Мультиплексорлар мен  демультиплексорлар

Мультиплексорлар бір кіріс каналдарын шығысқа басқарушы сөз басқаруымен қосуды жүзеге асырады. Арналардың разрядтығы әртүрлі болғандықтан, көп разрядты сөздер коммутациясына арналған мультиплексорлар бір разрядтылардан құралады.   

2.3 сурет - Мультиплексор моделі (а) және ЖӘНЕ-ЕМЕС элементтеріндегі мультиплексор схемасы  (б)

Мультиплексор кірістері екі топқа: ақпараттық және мекен-жайлық болып бөлінеді. Мультиплексор жұмысын көп позициялы кілттер көмегімен оңай көрсетуге болады (2.3,а суретті қара). Мекен-жайлық А коды айырып-қосқышқа F шығысты х_i ақпараттық кірістің біреуімен қосып, нақты дәреже береді. 

Мультиплексор жұмысы былай көрсетіледі

Мекен-жайлық кодтың кез-келген мәнінде барлық буындардың біреуінен басқасы нөлге тең. Нөлдік емес буын х_j тең, мұндағы:  j – ағымдағы мекен-жайлық кодтың мәні.

Сұлбатехникалық мультиплексор айырып-қосқыш көрсеткішінің электронды версиясынан ерекшелігі  оның біржақты мәліметтер таратуын ескере отырып, жүзеге асырады. 2.3,б суретте төрт ақпараттық, екі мекен-жайлық және Е жұмысқа рұқсат кірістері бар мультиплексор көрсетілген.  Жұмысқа рұқсат болмаған кезде (Е = 0) F шығысы ақпараттық және мекен-жайлық сигналдарға тәуелсіз түрде нөлге айналады. 

2.4 суретте, «32 - 1» мультиплексорының (қысқартылған MUX ағылшыннан Multiplexer) функцияларын орындайтын және аз көлемді 5 мультиплексорда құрылған пирамидалы схема көрсетілген.