Синтаксистік парадигмалар



Pdf көрінісі
бет80/374
Дата07.01.2022
өлшемі2,27 Mb.
#17280
түріМонография
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   374
Байланысты:
Paradigma2015-1

Қосалқы айқындауыш зат есімдерге қатысты болып, олардың лек-
сикалық мағыналарын заттық, сапалық жағынан қосымша айқындайды. 
Қосалқы айқындауыш сөйлемде айқындайтын сөзімен ұласып, екеуі сөй-
лемнің біртұтас күрделі мүшесі болып жұмсалады. Грамматикалық қо-
сымшалар айқындауыш сөздерге ғана жалғанады: О баста Исатай ба-
тырдың сенгіштігінен Жəңгір ханға он күн мəулет беріп сазға бір отыр-
са, бертінде ру басылардың солқылдақтығынан Баймағамбет сұлтан-
ның  басын  шаба  алмай  қайтуы – қияметтік  қапиялық  (Т.Əлімқұлов). 
Махамбет найзагер Кіші жүз арқылы қарға тамырлы қазақты бұғау-
дан босатуды аңсағанын жақсы түсінеді (Т.Əлімқұлов). Тоқа шалдың 
жалғыз ұлы пыс-пыс етіп отын жарып тұр (О.Бөкей). 
Қосарлы  айқындауыш – анықтайтын  сөзімен  қосақталып,  одан 
кейін тұратын, оның мазмұнын нақтылап, дəлдеп тұратын сөз я сөздер. 
Қосарлы  айқындауыштар  қазақ  тілінде  көп  кездеспейді.  Орыс  тілінен 
терминдер алу жəне аудару үдерісінде тілімізге соңғы кезде еніп, қазақ 
əдеби тілінің нормасына айналып келеді. 
Мысалы: Əйел-ана барлық қиындықты жеңетін сарқылмайтын күш, 
көзді бұлақ емес пе? (Ғ.Мүсірепов). Оралханның көптеген əңгіме-новел-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   76   77   78   79   80   81   82   83   ...   374




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет