Ш. Ш. УӘлиханов атындағы тарих және этнология институты
жүктеу/скачать 47,68 Mb. Pdf көрінісі
|
Қаз тарихы 3 том
- Бұл бет үшін навигация:
- Петропаплда У акы тш а қоғам ды к қауіп сізд ік ком итеті құры лы п , кейін нен Аткару
| бостандыгм»,
халы қты қ социали стер, эсерлер мен соц и ал -д ем о к р аттар , сондай-нк жұмысшылар партиялары мұнда бірден-бір өкімет органы болуга үмтыл- ған К алалы қ думаға қатысудан б астартты .166 4 науры зда Петропаплда У акы тш а қоғам ды к қауіп сізд ік ком итеті құры лы п , кейін нен Аткару комитеті етіп қайта ұйымдастырылды. 1917 жылғы 5 науры зда Қ ал алы к думаны ң, әск ер и -ө н ер к әсіп ком итетінің, көп естердің , оф и церлердің , ш енеуніктер мен басқаларды ң өкілдері Семейде қоғам ды қ ұйымдар мен армияны ң О блы сты қатқару комитетін құрды. К өкш етауда — У ездік коа- лициялы қ комитет, Петропавлда — кейініректе А тқару комитеті етіп қай- та ұйымдастырылған Уақытша қауіпсіздік комитеті, Қ останайда — қоғам- дық комиссия, Ақтөбеде - азаматтык комитет, Орал мен Верныйда Уакыт- ша аткару ком итеті ж ән е б асқалар пайда болды. Бұл ком итеттердін көп ш ілігі У акы тш а үкім етті қолдады , п р а к т и к а л ы к м әсел ел ер д е оз мудделері үшін күрескенімен де, жергілікті органдармен ы нты мактасты .|(’7 Қ азакстан да орн аласкан казактар мен әс к ер и бөлім дер де У акы тш а үкіметті колдады, Ш ымкенттің, Түркістанны ң, Қ азалы ны ң, Верныйдың, Л епсінің ж әне баска қалалардың гарнизондары У акы тш а үкіметке адал- ды кка ант б ерд і.168 Түркістан комитеті өзін ің әлеум еттік базасы н кеңей- туге үмтылды ж әне бұл мақсатка 1917 жылғы 9—16 сәуірде Таш кентте бо- лған Түркістан өлкесі аткару комитеттерінің съезі делегаттарының жүмы- сын пайдаланды. Оған өлке облыстарынан (соны ң ішінде Сырдария ж әне Ж етісу облы старынан) ж ән е Бұхара әм ірлігінен 171 делегат қатысты. М. Тынышбаевтың, ал содан соң Щ епкиннің төрағалық етуімен өткен съездін қызметі көп ұлтты өлкенің коғамды к-саяси өмірін демократияланды руда айтарлықтай рөл аткарды .169 Қ азақ халқы, әсіресе үлттык зиялы лар А кпан револю циясы ны ң ең ба- сы нан бастап патш а өкім етін ің құлаты луы н құптады ж ә н е У акы тш а үкіметке, оның комиссарлары мен жергілікті органдары на барынш а кол- дау көрсетті. Бұған Уакы тш а үкім еттіңты л жұмыстарындағы «бұратана- ларды» босату жөніндегі кейбір шаралары да себепші болды. 1917 жылғы 14 наурызда «бұратаналарды» тыл ж ұм ы сы на алу токтаты лды , ал бір ай- дан кейін оларды босату туралы шешім кабы лданды .170 А кпан револю ция- сынан кейінгі алғаш қы күндердің өзінде «Қазақ» газеті Ә. Бөкейханов, М. Дулатов, М. Есболов, Т. Ж аманмұрынов бастаған 15 казак зиялы лары ны ң ж әне Батыс майдандағы Земство одағы комитетінің жанындағы Бұратана- лар бөлімінде жұмыс істеген көптеген көрнекті қазактарды ң Қ азак стан - ны ң 25 орталы ғына ж ән е казактар арасы нда белгілі ж екелеген тұлғала- рға: Ш ы м к е н тте гі Т ы н ы ш б а е в к а , П е т р о п а в л д а ғ ы К ү с е м іс о в пен Тілеулинге, Омбыдағы Тұрлы баевка, П авлодардағы С өтбаевка (Ә біке), Семейдегі М әрсеков пен Тұрағұл Қ ұнанбаевқа, Қ аркаралы дағы А кбае- вка, Смахан Бөкейханов пен Хасен А каевка, Ойылдағы Халел Досмұхаме- довке, Ырғыздағы Ш онановка, Қокандағы А каевқа, Әндіжандағы жүктеу/скачать 47,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|