жыриулир- дың ж ы рлары халы қ ж ады нда ү зік -ү зік сақ тал ған . Ү м б етейд іц
Боген- бай баты рды ң кайты с болуы н а ар н ал ған естірту ж ы ры —
жоктауы б ел гілі. О нда ақ ы н б аты р д ы ң ж о ң ғ а р л а р ғ а қ а р сы
шайқастардагы ерліктерін дәріптейді. Ол Б өгенбайды ң ж арқы н , әсерлі бейнесін
жаса- ған:
Қолтығы ала бұғының П әй кесіндей Бөгенбай! Жалаңқия жерлерден Ж азбай түсіп түлкі алған Топшысы жуан бүркіттің Т егеурініндей Бөгенбай! Үмбетейдің ж оқтауы нда Бөгенбай — халы қ қорғауш ы сы ны ң мінсіз
бейнесі.
X V III ғасы рды ң ірі и м п рови затор акы ны әрі ж ы рауы Т әтіқ ар а еді.
Ақын қатардағы ж ауы нгер ретінде көптеген ш айқастарға қатысты. Ж о -
ры қтар кезінде туған толғаулары нда ол ж ауы н герлерді бостан д ы к ж о-
лындағы күресте қандай да болсын киы нш ы лы қты ң алдында бас имеуге
шақырды. Мынадай аңы з сақталған: бір жолы қ а зақ ж асақтары ж оңғар-
лармен ш айқаста ж еңіліске үшырап, ш егініп бара ж атып, лы қсы п аккан
үлкен өзенге келіп тіреледі. Ж ауы н герл ер өзен ж ағасы н да ж и н алы п ,
од ан ж ү зіп ө ту ге б аты лы б ар м ай тү р ы п к а л а д ы , с о н д а Т ә т іқ а р а
ж ауынгерлердің намысын қозғайты н толғау өлеңін суы ры псалы п, өзен -
ге бірінш і болып қойы п кетеді де, ж үзіп өте шығады. О ны ң ізінен басқа
ж ауы нгерлер де ж үзіп өтеді.
XIX ғасырдың басында өмір сүрген Ш ал, Көтеш , Ж анкісі жы раулар өз
толғаулары нда әлеум еттік теңсіздікті, хандардың халы ққа ж асаған зор-
лық-зомбылығын әш керелеген. Ж анкісі коқан бектерінің қатыгездігі мен
зорлык-зомбылығын аш у-ызамен күйіне айтады:
Ө зіңіз қосқан зекетші Біздің үйде Ж үзбай бар. Ж үзбайды ң ж үрген ж ерінде Жылау менен ойбай бар!..
