Силлабус педагогикалық зерттеудің әдіснамасы және әдістері

1. 
   Таубаева Ш.Т. Введение в методологию и методику педагогического исследования. – “Тұран”, Түркістан: 2007. – 190с.
   
2. 
   Глазунов А.Т. Педагогические исследования: содержание, организация, обработка результатов: М., 2003. – 41с.
   
3. 
   Журавлева В.И. Введение в научное исследование по педагогике: М.: Просвещение, 1988. – 239с.
   
4. 
   Коджаспирова Г.М. Словарь по педагогике.
   

Ғылыми-зерттеу проблемасын таңдау және оны негіздеу өте күрделі мәселе екені белгілі. Ғылыми-зерттеу проблемасының табиғаты өте күрделі, сондықтан зерттелетін танымдық проблема ескі білімді жаңа білімге алмастыруы тиіс, ал жаңа білім өзінің кемелденген қалпына әлі жете қоймағандықтан, осы қайшылық танымдық процесті дамытып, жаңа ғылыми нәтиженің пайда болуына әкеледі. Зерттеу проблемасы ғылым мен практика арасындағы қайшылықты көрсетеді.

Ғылыми білімнің даму барысында қайшылықты тенденция пайда болады:

• 
  біріншіден – ескі түсінікті жаңа болжам негізінде өзгертіп, бұрынғы теорияның фундаментальды, яғни іргелі негіздерін сақтап қалу керек;
  
• 
  екіншіден, педагогикалық ғылыми-зерттеу жұмыстары – оқыту мен тәрбиенің жаңа тиімді мақсаттарын жүзеге асыруды көздеуі шарт.
  

• 
  оқу-тәрбие жұмысына қажеттiлiгi;
  
• 
  адам тәрбиелеудегi қоғамның перспективалық талабы;
  
• 
  педагогика ғылымының жалпы және жеке салаларының дамуы;
  
• 
  зерттелмеген тың мәселелердi ескеру.
  

Егер зерттелетін проблема дұрыс белгіленсе, онда зерттеудің жетекшi идеясының басты бағыты белгiлі болады. Проблеманың шешім табуы, оның идеясының нақты белгіленуімен және зерттелуiмен анықталады. Жетекшi идея – зерттеу жұмысының ең басты мәселесi болып саналады.

Кейде жетекшi идея тек бiр қырынан ғана зерттелiп, оған қайшы құбылыстар мен процестер ескерiлмей қалады. Осыған орай, жетекшi идеяны қойылған мақсатқа байланысты жан - жақты талдау қажет.

Жетекшi идея мен зерттеудiң жалпы бағыты – зерттеудiң басты координатын, оның «өзгешелігін» сипаттайды. Ғылымның дамуына ықпал ететiндер - iргелi ғылыми-зерттеулер мен маңызды идеялар екені белгілі. Идеяларды ғылымның алтын қоры деуге болады.

Ғылыми-зерттеу проблемасын анықтауда ізденуші практика мен өмiрдiң қажеттiлiгiн ескеріп, бұрынғы зерттеушiлердiң ғылыми-зерттеулерiн талдап, өзінің нақты зерттеу мақсатын белгілеу керек. Зерттеу проблемасының құндылығын міндетті түрде практика анықтайды.

Қазiргi кезеңде педагогикалық проблемалардағы болжамның рөлiн нақты анықтаудың маңызы ерекше.

Педагогикалық ғылыми-зерттеудің нәтижесінде ақиқатқа жету үшін, болатын нәрсенi ойда түйiндеп, оны iске асыру жолдары мен алынатын нәтижелері алдын ала болжанады. Болжау - ғылыми зерттеудiң тiрек көзi саналады. Болжам құра бiлу өте күрделi мәселе. Болжам жетекшi идеямен бiрге туындап, проблеманың мәнiн түсiну барысында дамиды. Болжамның екі түрі болады:

- біріншісі, жұмыс болжамы, уақытша бар фактiнi жүйеге келтiру үшiн қолданылады;

- екіншісі, ғылыми немесе шынайы болжам - ауқымды материал жинақталғаннан кейiн, оны қисынмен қорытып, оған кейбiр түзетулер енгізіп, оны ғылыми теорияға айналдырыуға көмектеседі.

Жұмыс болжамы мен ғылыми болжам арасындағы ерекшелiк салыстырмалы түрде ғана болады.