Сборник статей международной учебно-методической конференции

274 

 

МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ ТҰТЫҚПАСЫ БАР БАЛАЛАРДЫ ТҮЗЕТУ 

ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. 

 

Ахмедиева Г.А. ,Хасенова Ж.И 

 «Үміт» оңалту орталығы КММ 

 

 

 «Қазақстан 

республикасының 2011-2020 жылдары 

білім 

беру 

жүйесін 

дамытубағдарламасында» көрсетілгендей ҚР білім беру саясатының құзырлы міндеті- білім беру 

сапасын көтеру болып табылады. Басты міндеттерінің бірі халықтың барлық сатыдағылары үшін 

сапалы білім алудың қолжетімдігін қамтамасыз етуді қарастырады. Осы тұжырымдардың барлығы 

мүмкіндігі  шектеулі  балаларға  да  қатысты    жəне 2002 жылы  жарық  көрген  «Кемтар  балаларды 

əлеуметтік жəне медициналық-педагогикалық түзету арқылы қолдау туралы» заңында бекітілген. 

Осы  заңды  жүзеге  асыру  бағытында  республикада  ана  тілінде  оқытудың  психологиялық  жəне 

педагогикалық теориясы мен пракикасын дамытудың жағымды нышандары жасалуда. 

Тұтықпа  –күрделі  психофизикалық  бұзылыстарға  жатады.  Оның  негізін  бірінші 

физиологиялық,  содан  кейңн  психологиялыұ  бұзылыстар  құрайды.  Қазіргі  таңда  тұтықпаның 

пайда  болу  механизымы  толығымен  анықталған  деуге  болмайды.  Заманауи  зерттеулер  жəне 

ертеректегі  зерттеулер  тұтықпаны  көбіне  невроз  ұатарларына  жатқызады.  Тұтықпасы  бар 

бададардығ көбі орталық жүйке жүйелерінде бұзылыстары немесе физикалыұқденсаулықтарында 

ақауы барлар. Оларда: жоғары мазасыздық, өкпелегіштік, жылауықтық , түрлі тəбеттің ,ұйықының 

бұзылыстары,  тұмау  ауруларына  ,тым  тершендіктері,  физикалық  əлсіздіктері,  энурез  байөалады. 

Тқтыөпасы  бар  балалары  өздерінің  сөйлеуіндегі  кемшіліктерін  жасыру  үшін  түрлі  іс  қимылын 

жасайды.  Ол  балаларда  жалпы  моторлық  жалпы  қысымы  жоғары  болады,  қозғалысындағы 

мазасыздық немесе керсінше əлсіздіік.  

Тұтығу үш дəрежеде ажыратылады: жеңіл, орташа, ауыр.[1,50] 

Тез  сөйлегенде  немесе  толғанып  сөйлеген  кезде  ғана  тұтықпа  ол-жеңіл  түрі.  Орташа 

дəрежесінде бала өзіне таныс ортада аз тұтығады,бөтен адамдар арасында тұтығу күшейеді.Ауыр 

түрінде бала барлық сөйлеу түрінде тұтығады, ылғи да ілеспелі қимыл қозғалыстар байқалады.  

 

Тұтықпасы бар балалардың сыртқы көрінісі: 

1.

 

Тұтықпасы  бар  балалар  мынандай  бұзылыстарына  аса  көңіл  бөледі,ол: 

жылдамдығы,  ырғақтығы.  Сөйлеу  тілі  үзік-үзік  белгісіз  тоқтаулармен  қайталаулармен , жеке 

дыбстарды 

шағаруында 

қиындықтармен 

сөздердңғ 

басты 

дыбыстарын 

айтуындағы 

өиындықтармен айқындалады.  

2.

 

Тұтықпасы бар балаларадың көбісі көмекші дыбыстарды қолданады. 

3.

 

Бұл  балалардың  сөйлеу  белсенділігі  төмен  болып  келеді.  Сондықтанда  қоршағана 

адамдармен  қараым-қатынасқы  түсуі  қиын,коммуникативті  дағдыларнда  да  белгілі  бұзылыстар 

болады.  

4.

 

Тұтықпасы бар балалар дыбыстарды анық айта алмайды, сөздерді орынды қолдана 

алмайды, сөйлемдерді дұрыс қолдана алмайды. 

5.

 

Кейдегі жағыдайда тұтыұпасы бар балалар жазу барысында да жібереді, бір əріпті 

немесе буында бірнеше рет қайталайды, сөйлемдерді дұрыс құрамайды. 

            Тұтықпа  тек  сөйлеудің  бұзылысы  ғана  емес,  психологиясы  ерекшебалааның  ең 

бірінші  жүйке  жүйесінің  сомотикалық  денсаулығының  ақауы,  жалпы  жəне  соөйлеу 

моторикасының  бұзылысы.Тұтықпаның  айқын  белгісі  сөйлеу  барысындағы  қысым.Сөйлеу 

өысымын түріне, орналасуына жəне жиілігіне қарай айырады.  

 

Тұтықпаның бірнеше түрі болады, олар клоникалық ( сөйлеу қимылын бірнеше рет 

еріксіз  қайталай  беруі  та-та  та-та  та-тарелка),  тоникалық  (қте  күшті,  ұзақ  сөйлеу  қимылының 

катаюы: п,,,,парасатты) жəне аралас түрі ( бəр мезгілде тоникалыұқ жəне клоникалық: п,,,,,па-рара-

сатты). 

 

Сөйлеу қысымы орналасуына байланысты артикулацилық, дауыстық, демдік жəне 

аралас түрі болып бөлінеді.  

 

Артикуляцилық  дегеніміз  ол  тілдің  бұлшық  еттрдің  ,еріннің , жұмсақ  таңдайдың 

қатаюы. 

 

Дауыстық  қысым  бараысында  өңештің  бұлшық  еттері  қатаяды.  Дауыс 

байланыстары  толығымен  немесе  үзік-үзік  болып  бірігіп  дауыссыз  дыбыстың  шығуын 

қиындатады немесе мүлдем бірікпей қалады, бұл кезде дауыссыз дыбыс сыбырлап шығады. 

275 

 

Дем  шығару  қысымы  іштің  бұлшық  еттерінің  ,диафрагманның  ,кеуденнің  ауаны  үстап 

қалуы  жəне  де  адамның  ,сол  сəтте  ауызын  ашып  қалуымен  байқалады,  немесе  керсінше  ауа  өте 

қатты жылдам, жылдамдықпен сыртықы шығады,сөздің айтылуы дұрыс болмайды. 

 

Балалардың  қоршаған  ортаға,  тұрған  орнына,  айналасындағы  жағыдайға 

байланысты тұтықпасы кұшеюі мүмкін. 

 

Тұтықпаның  пайда  болуы.  Себептер  түрлі  болуы  мүмкін.Жүйке  жүйесі 

қызметтерінің  бұзылуына  баланың  жиі  де  күрделі,ағзаны  əлсірететін  науқастары.  Туа  біткен 

жүйке  жүйесі  əлсіздігі,  анасының  аяғы  ауыр  кезінде  түрлі  жайсыздықтардын,  туу  барысындағы 

қиындықтардан немесе тұқым қуалауынан.[2,92] 

 

Тұтықпа жүйке жүйесінен өте əлсіреп тұрған сəтінде пайда болады,ол кезде титтей 

сəтсіздіктің  өзі оның пайда болуына көп əсер етеді. 

 

Тұтықпа  балаға  дұрыс  тəрбие  бермеудің  де  нəтижесінде  болуы  мүмкін.Жағымсыз 

үй  жағыдайы,  ата-ана  арасындағы  жиі  дау-дамай  ,ұрыс  ,балаға  деген  бір  қалыпты  көзқарастың 

болмауы, үнемі жазалау түрлерімен қорқыту. 

 

Осындай  теріс  тəрбиенің  түрлері  баланың  психикасын  жарақаттап,  оның  орталық 

жүйке жүйесінің қызметінің бұзылуына жəне тұтықпаға əкелуі əбден мүмкін. 

 

Жүйке  қызметінің  бұзылуы  көбіне  қатты  қорыққанан  болады.  Бірақ  бала  кезінде 

көбіне талай рет қорыққаннан болады: иттен, түрлі жаңа жылдық маскалардан, қатты шыққан аяқ 

асты шыққан дыбыстан ,бірақ олардың бəрі тұтықпа бола бермейді. 

 

Кей  кезде  ата-анасында  тұтықпасы  болса  немесе  баланың  құрдастарына  болса, 

соған  қарап  балада  қайталап  сөйлеуі  мүмкінБұл  баланың  сөйлеуінің  даму  кезеңіндегі(2-5  жас) 

болуы  мүмкін,өйткені  ол  кезде  баланың  сөйлеу  механизымы  əлі  толық  қалыптаспаған.  Олар  дер 

кезінде жоймаса,келешекте тұтықпаға айналуы мүмкін. 

 

Тұтықпа туралы статистикалық мəлімет 

1.

 

Тұтықпа  жиі 2-4 жас  аралығындағы  балаларда,  сөйлеу  тілінің  қарқынды  даму 

кезеңінде кездеседі. 

2.

 

Тұтықпа  мектептерде  бастауыш  сыныптардағы  балаларда  кездеседі.  Мектепке 

дейінгі  аса  байқалмай  жүрген  баолалардың  тұтықпасы  ,оқу  жылы  басталғанда  ерекше  күшейіп 

кетеді. 

3.

 

Оқу барыснадаалғашық жылы тұтықпасы күшейеді жəне жыныстық жетілуінде. 

4.

 

Тұтықпаның  күшеюне  баланың  қоршаған  ортасы,біліміне  беріліп  жатқан  баға  да, 

оқытушы мен құрдастары арасындағы қарым-қатынаста əсер етеді. 

5.

 

Тұтықпа ұл балаларда қыздарға қарағанда үш есе жиі орын алады. 

Тұтқпаны  емдеу  барысында  ең  алдымен  үйде  жайлы,  жағымды  жағыдай  орнату  керек. 

Баланың жүйкесіне тиетін, қатты мазасын алатын жағымсыз, дөрекі эмоцилардан қорғау керек. 

Баланың  сөйлеуі  бір  қалыпты  болу  үшін  қоршаған  адамдардың  сөйлеу  тілі  дұрыс  болуы 

қажет,сондықтан да негізі талаптар келесідей болмақ: сөйлеу үні жайлы,жағымды, мейрімді, болу 

керек,айқай  шу  ,мазақтау,жауап  қайтару  барысында  асықтыру  немесе  жауабын  соңына  дейін 

тыңдамау,бұлар  баланың  сөйлеуге  деген  құштарлығын  төмендетеді.  Əр  кезде  мүмкіндігінше 

баланы  қолдап,қоштап,  мадақтап  отыру  қажет.  Тұтықпасы  бара  балалар  тез  шаршағыш  болады. 

Сондықтан  да  олар  жиі  демалысты  қажет  етеді,  бірақ  ол  тек  жай  ғана  болмай  белсенді  түрде 

болғаны  да  дұрыс.  Бұл  балалардың  күн  тəртібінде  шынықтыру  жұмыстары  орын  алуға 

тиіс.Шынықтыру  жұмыстарының  физикалық  дамуына  əсері  мол.  Мұнда  баланың  таза  ауада 

жүруі,ұзақ  серуендеу,ойын  ойнауы,түрлі  ойындар  ойнау  барысында  жүйке  жүйелері 

тынышталады, көңіл-күйі көтеріліп, жақсы сергіп қалады.[3,80] 

Тұтықпасы  бар  балалардың  емдік  шынықтыруының  бір  бөлігі  логопедиялық  ырғақ 

жаттығулары  жатады.  Бұл  музыкалық  сүймелдеумен  қатар  жүргізілетін  баланың  сөйлеуімен 

байланысты жүйкесі. Бұл жаттығудың көптеген түрлері бар:өлең оқу барасында іс-қимылды қоса 

орындау,би билеп, ойын ойнату. Əсіресе, сөйлеу кезінде баланың жайлы сезінуі өте маңызды, тым 

артық  қозғыштығы , қобалжуы  ,толқуы  олардың  бəрі  тұтықпаның  күшейтеді.  Тұтықпаны  емдеу 

барысындағы арнайы логопедиялық жұмыстар үлкен орын алады. 

Бұл сабақтар балалардың дұрыс жəне асықпай сөйлеу дағдысын тəрбиелейді.Біоақ,асықпай 

дегеніміз,созып  сөйлеу  емес.  Дəл  осы  көбіне  тұтықпасы  бар  балалар  ұстанбайды.Сөйлеу 

барысында тұтығып қалған жерінен тез «секіріп» шығу үшін, олар тез сөйлеуге тырысады.Ал бұл 

жылдамдық  сөйлеу  координациясын  бұзады.Сонымен  қатар  сөйлеу  барысында  жұмыс  жасайтын 

бұлшық еттерінің қысымын тудырады. 

276 

 

Тұтықпасы  бар  балалар  логопедиялық  сабақтарда  дұрыс  тыныс  алуды  үйренеді.Бұл 

тұтықпасы бар балалар үшін өте маңызды, өйткені сөйлеу барысында демдерін жайсыз, терең емес 

тым қарқынды алады.Мұндай да жақсы жаттығулардың бірі өлең оқу болып саналады, өлеңнің əр 

жолын оқыған сайын, тоқтап демін алып содан ары қарай жалғастыру.Сөйлеу барысында бір дем 

шығарған  кезде 4-6 сөз  айту  керек.Сөздерді  біріктіріп  айту  қажет.  Сондықтан,  сөйлеу 

сабақтарының  мəні  сөйлеудің  барлық  жақтарынан  əсер  ету:  оның  жылдамдығына,  анықтығына, 

ырғақтығына, тыныс алу барысына.[4,25] 

Сөйлеудегі дем алуды, əртүрлі дауыс ырғағын жəне дауыс кідірісін қалыптастыру кезінде 

тұтығу пайда болған уақытта бірден түзету шараларын қолдану керектігі көпшілікке мəлім.Əдетте, 

бұл  кемістік  бастапқы  сатысында  жеңіл  түрде  болады,  бірəқ  жеңіл  де  əрең  байқалатын  тұтығуы 

бірте-бірте  күшейе  түсуі  мүмкін.Тұтығу  басталған  мерзімінен  көп  уақыт  өткен  сайын,  баланың 

мінез-құлқының  өзгеруіне  себепкер  болатын  ауыр,  əрі  тұрақты  кемістікке  айналады.Сонымен 

қатар,  ол  баланы  қалыпты  қарым-қатынастан  айырады  жəне  жақсы  оқуына  жиі  кедергі 

жасайды.Сондықтан  аталған  сөйлеу  кемістігін  баланың  мектепке  келмей  тұрған  кезінде  түзету 

керек.Бірақ мұндай көзқарас жақын арады ғана қалыптаса бастады. 

Тұтықпасы бар балалаларды тəрбиелеуде оған жеке тұлға ретінде қарау өте маңызды.Оның 

өзінің сөйлеуіндегі қорқыныш сезімінен арылуына ықпал ету, түрлі əңгімелер жүргізу барысында, 

дұрыс  күн  тəртібін  орнату, өзіне  деген  сенімділігін  арттыру,  мінез-құлқы  мен  сөйлеу  кемшілігін 

өзгертуіне қызығушылығын тудыру. 

 

Қолданылған əдебиеттер: 

 

1.Кушаева 

Ж.М. 

Логопедия 

технологиялар.Электронды 

дəрістер.-

Қарарағанды,ҚарМУ,2007. 

2.Коррекционная 

педагогика: 

Основы 

обучения 

детей 

с 

отклонениями 

в 

развитии.Подред.Б.П.Пузанова.-.:Издательский Дом «Академия»,1999.-540 с. 

3.Мазанова Е.В.Логопедия.-Москва,2004. 

4.Парамонова Л.Г.Предупреждение и устранение дисграфии у детей. Москва,2001. 

5.Певзнер 

М.С.Клиническая 

характеристика 

детей 

с 

нарушением 

темпа 

развития.//Хрестоматия.-М.: Изд-во МПА,1995.-362 с. 

 

 

 

СОВРЕМЕННЫЙ УРОК В КОНТЕКСТЕ ПЕДАГОГИЧЕСКОГО МЕНЕДЖМЕНТА 

 

Дузбаева Н.М., Карагандинский экономический университет Казпотребсоюза 

Дузбаев И.М., Карагандинский гуманитарный колледж 

 

 

В  современных  условиях  наиболее  важной  стратегической  и  актуальной  целью 

образования  является  обеспечение  усвоения  и  переработки  непрерывно  растущего  объема 

информации. В связи с этим возникает необходимость разрабатывать новые современные подходы 

к  управлению  постоянно  растущим  и  уже  имеющимся  потоком  информации.  Одним  из  таких 

подходов  считается  педагогический  менеджмент,  позволяющий  за  счет  грамотного  управления 

учебной информацией как сокращать время, необходимое для обучения, так и повышать качество 

и объем полученного знания [1, 86].  

Роль  информации  в  личной,  профессиональной  и  социальной  жизни  человека  велика. 

Информация – это одно из фундаментальных понятий в современной науке, которое невозможно 

строго определить через какие-то вторичные или производные понятия.  

В  педагогике  понятие  «информация»  имеет  достаточно  широкий  смысл  и  связано  с 

познавательной,  обучающей,  воспитательной,  управляющей  деятельностью.  Понятие  «учебная 

информация»  обладает  определенной  спецификой  и  представляет  собой  развитую  и 

разветвленную систему, состоящую из множества подсистем различных уровней.  

Учебная информация подразделяется на «учебный материал», к которому относятся знания 

преподавателя  и  все  то,  что  в  той  или  иной  степени  связано  с  изучаемой  дисциплиной,  и 

«обучающую информацию», включающую в себя индивидуальную методику преподавания [2, 15]. 

277 

 

Современный урок - это, прежде всего урок, на котором преподаватель умело использует 

учебную  информацию  для  развития  личности  обучающегося,  ее  активного  умственного  роста, 

глубокого и осмысленного усвоения знаний, для формирования ее нравственных основ.  

Рассмотрим примерную структуру современного урока освоения учебных информаций: 

1) организационный этап; 

2) этап самостоятельного усвоения новой информации; 

3) этап выполнения учебных заданий; 

4) итоги урока. 

На  этапе  самостоятельного  усвоения  новой  информации  следует  подготовить 

информацию, которую обучающий должен преобразовать в знания, т.е. «интерьеризировать». 

Информация - это основа учебы и мышления. Без информации мы не можем ни думать, ни 

принимать решения, ни решать проблемы, ни заниматься творческой деятельностью. Лишь собрав 

достаточную информацию, мы можем разрабатывать концепции, делать обобщения и мыслить на 

высоком интеллектуальном уровне. 

Для начала следует просмотреть информацию, изложенную в учебнике и, если возникнет 

необходимость,  то  ее  видоизменить  или  дополнить.  Для  этого  можно  использовать  медиакурсы, 

слайд-презентаций, плакаты, карточки и т.д.  

Всякий раз, подбирая информацию, нужно помнить три главных принципа:  

1)  надо  определить  и  систематизировать  ту  информацию,  которая  необходима  в  первую 

очередь для обучения студентов, чтобы она служила опорой или указателем и помогала им видеть 

связи каждого элемента с другими элементами и со всей системой в целом;  

2)  информация  должна  быть  изложена  кратко,  ясно,  четким  языком,  не  допускающим 

разных толкований, с примерами, разъясняющими сущность концепции или правила; 

3)  пользуйтесь,  насколько  это  уместно,  наглядной  моделью,  чтобы  студенты  могли 

непосредственно видеть процесс или его результат. 

Второй этап - выполнение учебных заданий. Этот этап начинается с определения целевых 

установок урока. 

Что же такое цель и когда, какие цели урока ставит преподаватель? 

Общепринято  в  науке,  что  цель — это  предполагаемый,  заранее  планируемый  (мысленно 

или вербально) результат деятельности по преобразованию какого-либо объекта. В педагогической 

деятельности  объектом  преобразования  является  деятельность  обучающегося,  а  результатом — 

уровень  обученности,  развитости  и  воспитанности  обучающегося.  Поэтому  цели  урока  ставятся  в 

соответствии  с  целями  обучения  и  образования  как  системы  более  высокого  порядка  и  не  могут 

сводиться,  как  это  было  в  период,  когда  деятельность  преподавания  рассматривалась  только  как 

передача студентам готовых выводов на уроке и «целям организации» занятий — "изучить такой-то 

объем нового материала", "повторить такие-то разделы программы" и т.п. Такая постановка цели 

современного урока несостоятельна [3, 102]. 

Цель  современного  урока  должна  отличаться  конкретностью,  с  указанием  средств  ее 

достижения  и  ее  переводом  в  конкретные  навыки,  которыми  овладеет  студент  за  урок.  Цель 

должна быть конкретна, демонстрируемая и измеряема. Например, цель урока — усвоить понятие 

"определить  биологическую  продуктивность  экосистемы", "отработать  умения  и  навыки  ее 

применения";  или  по  теме  урока — "обобщить  и  систематизировать  знания  обучающихся  о 

способах  образования  биопродукции  экосистемы,  закрепить  профессиональные  навыки 

определения  устойчивости  экосистемы,  развить  навыки  самоконтроля".  Эти  цели  достаточно 

сложные. Следует помнить, что цель урока - это тот пункт назначения, куда в конце урока должны 

«приплыть» все обучающиеся.  

Современный  урок  ориентирован  на  формирование  компетенций  (навыков,  доведенных  до 

автоматизма). Урок следует организовать так, чтобы в конце убедиться, что все студенты достигли 

цели.  В  результате  такого  мониторинга  преподаватель  может  осмыслить  выполнении  целевых 

установок урока, правильность подбора содержания, средств и формы урока. Если цель достигли не 

все  студенты,  то  следует  разработать  стратегию,  которая  позволит  свою  ошибку  и  всем 

обучающимся достичь цель. Достижение цели определяется оценками «да» и «нет». Цель не может 

быть чуть-чуть достигнута, она либо достигнута, либо нет! Во многих странах учебные программы 

отражают не содержание, а компетенции, которые следует сформировать на уроке [4, 73].  

Дидактические  задачи  современного  урока  реализуются  в  реальной  педагогической 

действительности  через  учебные  задания.  Задания,  которые  формируют  поведенческие  навыки, 

направлены на формирование компетенций в системе «Знания- умение- умение жить», обязательных 

278 

 

для  всех  студентов.  Задания,  которые  формируют  развивающие  навыки  позволяют  на  уроке 

каждому студенту реализовать свой интеллектуальный и творческий потенциал [5, 50].  

Как обеспечить урок такой гаммой учебных заданий? Учебные задания должны быть ясные, 

четкие и понятные для каждого студента. Если задание требует дополнительного разъяснения – это не 

совершенное задание [6, 128].  

Учебные задания бывают трех видов: 

1.  Репетитивные  (репродуктивные)  навыки - виды  деятельности,  заключающиеся  в 

умении повторить или воспроизвести усвоенную ранее или только полученную информацию без 

искажения ее смысла. 

2.  Когнитивные  навыки - виды  деятельности,  которые  требуют  познавательного  умения, 

направленного  на  трансформацию  явной  или  скрытой  информации.  Основой  таких  навыков 

являются  знания,  которые  нужны  для  дальнейшего  глубинного  познания  дисциплины,  либо  те, 

которые в дальнейшем преобразуются в междисциплинарные знания. 

3.  Поведенческие  навыки - это  те  внешние  и  внутренние  формы  поведения,  посредством 

которых  личность  проявляет  свое  самовосприятие,  восприятие  окружающих,  восприятие 

различных  жизненных  ситуаций  через  свою  манеру  реагировать  и  действовать.  Основой  таких 

навыков являются жизненно важные знания, которые доминируют в обыденной жизни. 

Соотношение заданий репетитивного, познавательного и поведенческого типов определяет 

преподаватель.  Следует  разработать  к  уроку  столько  учебных  заданий,  чтобы  занять  самых 

развитых  студентов  весь  урок.  Задания  располагаются  в  порядке  обязательности  и  в  порядке 

сложности. 

При проектировании учебных заданий, чтобы они как можно были разнообразнее, можно 

пользоваться  следующими  видами  заданий:  внутри  текстовые  вопросы,  задания  на  закрепление, 

задания на повторение, задания на подведение итогов, ситуативные вопросы, интеллектуальные и 

деловые игры, заполнение таблицы, задание на поиск соответствий, вопросы, требующие краткого 

ответа,  задание  на  вставку  пропущенных  слов,  надписывание,  перечисление,  постановка, 

эксперимент.  

После  ознакомления  с  информацией  студенты  приступают  к  выполнению  учебных 

заданий.  При  этом  все  находятся  в  равном  положении -  одни  и  те  же  задания,  и  одно  и  то  же 

время.   

При  работе  на  уроке  студенты  не  должны  мешать  друг  другу.  При  появлении  вопроса, 

студент поднимает руку, и преподаватель подходит к нему. Выслушав вопрос, преподаватель не 

сразу должен дать студенту ответ, а указать ему, на что следует обратить внимание и где можно 

найти ответ на вопрос. 

Одним  из  правил  урока  является  то,  что  преподаватель  не  дает  готовых  ответов,  а  ответ 

следует  найти  самому  студенту.  Такая  деятельность  на  уроке  позволяет  студенту  научиться 

«добывать» знания самому.  

Третий  этап - итоги  урока.  В  этот  короткий  период  следует  определить – достигнуты  ли 

цели  урока  и  оценить  деятельность  студентов  на  уроке.  В  традиционном  уроке  оценка  в  конце 

урока  достается  далеко  не  каждому  студенту.  В  предлагаемом  уроке  оценку  может  получить 

каждый  студент,  который  присутствует  на  уроке.  Для  этого  преподаватель  имеет  много  форм  и 

методов: самооценка, урок контроля знаний, взаимооценка и т.п. 

На  этом  этапе  формируется  у  студентов  одна  из  важных  компетенций – уметь 

самооцениваться.  Эта  компетенция  необходима  на  протяжении  всей  жизни  и  особенно,  на 

начальном этапе проектирования своей образовательной траектории. 

Следует помнить: оценку обучающегося нельзя публично оглашать без его разрешения! 

Таким  образом,  в  условиях  модернизации  образования  наряду  с  традиционными 

функциями  педагога  (обучение,  воспитание,  помощь  в  развитии,  оценка,  работа  с  родителями  и 

т.п.)  актуализируются  такие  профессиональные  функции,  как  прогнозирование,  проектирование, 

умение  вести  социальный  диалог,  обеспечивать  социальное  партнерство.  Сегодня  от  педагога, 

требуется  критическое  соучастие, "содумание".  Кивающий,  исполнительный,  опекаемый 

руководством  сотрудник  больше  не  в  состоянии  обеспечить  эффективный  и  результативный 

процесс.  Новые  требования  к  профессионализму  преподавателя  повлекли  за  собой  изменения  в 

методической  работе  по  организации  непрерывного  дополнительного  образования  педагогов [7, 

66].  На  современном  этапе  развития  системы  образования - это  создание  условий  для 

самореализации 

педагога, 

развития 

его 

ключевых 

компетенций: 

воспитательных, 

коммуникативных, организаторских, исследовательских, проектировочных, конструктивных. Всем 

279 

 

известны слова немецкого педагога Адольфа Дистервега: "Учитель лишь до тех пор способен на 

самом  деле  воспитывать  и  образовывать,  пока  сам  работает  над  собственным  образованием  и 

воспитанием". На современном этапе эта истина актуальна как никогда!  

жүктеу/скачать 8,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: