуі тиіс.
166 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Шмалько А.В. Цифровые сети связи: Основы планирования и построения.-М.: Эко- Трендз, 2001.-282с. 2.
Вишневский В.М. Теоретические основы проектирования компьютерных сетей.-М.: Техносфера, 2003.-512с. 3.
аспекты.-М.: Наука, 1989.-128с. 4.
Каграманзаде А.Г. Прогнозирование и проектирование телекоммуникационных сетей.- Баку: Бакинский Университет, 1998.-242с. 5.
УДК 65 РАЗРАБОТКА АВТОМАТИЗИРОВАННОЙ СИСТЕМЫ ДЛЯ ЧАСТНОЙ ЛЕЧЕБНОЙ КЛИНИКИ «МАРЬЯМ» Тулегенова Г., gulden_2010@mail.ru Костанайский государственный университет им.А.Байтурсынова, Костанай Научный руководитель – В. Синицина
Информация - сведения (сообщения, данные) независимо от формы их представления. Как известно, информация в настоящее время является одним из главных факторов успеха на рынке. Информация позволяет организации или гражданину узнавать необходимые ему сведения, которые могут принести определенную прибыль, только нужно правильно уметь оперировать полученными сведениями. Порой незначительные сведения спустя короткий промежуток времени становятся дорогим товаром. Как было сказано выше, просто необходимо правильно использовать информацию и ее анализировать. Раз информация может приносить прибыль организации, следовательно, ее необходимо правильно хранить и защищать. Стоит отметить, что информация имеет свою классификацию. Информация классифицируется на информацию общедоступную и информацию ограниченного доступа. Ограничение доступа к информации устанавливается законами в целях защиты основ конституционного строя, нравственности, здоровья, прав и законных интересов других лиц, обеспечения обороны страны и безопасности государства. К общедоступной информации относятся общеизвестные сведения и иная информация, доступ к которой не ограничен. В свою очередь информация ограниченного доступа подразделяется на государственную тайну и конфиденциальную информацию. Под конфиденциальностью информации понимается обязательное для выполнения лицом, получившим доступ к определенной информации, требование не передавать такую информацию третьим лицам без согласия ее обладателя. В выпускной квалификационной работе будет рассмотрен один из видов конфиденциальной информации - персональные данные частной клиники "Мариям". К персональным данным относят следующие сведения - сведения о фактах, событиях и обстоятельствах частной жизни гражданина, позволяющие идентифицировать его личность (персональные данные), за исключением сведений, подлежащих распространению в средствах массовой информации в установленных государственными законами случаях. Персональные данные – это особый вид конфиденциальной информации, требующей определенные правила работы с такой информацией. Персональными данными признается любая информация, относящаяся к определенному или определяемому на основании такой информации физическому лицу
167 (субъекту персональных данных), в том числе его фамилия, имя, отчество, год, месяц, дата и место рождения, адрес, семейное, социальное, имущественное положение, образование, профессия, доходы, другая информация. Предлагаемая к рассмотрению система хранения и обработки данных о пациентах клиники «Мариям», в первую очередь, предназначена для информационной поддержки деятельности руководства и медицинского персонала клиники путем предоставления оперативной информации о ходе обслуживания пациентов, а также анализа данных и генерации отчетных документов. Весь объем работ по созданию полнофункциональной автоматизированной системы подразделяется на два взаимосвязанных этапа. На первом этапе выполнения работ реализуется базовая информационная система, осуществляющая централизованный сбор, накопление и обработку информации, поступающей из приемного отделения. Вся информация упорядочивается и хранится в централизованной базе данных (БД) в едином формате. Кроме того, обеспечивается управление БД, назначение прав доступа пользователей и администрирование ресурсов системы. Благодаря специализированному программному обеспечению сотрудники клиники получают возможность оперативного поиска и регламентированный доступ к информации о пациентах. Для формирования отчетов предоставляются средства вывода информации на печать в стандартной форме, принятой в клинике. Кроме того, в системе предоставляется возможность получения стандартного набора отчетных документов для вышестоящих организаций и прочих учреждений. При разработке системы предусматривалась ее круглосуточная эксплуатация в условиях невысокого уровня компьютерной грамотности медицинского персонала с регламентированными перерывами на резервное копирование/восстановление данных и техническое обслуживание средств вычислительной техники. Пользовательский интерфейс системы интуитивно прост и понятен как для работы, так и для обучения, а в программном обеспечении предусмотрена встроенная функция оперативной помощи пользователю. Программное обеспечение устанавливается в соответствии с видами медицинских услуг, оказываемых пациентам реабилитационного центра. Задачу хранения и обработки данных выполняет подсистема хранения и обработки информации (подсистема-сервер). Основанием для разработки компьютерной системы для автоматизации сбора и обработки данных частной клиники "Мариям" послужили следующие обстоятельства:
необходимость автоматизации операций по управлению документацией;
необходимость автоматизированного контроля ведения документации;
необходимость повышения качества управления процессом проведения социально-оздоровительных и профилактических мероприятий по оздоровлению пациентов клиники «Марьям». Клиника «Мариям» является коммерческой организацией, созданной в целях проведения социально-оздоровительных и профилактических мероприятий, направленных на реабилитацию инвалидов, в том числе детей-инвалидов, а также для повышения их физической активности и нормализации психологического статуса. Лечебная клиника является юридическим лицом в организационно-правовой форме частного учреждения. Целями деятельности «Марьям» являются:
восстановление социально-психологического статуса пациентов;
социально-бытовая и социально-средовая адаптация пациентов;
осуществление мероприятий по медицинской реабилитации, направленных на восстановление жизнедеятельности пациентов, в соответствии с индивидуальной программой реабилитации. Для достижения указанных целей лечебная клиника «Марьям» осуществляет следующие виды деятельности:
168
прием и размещение пациентов с учетом их возраста, пола, характера заболеваний;
психологического состояния, а также имеющихся заболеваний;
выполнение мероприятий по адаптации пациентов к условиям проживания;
проведение оздоровительных и профилактических мероприятий;
организация рационального (диетического) питания пациентов;
осуществление мероприятий по коррекции социально-психологического статуса пациентов;
организация досуга;
информирование и консультирование пациентов по вопросам, входящим в компетенцию клиники «Марьям»;
осуществление мероприятий по повышению качества обслуживания пациентов и профессионального уровня работников клиники, внедрению новых форм и методов работы. Программное обеспечение реализует следующие функции компьютерной системы по сбору и обработке данных:
обработку, хранение документации;
корректировку данных;
поиск документации;
ввод дополнительных данных;
выдачу результатов поиска на экран и на принтер в принятой форме;
ограничение доступа к информации. В результате работы над дипломным проектом была полностью выполнена поставленная задача по автоматизации сбора и обработки данных по пациентам в частной клинике «Мариям».
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ҧлттық университеті, Астана Ғылыми жетекші – т.ғ.к., доцент А.С.Омарбекова
Баяндамада еліміздегі салық кодексінің мазмҧнына сай салық жҥйесінің, салықтың, салық тҥрлерінің онтологиялық моделі бейнеленетін болады.
Бҥгінгі кҥні автоматтандырылған ақпараттық жҥйелердің пәндік аймағын моделдеуде онтологияны пайдалану кең етек жаюда. Кӛбінесе мҧндай тәсіл интернет желісінде интеллектуальды жҥйелердің қалыптасуы ҥшін пайдаланылады. Интернет тек еліміздің ғана емес, сонымен қатар әлем халқының кӛпшілігі ҥшін білім беретін алаңға айналып отыр. Бҧл онтологиялық модельдің метамәліметтер моделін жасауға мҥмкіндік беруімен байланысты, нәтижиесінде қолданушылардың кеңейтілген тобы ҥшін жҥйені қолдану айтарлықтай жақсарады. Онтология – қоршаған әлемді қҧрылымдауға талпыну, ереже және ҧғымдар тҥрінде қандай да бір нақты пәндік аймақты бейнелеу, қатынастар, класстар, функциялар кӛмегімен ҧғымдарды бекітетін, қандай да бір жҥйенің элементтері мағынасын суреттейтін қҧрылым. Пәндік аймақтың онтологиялары әлемді нақты пәндік аймақ шегінде бейнелеумен шектеледі. [1].
169 Мамандардың пікірінше қандай да бір пәндік аймаққа ену ҥшін, білімдерді бейнелеу моделінде онтологияның алатын орны ерекше. Онтологияны жобалау шығармашылық ҥдеріс, сонымен қатар онтологияны жасаушы пәндік аймақты тҥсінуі, оның қабылдйтын шешіміне әсер ететін болады. Менің жҧмысымның басты мақсаты еліміздегі салық жҥйесі, салық, салық тҥрлері пәндік аймағының онтологиялық моделін қҧру болып табылады. Қазақстанда 1995 жылдан бастап, бҧрын қолданылып келген «салықтар мен алымдар санының 46-дан 11-ге қысқартылған» [2]. Қатардағы азаматтар, кәсіпкерлер қауымы cалық орнымен қарым-қатынас жасаудың қарапайым, тӛте әрі тиімді жолын іздестіруі заңдылық. Мҧндай қатынас негізінен салық мекемелердің қҧзырындағы ақпараттарға қол жеткізу, олармен қоян-қолтық араласу, ӛздерін мазалаған сҧрақтарды ерікті тҥрде қойып оған лайықты жауабын алу, қоғам алдындағы жауапкершіліктерін сезініп, мақсаттарын жҥзеге асыру сипатында кӛрініс таппақ. Бҧл тҧрғыдан келгенде, салық орнының негізгі мақсаты ӛз билігінің аясында заңдық актілерді мҥлтіксіз орындауға зейін қою, қҧқықтық нормалар шеңберінде міндетін мінсіз атқару болмақ. Салық міндеттемесі мемлекет алдындағы әрбір салық тӛлеушінің парызы болып табылады. Сонымен қатар ол салық заңына сәйкес жҥргізілетін ҥдеріс. Салық кодексі республикалық және жергілікті бюджетке тҥсетін салықтарды, алымдар мен салымдарды және баска да міндетті тӛлемдерді білгілейтін, Қазақстан Республикасы зандарымен реттелетін кеден баж салығы, алымы мен тӛлемдері мәселерін коспағанда, Қазақстан Республикасындағы барлық салықтық қатынастарды реттейтін бірден-бір заңды кҧжаты. «Салық кодексі салықтардың толық тізімін, оларды есептеу тәртібін, салық салу нысандарын, салықтың негізгі тҥрлері бойынша тӛлеушілерін анықтайды» [2]. Ҧсынылып отырған мақалада салықтың пәндік аймағының онтологиялық моделі бейнеленіп, ҧғымдарға тҥсіндірме беріледі. 1 суретте.
1 сурет - Салықтың онтологиялық моделі
170 Салық жҥйесі - ӛзінің қҧрамы жағынан бірнеше компоненттерден тҧратын кҥрделі модель. Салық жҥйесі компоненттерінің қҧрамы мынадай : қаржы қатынастары және осы қатынасты анықтайтын салықтар; салық механизмі, яғни салық салу әдістері мен жолдары; нҧсқаулар мен әдістемелік қҧжаттар; салық салуды басқару және салық қызметі органдары. Салықтың пәндік аймағынан келесі негізгі кластарды бӛліп кӛрсетуге болады:
жүктеу/скачать 15,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|