Сімдіктер экологиясы
жүктеу/скачать 1,9 Mb. Pdf көрінісі
|
| кальциефилдер
деп, ал кальций аз (әк аз) топырақта ӛсетіндерді – кальциефобтар деп атайды. Жер шарындағы топырақтардың шамамен 25%-ы, ал Қазақстандағы топырақтардың кӛпшілігі тұзданған. Тұздардың ішіндегі ең зияндылары, оңай, жылдам еритін NaCl, MgCl 2 , CaCl 2 тұздары. Нашар еритін CaSO 4 , MgSО 4 , CaCO 3 тұздарының зиянды әсері аздау. Топырақтағы тұздар құрамына және мӛлшеріне байланысты тұздылық деңгейі анықталады. Тұздардың құрамына байланыс- ты топырақтың тұздану түрлері (типтері) тӛмендегідей: суль- 52 фатты-содалы, хлорлы-сульфатты, сульфатты-хлорлы және хлорлы. Егер топырақ қабаттарында оңай еритін тұздар мӛлшері 0,25%-дан тӛмен болса, ол тұзданбаған топырақ. Егер топырақ- тың жоғарғы қабаттарында тұз мӛлшері 1% және оданда жоғары болса – бұл күшті тұзданған (қара сор) топырақ. Әртүрлі тұзданған топырақтар ішінде негізгілері екі түрлі: сорлы тұзданған топырақ және кебірлі тұзданған топырақ . Сорлы тұзданған топырақ – ылғалданған, құрамында ері- гіш тұздар кӛп –CaCl 2 (ерігіштігі 74,5%), MgCl 2 (54,5%), MgSО 4 (36,0%), NaCl (36,0%), Na 2 SО 4 (19,4%), Na 2 CO 3 (21,5%), NaНCl (9,0%), т.б. бар. Осылардың ішінде натрий тұздары кӛбірек. Жаз айларында топырақтың үстіңгі қабаты кеуіп, бетінде тұзды қа- быршақ жинақталады және ол ағарып кӛрінеді, топырақ ерітін- дісінде тұздар 2-10% шамасында болады. Кебірлі тұзданған топырақ – кӛбірек тұзданған, беткі қабаты структурасыз, тӛменгі қабаты нығыздалған және натрий (Na) иондарымен қаныққан. Кепкенде ұзынша болып немесе үл- кен кесек болып қатып қалады. Бұл тұзданған топырақтардың арасында аралық түрлері кӛп. Осындай тұзданған топырақты жерлерде бұған бейімделген жүктеу/скачать 1,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|