Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің


 Тангенциалды қозғалыстар



Pdf көрінісі
бет70/125
Дата21.12.2022
өлшемі15,32 Mb.
#58721
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   125
2. Тангенциалды қозғалыстар [Сурет-35]  кӛлденен (горизонталды) бағытталған: айналмалы «вращательные», 
иілімді қҧрау, жылжымалы тангенциалды қозғалыстар. 
2. Көлденен бағытталған (тангенциалды) 
 
Айнымалы (вращательные) Иілімді құрау Жылжымалы (сдвиговые) 
(складкообразовательные)
 
Сурет-35. 
а. Айналмалы қозғалыстар ядро-мантия және мантия-жер кыртысы шекараларда пайда болады. 
ә. Иілімді құрауқозғалыстар шӛгінді жыныстардан тҧратын қабаттар иілімдерге айналады. 
б. Жылжымалы қозғалыстар тангенциальды және тік бағытталған кҥштермен ажыратылады. 
 
Тербелмелі қозғалыстар 
Тербелмелі қозғалыстарды кейде эпейрогендік («эпейрогенез» материктің жаратылуы деген мағынада) деп 
аталады. 
Тік жоғары-тӛмен бағытталған тербелмелі қозғалыстар континенттер мен мҧхиттардың барлығында байқалады. 
Жер қыртысы кӛтерілу арқылы теңіздін шегінуі регрессия деп аталады. 
Жер қыртысы тӛмендеген кезінде теңіз қҧрлыққа басуын трансгрессия деп аталады. 
 


81 
Тербелмелі қозғалыстарды зерттейтін әдістер 
Тарихи әдіс археологиялық ескі деректер мен жазбаларды, картографиялық қҧжаттарды пайдаланады
сонымен бәрге ескіден сақталған инженерлік қҧрылыс орындарын зерттеу негізінде кӛлдер мен теңіздердің 
жағалау сызықтарының әр тҥрлі жағдайда болған ӛзгерістерін анықтайды. 
Геодезиялық әдіс арқылы су деңгейін бақылап ӛлшеу және қайталама невилировка жасау (7-8 жыл) 
жҧмыстары жҥргізіледі. 
Геоморфологиялық әдіс жер қойнауындағы қозғалыстардың жер бетіндегі кӛрінісін жан жақты зерттеуге 
негізделген. 
Геологиялық әдіс жана және кӛне тектоникалық қозғалыстарды зерттеуге қолданылады. 
Геологиялық әдіске стратиграфиялық әдіс жатады: бір мезгілде қалыптасқан фациялардын талдауға және 
олардын қалындығын анықтауға, сонымен бірге қатпарлы және ҥзілмелі-жарылмалы қҧрылымдарды зерттеуге 
негізделген.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   125




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет