Пайдаланатын əдебиеттер 1.Аманжолов С. Қазақ əдеби тілі синтаксисінің қысқаша курсы Алматы. 1992.
2. Əміров Р., Əмірова Ж. Жай с сөйлем синтаксисі. Алматы. 1996
3. Балақаев М., Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Алматы. 1997
4. Балақаев М. Қазіргі қазақ тілі. Алматы. 1992
СОӨЖ тақырыбы: Толықтауыш, түрлері, ерекшелігі Тапсырмалар: К.Жүнісбекова, Ф.Оразбаева, Ә.Ахметов «Қазіргі қазақ тіліне арналған жаттығулар» А-1998. 3, 4,6-жаттығулар (55-57бб.).
Есеп беру түрі: синтаксистік талдау.
СӨЖ тапсырмалары: Ұ.Р. Ержанова «Қазіргі қазақ тілі синтаксисі» (бақылау-пысықтау жаттығулар жинағы), Орал-2009. 8-жаттығу.
Есеп беру түрі: синтаксистік талдау
Толықтауыш, түрлері, ерекшелігі Толықтауыштарды тап:
1. Еріншектік - күллі өмірдің дұшпаны.
(Абай)
2. Абай сөздері - қазаққа зор бақ.
(А. Байтұрсынұлы)
3. Тәрбиелі - тәртіптің құлы,
Тәртіпті - елдің ұлы.
(Б. Момышұлы)
Тақтаға бірнеше сөйлемдерге синтаксистік, морфологиялық таладау жүргізеді.
*Интербелсенді тақтамен жұмыс:
Көп нүктенің орнына толықтауыштар қой, қай сөз табынан болғанын анықта:
1.... ойлағаны - айт пен той.
2. Білім -... жібермейтін қазығы,
Білімсіз бақ - әлдекімнің азығы.
3. Бата... салтымыз,
Жақсы оқу антымыз.
4. Жұмысқа тағы... аламыз.
5.... татқан білер.
Толықтауышдеп баяндауыш білдіретін амал-әрекетті,іс-оқиғаны заттық мағына жағынан толықтыру үшін жұмсалатын сөйлем мүшесін айтамыз.Толықтауыш көбінесе баяндауышпен байланысқа түседі. Толықтауыш болатын сөздердің негізгі белгілері мыналар:
1. Толықтауыш атау жіне ілік септіктерден басқа септіктерде тұрып, затты нұсқайды. Кейде толық мағыналы сөзден кейін туралы, жөнінде, жайында деген септеулік шылаулардың бірі қосақталып тұрады.
2. толықтауыш болатын сөз заттық мағынаны білдіреді. (көбінесе баяндауышпен байланысқа түседі)
