СӨЖ
1.1
Мазмұндама жазуға байланысты ғалымдардың айтқан пікірлерін конспектілеу.
Тіл дамыту жұмыстарын жүргізуде жиі қолданылатын жазу жұмыстарының бірі
–
мазмұндама. Мазмұндама жаздыру арқылы оқушылар
оқыған мәтінді
қабылдап
, сол
қабылдағандарын қайта жаңғыртуға тиіс және естерінде қалған мәліметтерді өз
сөздерімен жазып беруге дағдыланады, сөз тіркесін құру, сөйлем құрау шеберлігіне
жаттығады. Мазмұндама жазу арқылы бірқатар сөз тіркестері мен сөйлемдер, бейнелі
сөздер
оқушының есінде қалады, оқылған мәтінді қайта жаңғырту үшін, сөздер мен
сөйлемдерді бір
-
бірімен байланыстыруға жаттығады
Мазмұндама жаздыру арқылы оқушылардың тілдік материалды орынды қолдана
білуге, жазбаша сөйлеудің ерекшелігін, мәтіннің синтаксистік құрылысын меңгертуге,
ең басты қайта жасау қиялын дамытуға игі ықпал етеді.
Осындай білім дағдыларын
қалыптастыруда
методистер Бегман Ысқақ және Эльмира Оразбаева мазмұндаманың
мынандай түрлерін ұсынады:
1.
Дайын мәтін бойынша мазмұндама;
2.
Сурет бойынша мазмұндама;
3. Аяқталмаған мәтін бойынша мазмұндама
Дайын мәтін бойынша мазмұндаманың өзін бірнеше түрге бөлуге болады:
1. Мәтінге жуық немесе толық мазмұндау;
2.
Мәтіннің мазмұнын сақтап, бірақ баяндалу формасын өзгерту;
3.
Қысқарта баяндау;
4. Толықтырып мазмұндау.