220
ұлы немiс философы М.Хайдеггер бұл пiкiрдi толығынан қолдап, поэ-
зияда философиялық ой-өрiстiң шеңберiнде ашылмаған болмыстың
сырлары ашылады деген болатын.
Сонымен, тек өнерде ғана адам өлшенбейтiн, бұл өмiрде жоқ ғажапқа
iштей берiлiп, жан тыныштығын иеленедi. Ал ол – өлшемi жоқ ғажап,
ол – Құдай. Абсолют ұғымы – оның тек қана сөзбен берiлген аты ғана.
Соңынан Шеллинг өнердiң Құдай идеяларына қатыстығы бар екенiн
көрсетiп, өнердi сүйiп-түсiнудiң өзi – Құдайдың адамға жауған нұры
деген пiкiр айтты.
Көрiп отырғанымыздай, өмiрiнiң соңына қарай, Шеллинг бiрте-бiрте
дiни философияға қарай ауытқып, «аян философиясының» жолына
түстi. Шеллингтiң замандастарының көбi оның бұл ауытқуын терiс
қабылдап, жас кезiнде даңққа, сыйға бөленген философ қартайған
шағында жалғыздықтың, ұмыт қалудың да қасіретiн басынан өткiздi.
Қалай айтқанда да, ұлы философтың идеялары философия тари-
хында ары қарай өз өмiрiн сүрiп кете барды. Ол өзiнен кейiнгi көп ұлы
философтардың ой өрiсiнiң қалыптасуына зор әсерiн тигiздi. Бiз оны
болашақтағы тақырыптардан көретiн боламыз. Шеллингтiң филосо-
фия тарихында өз орны бар және ол адамзат есiнде мәңгi қалады деген
ойдамыз.
Достарыңызбен бөлісу: