Шығыс философиясы
жүктеу/скачать 0,73 Mb.
|
шығыс философиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- Ху Ши Үнді философиясы
- Мұсылман елдерінің философиясы (Мухаммад Икбал (1877-7939))
- Мухаммад Икбал
Ол қытай философиясы дамуының бірінші кезеінң философия әдісін анықтау үшін зерттейді. Ху Ши әуел бастан-ақ қытай философиясында логика дамып, ал мораль теориясы, саясат, білім мәселелері логика теориясы мен әдісін айқындау жолында көмекші рқл атқарғанын пайымдайды. Осы жолда қытай екі кезеңнен – ақындардан софистер ғасырына және софистерден логика ғасырына өтті және бірінші софистер ретінде Лао-Цзыны атап көрсетеді.“Өзгерістер кітабындағы” ең маңызды логикалық доктрина ретңнде Ху Ши Сян идеясын сипаттайды. Идеалды форма конфуций логикасының негізгі бөлігі. Бұл идея Аристотельдің формалды себептеріне немесе Ф. Бэконның форма туралы ұғымына жақын келеді. Екінші – пайымдау теориясы – цы. Конфуций бұл теорияны рационалдандыру дейді Ху ШиХу ШиҮнді философиясыҮнді елінде философия қандай да бір ғылымға немесе өнерге қосымша ретінде болмаған, бірақ әрдайым көрнекті, тәуелсіз жағдайда болған. Батысағы философия Платон мен Аристотель кезінде саясат пен этикаға сүйенді, ал ортағасырларда теологияға, Бэкон мен Ньютон дәуірінде жаратылыстануға, ХІХ ғасырдың ойшылдары тарихқа, саясатқа және социологияға арқа сүйендіал үнді елінде философия нық тұрды және басқа ғылымдар одан тірек алды. Мундака упанишада барлық ғылымдардың негізндегі ғылым немесе брахмавидья, сава-видья-пратшитхе туралы айтады. Философия – өзге ғылымдарды бағыттаушы басты ғылым.Мұсылман елдерінің философиясы (Мухаммад Икбал (1877-7939))Оның өмір сүрген отаны – Үндістан. Негізгі еңбегі “Персиядағы дамуы” зорастризмді, оның философиялық, космологиялық ілімдерін пайымдауға арналған. Жанның мәні туралы Икбалдың айтқаны зор. Ол жан үш бөліктен тұрады деп есептейді: ақыл, жүрек және рух. Жүрек танымның ең жоғары құралы ретінде саналады, ол ақыл мен рухты байланыстырады.Икбалдың мани мен Мздак туралы айтқан ойлары ерекше. Мани жарық принциптеріне оң идеяны, ал қараңғы принциптеріне бес идеяны жатқызады. Маздак болса, осы принциптерді қолдай отырып, Құдай-жаратушы еске сақтау, даму, түсіну қабілеттерімен айрықшалынады дейді. Бұл қабілеттер жеке адамның қасиеттері көрінеді.Икбал өзінің “Персиялық дуализм” деген еңбегіде бірнеше нақты тұжырымдар жасайды. Парсылардың Исламға дейінгі ойлары бірқалыпты, үзіліссіз дамыған. Екіншіден, дүниедегі өмір сүрушлердің бірлік принципі – оның нағыз философиялық негізі; үшіншіден, универсумның монистік принциптік қозғалу басы заорастризм жақтастарының сұхбаттасынан нәр алады; төртіншіден, Исламға дейінгі парсы ойында пантеистік бағыттар болмаған.Мухаммад ИкбалИкбалдың Лахрдағы кесенесі жүктеу/скачать 0,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|