22. Бас ми қан айналымының жедел бұзылысы: геморрагиялық инсульт-анықтамасы, клиникалық белгілері, айырмашылықтары. Геморрагиялық инсульт-бұл ми қабығында немесе бас сүйек қуысында жедел қан кетуі.
Геморрагиялык инсульт паренхиматозды кан құйылу (миы затынан қан кету), кыртыс асты кан құйылу (жаракаттык емес субарахноидалды,эпи- және субдуралды гематомалар) және қарынша ішілік қан құйылулар болып бөлінеді. Аралас формалары да кездеседі (субарахноидалды-паренхиматозды, паренхиматозды-субарахноидалды, паренхиматозды-карынша ішілік).
Клиникалык көріністері. Геморрагиялык инсульт бірден пайда болады, онын дамуына психоэмоциялык күштеме, физикалык күштемелер әкеп соқтыруы мүмкін. Кейде вегетативті себептер инсультке шалдыктыруы мумкін: бетке қан «құйылу», интенсивті бас ауруы, заттарды қызыл тусте көру. Инсульттін дамуы жылдам (апоплексия). Бірден бас ауруы, құсу, тынысынын жиілеу, бради- немесе тахикардия, гемиплегия немесе гемипарез, есінін бузылуы (есенгіреу, сопор немесе кома). Медиалды немесе улкен көлемді қан құйылу кезінде жалпымилык симптомдар көп жағдайда ошактыдан устем болады. Есі сопор немесе кома денгейіне дейін тежелген. Аралас гематома немесе паренхиматозды-вентрикулярлы кан құйылуда комалык жағдай инсульттін бастапқы сатысында дамуы мумкін, сондыктан наукастын жағдайы өте ауыр болады.
Жайылмалы кан құйылу үлкен ми шарында болғанда жиі екіншілік бағандык синдромдармен аскынуы мумкін. Ол өршімелі тынысалу, жүрек жумысы, есінін бұзылыстарымен, бұлшыкет тонусынын горметония типі бойынша өзгерісі (аяк-қолдарданы тонустын бірден жоғарылауымен журетін кезенді кайталанып отыратын тоникалык спазмдар) жене децеребриалды ригидтілік, вегетативті бузылыстармен көрінеді.
Миға қан құйылу диагнозы жедел жалпы милык, жергілікті неврологиялық бұзылыстар, менингиалды бұзылыстар және қауіп факторларынын әсерін қарастыра отырып койылады (артериялык гипертензия, ішімдікке салыну). Мига кан құйылу антикоагулянтты терапиянын аскынысынан, қан ауруларынан, кокаин қолданылуынан пайда болатынын ұмытпау қажет.