200
Қызыл жебе
жатқан пешене болса, құдайдың құдіреті рас та шығар. Алсай
ауылы қыс қызылға, жаз қымызға жарымайды. Тары көженің өзі
табылса тақыл-тұқыл тарта ішеді. Ал Дауылбай итінің басына
іркіт төгіліп жатады.
Рысқұл басын көтеріп аспанға қарады. Әлгі бір түпсіз ойдың
тұңғиығынан шыға алмас еді, сол ойын аспандағы шаңқ ете
қалған бір дауыс бөліп кетті. Тау бүркітінің сол шаңқылын бұл
көште Рысқұлдан басқа ешкім елеп естіген де жоқ. Тым зау
биікте жалғыз ноқат ағып бара жатыр екен. Беталысы – Ақсу-
Жабағылы. Рысқұлдың жүрегі сарт-сарт ете қалып, артынша
ақырын сыздап барып басылды. Әлгі қыран мұны асқар тауларға,
жасыл-ала орман, сарқырама суларға шақырып кеткендей еді.
Дауылбай жоқ, приставы жоқ, оязы жоқ. Сақан қарақшысы
жоқ, тары екпейтін, суға таласпайтын еркін дүниеге шақырып
кетті. Аршалар арасынан пар-пар етіп ұлар ұшқан, құздың
құлар басында қарауыл қарап таутеке тұрған, шаңқ еткен қыран
дауысынан тау жаңғырыққан қайран да қайран дүние!
XI
Темір есіктің құлпы салдырлады. Рысқұл елең етіп басын
жерден көтеріп алды. Қарауыл ішке Тұрарды кіргізіп жіберіп,
есікті қайта жапты.
Күнде осылай. Бала жұмыстан қалжырап қайтады. Оның
келуін әкесі тықыршып күтіп жатады. Әлденеге ұшырап кете ме
деп қауіптенеді. Баласы аман-есен оралған сайын, ол бір алыс
сапардан, қиын-қыстау, қырғыннан аман қайтқандай, Рысқұл
қуанып, қабағы ашылып қалады.
– А, Тұрарка, кел, кел, – дейді Бронников те көңілденіп. –
Кәне, жарық дүниеден келдің ғой. Не болып жатыр жер бетінде?
Тұрар көрген, білгенін айтады. Баланың сараң хабарынан соң
Рысқұл көршісіне бұрылып:
– Ей, Ескендір, осы сенің Петербордан екенің рас болса, сен
Метрейді білесің бе? – деп сұрады.
– Қай Метрей?
– Дмитрий дегені, – деп Тұрар түсіндіреді.
– Петербургте кім көп,
Дмитрий көп, қайсысы керек?