Модаль сөзді мүшеленбейтін сөйлемдер деп сөйлеуші тарапынан алдында айтылған біреудің пікіріне құптау, мақұлдау, қостау, нық сенім білдіру жəне іс-əрекетке болымды/болымсыздық тəрізді мағы- надағы ақпаратты беру мақсатында жұмсалатын сөйлемдерді атаймыз. Олардың негізгі белгілері мыналар:
1. Алдындағы айтылған ойдың негізінде тұтас ақпарат бере алады; 2. яғни контекстің негізіндегі коммуникативтік бірлік; 3. құрамы жағынан не бастауышқа, не баяндауышқа саралана ал- мағандықтан, мүшеленбейтін сөйлем болып табылады; 4. қолдану ыңғайына қарай диалогте жеке дербес түрде де, құрмалас сөйлемнің бір сыңары ретінде де кездеседі.
Мүшеленбеу тұрғысындағы модаль сөзді сөйлемдермынандай семан-
тикалық топтарға бөлінеді:
1) Болжал мəнді мүшеленбейтін сөйлемді мүмкін модаль сөзі жасай-
ды, мысалы: -Түрікпен «тізе қосқаннан» бері Қырымның қаншама жапа
шегіп жатқанын мен жақсы білем, - деді Ораз-Мұхамед. -Мүмкін. Бірақ
түрікке арқа сүйемесе, Қырымды біз жаулап алатын едік қой!(М.М.).
«Мүмкін» мүшеленбейтін сөйлемінің «Қырым көп жапа шегіп жатқан шығар» деген жорамалдау мағынасы алдыңғы контекст арқылы түсінікті
болып тұр.
2) Қостау/растау, келісу мəндеріндегі мүшеленбейтін сөйлемді мақұл,