Шет тілін оқыту әдістемесі шет тілін оқыту орындарында оқыту үшін қолданылетын ғылыми негізделген теория
жүктеу/скачать 83,97 Kb.
|
| 2. ШЕТ ТІЛІН ЖАЗУҒА ҮЙРЕТУ
2.1 ШЕТ ТІЛІНДЕГІЖАЗУҒА ҮЙЕСІУ КЕЗІНДЕГІ ҚИЫНДЫҚТАР Жазу - ағылшын тілін оқытудағы қиын және маңызды іскерлік, жазу арқылы оқушылар ағылшын тіліндеті әріптерді, дыбыстарды қолдануға үйренеді, сөз қорын кеңейтеді, сөйлеу, оқу, тыңдап түсіну іскерліктерін дамытады. Жазу іскерлігіне коллиграфия, орфография және шығарма кіреді. Жазу іскерлік болғандықтан, оны төмендегі бірліктерді дамыту арқылы үйрету керек: 1) Ағылшын әріптерін жаза алу біліктілігі 2) Дыбыстарды әріптерге немесе әріптер қосындыларына өзгерте алу біліктілігі 3) Сөздердің, фразалардың, сөйлемдердің орфографиясан түзей алу 4) Өздерінің ойларын жеткізу үшін әртүрлі жаттығулар жасай алу Төмендегілей факторлар жазу біліктілігін дамытуға өте қажет: 1. Дыбысты сөзді, фразаны немесе сөйлемді тыңдау арқылы қабылдау; 2. Жазылып жатқан дыбыстың, сөздің, фразаның және сөйлемнің айтылу жолдарын артикуляция білу; 3. Айтылып жатқан әріптерді, әріп қосындыларын көзге елестете алу; 4. Жазу әрекетіндегі қол бұлшықетінің жүмысы. Сонымен, жазуға көз құлақ, бұлшық ет, қолдың бұлшықеті, тіл, көмей қатысады. Ақтық маңызды факторлардың бірі - дұрыс жазудың қалыптасуы үшін керекті ережелерді білу. Жазыға үйретуде кездесетін кейбір қиыншылықтар. Ағылшын тіліндегі а, о, е, п, м, д, х, т, н әріптерін жазу мемлекеттік тілде оқытылатын балаларға қиын емес, себебі бұл әріптер мемлекеттік тілде кездеседі. Ал, s, r, l, g, f, q сияқты әріптер таныс емес болып көрінеді. Сондықтан, сабақ үстінде бұл әріптерді дұрыс жазғызу үшін көп жаттығулар жасау керек. Оқушылардың ағылшын сөздерін қолды үзбей бір-біріне тіркестіріп жазуы қиын, сондықтан кішкентай әріптерді қолын алмай жазғызу үшін көп жаттығу керек. Мемлекеттік тілде оқытылатын балаларға ағылшын орфографиясы көп қиыншылық келтіреді; Әртүрлі сөздердегі әртүрлі әріптердің немесе әріптер қосындыларының оқылуы кейде бірдей болады: Еуе-І Road-rode Write-right Таle- tail Әріптердің көбісі кейбір сөздерден оқылады, ал кейбір сөздерде оқылмайды. Build-suit Laugh-brought Help-hour Ағышын тіліндегі әріптердің айтылуы мен орфографиясының сайкес келмеуінің себебі ағылшын тілінде әріптерден көрі дыбыстар көп, 26 дауысты дыбыс және 6 дауысты әріп бар. Сондықтан busy, daughter, language, beautiful, foreigh деген қиын сөздерге назар аудару- керек. Ағылшын орфографиясын білу үшін, оның заңдылықтарын жақсы білу қажет. Оқушылар мыналарды білуі тиіс: 1) У әрпіне аяқталған сөздерге в жалғауының қосылу жолдарын: Day-days Saty-stays Бірақ: city-cities, study-studies, дауыстыларға «еd» жалғанады Play-played Carry-carried Дауыстыларға іng жалғау: Write-writing Dig-digging Play-playing Stand-standing Сын есімнің шырайларының жалғаулары: er, est; Clean-cleaner-the cleanest Large-larger-the largest 2) Дауыссыздың қосарлану жолдары: Sit-sitting Thin-thinner Swim-swimmer 3) Негізгі сөз құрайтын жұрнақтар: «Ful», «less», «use», «useful», «useless» Шығарма хат арқылы өз ойларын жеткізу балаларға қиын, себебі оқушылар дұрыс сөздерді, грамматикалық формаларды табуда көп қиналады. Жазуға үйрету. Шет тілін үйретудегі ете маңызды және күрделі жұмыстардың бірі - жазу. Ағылшын тілін жазуға үйрену дегеніміз - сол тілдің әріптік және дыбыстық жүйесін білу, оны сөйлей, айта, қолдана білу. Жазу каллиграфиядан, орфографиядан және шығарма жаза білуден тұрады. Жазуды үйрену мынадай дағдыларды білуден тұрады: 1. Алғашқы алфавиттің әрпін жаза білу дағдысы 2. Дыбыстарды жаза білу дағдысы; 3. Сөз және сөйлемдер орфографиялық қателерді түзете білу дағдысы. 4. Әр түрлі жаттығуларды орындай білу дағдысы Бұл дағдыларды қалыптастыру үшін мынадай негізгі факторлар талап етіледі: 1) Сөзді тындай білу 2) Сөзді айта білу 3) Көру факторы 4) Қолдын саусақтарын дұрыс пайдалану Сонымен жазу процессінде адамның сезізу мүшелері - көз, құлақ, тіл, сөйлеу мүшелері қатысады. Жазуға үйретудің жолдары. Оқушыларды шет тілінде әріптерді, сөздерді, сөйлемдерді жазуға үйрету үшін көп жаттықтыру, жақсы үлгілермен таныстыру керек. Каллиграфияға оқытудың кезеңдері: 1. Мұғалім балаларға карточкада жазылған үлкен жэне кішкентай әріпті көрсетеді. Мысалы: Bb Карточканың бірінші бетінде әріптер жазылған болса, екінші жағында сөздер жазылады. Мысалы:Bb-Bed, book. 2. Мұғалім тақтаға сөзді жазып көрсетіп, қиын жерлерінің жазылуын түсіндіреді. Мысалы, Q әрпін қолды қағаздан айырмай жазу керек, тек құйрығын жазғанда ғана қолды қағаздан айыруға болады, «r» әрпін жазғанда оны «v» әрпімен ұқсастырмау керек, «b» мен «d», «р» мен «q» әріптерін шатастырмау керек екенің түсіндіріп, мұғалім осы әріптері бар сөздерді жазады. Әріптерді, сөздерді жазғанда мұғалім өзінің әр қимылын түсіндіруі керек, ал балалар сол қимылдарды бірініші ауада, содан кейін дәптерлерінде қайталайды. 3. Мұғалім балалардан әріптерді, сөздерді жазуды талап етеді, ал өзі әр балаға жақындап жазуға көмектеседі. Жазу қабілетін дамыту үшін бала үйде де әріптерді сөздерді жазуға жаттығады. Оқушыларды таза, жақсы жазуға үйрету үшін мұғалім өзі жақсы жаза алуы 9 ерек Тақтадағы көрнекі құралдар да өте жақсы талапқа сай жазылуы керек. Орфография, қатесіз жазу, әріптерге бөліп қатесіз жазу, әріптерге бөліп жазу. Жазуға үйрету және орфографияда кездесетін қиыншылықтарды жою үшін мұғалім төмендегідей жаттығуларды жасата алады: 1. Көшіру а) ұқсас сөздер: room-spoon-moon ә) естілуі ұқсас жазылуы әртүрлі сөздер: Two-too Sea-see One-won Оқушылар бұл сөздерді жазғанда оның құрамындағы әріптерді атауы керек. Ережеге бағынбайтын сөздерге көп көңіл бөлу керек: Sure; usual; clerk; soldier. Оқушыларды таныс фразаларды сөйлемдерді көшіру арқылы жазуға үйретуге болады. 2.Диктант - жаттығудың қиындау түрі. Диктанттың мынадай түрлері бар: а) Көріп жазу диктанты. Мұғалім тақтаға сөзді, фразаны, сөйлемді жазады, ал балалар оларды оқып жазылу жолдарын есте сақтауға тырысады. Содан кейін мұғалім сөздерді тақтадан өшіріп тастайды, ал балалар естерінде қалған сөздерді дәптерлеріне жазады. ә) Жаттығу диктанты. Мұғалім сөйлемді оқиды. Жазуға қиын сөз тақтаға жазылады, келесі бір оқушы сөздің ішіндегі әріптерді атап шығады. Содан кейін, балалар сөздерді дәптерлеріне жазады, ал мұғалім қатарлардың арасында жүріп оқушылардың жұмысын қадағалайды. Сөйлемді дұрыс жазған бала тақтаға шығып, сөйлемді жазады. Диктанттың бұл түрі 10 - 12 минутқа созылады, 6) Диктантты өз бетімен жазу. Үйде жаттап келген мәтінді не тақпақты оқушылар сыныпта жатқа айтады, кейін сол тақпақты не, мәтінді дәптерлеріне жазады. жүктеу/скачать 83,97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|