180
мендеуі деп қарастырылады. Демек, толеранттылық кейбір
жағымсыз факторға тұрақтылықты жоғарылатады.
Толеранттылық – сыйлауды және теңдікті мойындау, зор-
лық пен басымдылықтан бас тарту,
басқа адамдарды қандай
к‰йде болса, сол к‰йлерінде қабылдай білу, олармен қарым-
қатынас келісім принциптері негізінде құра білуді көрсетеді.
Қазақшада толеранттылық шыдамдылықпен қатар, теңдей
қолданылады.
Шыдамдылықтың анықтаушы ‰ш генетикалық факторы бар:
1)
әлеуметтік-генетикалық, субъективті-объективті фак-
торлардың қоғамда шыдамдылықтың қалыптасуына әрт‰рлі
топтармен және адамдардың әсерімен қазіргі әлеуметтік бағыт-
тың стереотиптерімен, эталонымен, нұсқауларымен демокра-
тиялыққа, гуманистикалыққа, авторитарлыққа және т.б. әсері;
2) микроорталықты немесе
психогенетикалық-шыдамды-
лықты тұлғаның қасиеті деп білу;
3) биогенетикалық, психофизиологиялық ерекшеліктердің
шыдамдылықтың қалыптасуына әсері.
Толеранттылықтың тұлғалық деңгейде байқалуы индиф-
ференттілікке, конформизмге теңестірілмейді, ол
тұлғаның
өмірлік көркемдік позициясы болып, басқалардың құқығын
сыйлай отырып өз құқығын қорғау.
1. «Ант» формасын анықтау.
Толеранттылықты т‰рлі диагностикалық әдістермен өлшеу
м‰мкін емес, бірақ оқу-тәрбие процесінде оқытушымен студент
арасында шыдамсыздық айқын байқалады (елемеу, негативті
стереотиптер).
2. Кез келген ант екі бөлімнен тұрады:
оқытушының
қатынастар құрушылар мен міндеттерін бөліп алу және анттың өзі.
3. Анттың педагогтың позициясының бір байқалу форма-
сы екенін жақсы т‰сіну ‰шін Ш.А. Амонашвилидің «Гуманно-
личностный подход к детям» (М., Воронеж, 1998) кітабын
оқуыңызды дұрыс деп санаймыз.
Сауалнама:
Достарыңызбен бөлісу: