4.4 Газ құбыры диаметрін және жіберілетін қысым шығынын есептеу
4.4.1 Газ құбыларының жіберу қабілетін ГРО және газреттеу қондырғыларының (ГРҚ) тұрақты жұмысын және газ қысымының мүмкін болатын ауқымындағы тұтынушы жанарғыларының жұмысын қамтамасыз ететін жүйені пайдаланудың тиімді және үнемді шарты болып табылатын максимальді жіберуге болатын газ қысымы жоғалуы жағдайында қабылдануы мүмкін.
4.4.2 Газ құбырларының есепті ішкі диаметрлері газды максимальді тұтыну сағаттарындағы барлық тұтынушыларды үздіксіз газбен қамтуды қамтамасыз ету жағдайынан анықталады.
4.4.3 Газ құбыры диаметрін есептеуді желі үлескілері аралығындағы есепті қысым жоғалуын оңтайлы таратумен компьютерде жүргізу керек.
Есепті компьютерде жүргізу мүмкін болмағанда немесе тиімсіз болғанда (сәйкес бағдарламаның болмауы, газ құбырларының жеке үлескілері және т.б.) гидравликалық есепті төменде берілген формулалармен жүргізу керек. Арнайы құрастырылған номограмма пайдалануға да болады.
4.4.4 Жоғары және орташа қысымды газ құбырларындағы қысымның есепті жоғалуы газ құбыры үшін қабылданған қысым санаты шегінде қабылданады.
4.4.5 Газ құбырларындағы газ қысымының қосынды есепті шығындары (газбен қамту көзінен ең алыс құралға дейін) 180 даПа аспайтын шамада қабылданады, оның ішінде тарау газ құбырларында 120 даПа, ішкі және енгізу газ құбарларында – 60 даПа.
4.4.6 Өндірістік, ауыл шаруашылық және тұрмыстық кәсіпорындар үшін барлық қысымдағы газ құбырларын жобалағанда газдың есепті қысым шығынының мәні орнатылатын газ қондырғысының, қауіпсіздік автоматикасы құралдарының және жылулық агрегаттардың технологиялық режимін реттеу автоматикасы техникалық сипаттамаларын ескере отырып, қосылу нүктесіндегі газ қысымына тәуелді алынады.
4.4.7 Газ желісі үлескісіндегі қысымның төмендеуін анықтауға болады:
орташа және жоғары қысымды желілер үшін келесі
, (3)
мұнда - газ құбыры басындағы абсолютті қысым, МПа; - газ құбыры соңындағы абсолютті қысым, МПа; =0,101325 МПа;
- гидравликалық үйкеліс коэффициенті;
- диаметрі тұрақты газ құбырының есеппті ұзындығы, м;
-газ құбырының ішкі диаметрі, см;
- қалыпты жағдайдағы газ тығыздығы, кг/м ; - қалыпты жағдайдағы газ шығыны, м /ч;
төмен қысымды желілер үшін келесі формула бойынша:
ҚР ЕЖ 4.03-101-2013
-
мұнда - газ құбыры басындағы қысым, Па;
- газ құбыры соңындағы қысым, Па;
, , , , - (3) формуладағы белгіленулер.
4.4.8 Гидравликалық үйкеліс коэффициенті Рейнольдс санымен сипатталатын газдың газ құбырымен қозғалысы режиміне тәуелді анықталады.
, (5)
мұнда - газдың кинематикалық тұтқырлығы коэффициенті, м /с, қалыпты
жағдайда;
, - (3) формуладағы белгілеулер, және газ құбырының ішкі қабырғасының (6)
шарт бойынша анықталатын гидравликалық тегістігі,
|
|
,
|
(6)
|
мұнда - Рейнольдс саны;
құбыр қабырғасының ішкі бетінің балама абсолютті бұдырлығы, жаңа болат құбырларда – 0,01 см, пайдаланылған болат құбырларда – 0,1 см, пайдалану уақытына тәуелсіз полиэтилен құбырларда – 0,0007см тең;
- (3) формуладағыдай белгілену.
мәніне тәуелді гидравликалық үйкеліс коэффициенті анықталады:
газ қозғалысының ламинарлы режимі үшін
-
газ қозғалысының кризистік режимі үшін =2000-4000
-
>4000 болғанда – (6) шарттың орындалуына тәуелді;
гидравликалық тегіс қабырға үшін ( (6) теңсіздік орындалады):
4000 < < 100000 болғанда келесі формула бойынша
ҚР ЕЖ 4.03-101-2013
; (9)
-
|
;
|
(10)
|
- бұдырлы қабырғалар үшін
|
>4000 болғанда ((6) теңсіздік орындалмайды:
|
|
|
,
|
(11)
|
мұнда - (6) формуладағыдай белгілену;
- (3) формуладағыдай белгілену.
4.4.9 Газдың жол шығыны төмен қысымды сыртқы таратушы газ құбыры үлескілерінде газдың есепті шығынын транзиттік және 0,5 аталмыш үлескідегі газ шығыны қосындысы түрінде анықтау қажет.
4.4.10 Қысымның жергілікті кедергілерде (иін, үшайыр, ілмекті темір арқау және
т.б.) төмендеуі газ құбыры ұзындығын 5-10% арттыру жолымен есептеу керек.
4.4.11 Сыртқы жер үсті және ішкі газ құбырлары үшін газ құбырының есепті
ұзындығын (12) формула бойынша анықтайды
, (12)
мұнда - газ құбырының нақты ұзындығы, м;
- газ құбыры жергілікті кедергісі үлескілерінің коэффициенттерінің
қосындысы; - (3) формуладағыдай белгілену;
гидравликалық үйкеліс коэффициенті, ағыс режиміне және газ құбыры қабырғасының гидравликалық тегістігіне тәуелді (7)-(11) формулалар бойынша анықталады.
4.4.12 СКГ газбен қамту уақытша болған жағдайда (табиғи газбен қамтуға ауысу) газ
құбырлары болашақты табиғи газға пайдалану мүмкіндігі шарттарына байланысты жобаланады.
Бұл жағдайда газ мөлшері СКГ есепті шығынына (жану жылуы бойынша) балама ретінде анықталады.
4.4.13 СКГ сұйық фазасында құбыр жолдарында қысымның төмендеуі (13) формула бойынша анықталады.
ҚР ЕЖ 4.03-101-2013
-
мұнда - гидравликалық үйкеліс коэффициенті ;
сығылған газ қозғалысының орташа жылдамдығы, м/с.
Кавитацияға қарсы қорды есептей отырып,сұйық фазаның қозғалыс жылдамдығы анықталады: сорғыш құбыр жолдарында – 1,2 м/с артық емес, қысымды құбыр жолдарында – 3 м/с артық емес.
Гидравликалық үйкеліс коэффициенті (11) формула бойынша анықталады.
4.4.14 СКГ бу фазасы газ құбыры диаметрін есептеу сәйкес қысымдағы табиғи газ газ құбырларын есептеу бойынша нұсқауларға сәйкес жүргізіледі.
4.4.15 Тұрғын үйлерге арналған төмен қысымды ішкі газ құбырларын есептегенде жергілікті кедергідегі газ қысымы шығынын, % мөлшерде анықтау қажет:
ғимаратқа ену газ құбырларында: Тіреушеге дейін - 25 жолақты шығын;
Тіреуде - 20 " "
Керу ұзындығы 1 - 2 м - 450 жолақты шығын
-
"
|
|
"
|
"
|
3 - 4
|
- 300
|
"
|
"
|
"
|
"
|
"
|
5
|
-
|
7
|
- 120
|
"
|
"
|
"
|
"
|
"
|
8
|
-
|
12
|
- 50
|
"
|
"
|
4.4.16 Төмен қысымды газ құбарыларын есептегенде (14)формула бойынша
анықталатын , лаПа гидростатикалық тегеурін ескеріледі
-
мұнда - еркін түсу үдеуі 9,81 м/с ;
- газ құбырының бастапқы және соңғы үлескілерінңің абсоютті белгілерінің айрымы, м;
- 0 °С температура және 0,10132 МПа қысымдағы ауа тығыздығы,кг/м ; - (3) формуладағыдай белгілену.
4.4.17 Газ құбырының сақиналы желілерін есептеу есепті сақиналардың түйіндік нүктелеріндегі газ қысымын үйлестірумен орындау керек. Сақинадағы қысым шығынын 10% дейін үйлестірмеуге болады.
4.4.18 Газ қозғалысы тудыратын шу деңгейін ескере отырып, жер беті және ішкі газ құбырларын гидравликалық есептеуде газ қозғалысы жылдамдығын төмен қысымды газ құбырлары үшін 7 м/с артық емес, орташа қысымды газ құбырлары үшін 15 м/с артық емес және жоғары қысымды газ құбырлары үшін 25 м/с артық емес қабылдау керек.
4.4.19 Газ құбырларының (5)-(14) формулалар бойынша гидравликалық есептеу кезінде, сонымен қатар осы формулалар негізінде құралған электронды-есептегіш
ҚР ЕЖ 4.03-101-2013
машиналарға арналған әр түрлі әдістермен және бағдарламалармен есептеуде газ құбырларының есепті ішкі диаметрін алдын ала (15) формула бойынша анықтап алу керек
-
мұнда - есепті диаметр, см;
, , , - желі санатына (қысым бойынша) және газ құбыры материалына тәуелді 6 және 7 кестелер бойынша анықталатын коэффициенттер;
- қалыпты жағдайдағы есепті газ шығыны, м /сағ
- (16) формула бойынша анықталатын меншікті газ шығыны (Па/м – төмен қысым желілері үшін, МПа/м – орташа және жоғары қысым желілері)
-
- жіберуге болатын қысым шығыны (Па - төмен қысым желілері үшін, МПа/м
орташа және жоғары қысым желілері);
ең алыс нүктеге дейінгі қашықтық, м.
Достарыңызбен бөлісу: |