Совет–Хан Єаббасов



бет156/294
Дата08.10.2023
өлшемі3,2 Mb.
#113418
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   294
Байланысты:
treatise70934

Ақыл-есі. жылдам өседі. Бірақ, әр баланікі әртүрлі мөлшерде жетіледі.
Аса ұғымтал алғыр балалар – 1227 сөз білсе, ал енжар да икемдері нашар зейінсіз балаларының сөздік қорлары бойынша үш жасар 324 баланың кейбіреулері – 2346 сөз білсе, ал қайбірі бар болғаны – 598 ғана сөзбен қанағаттанады. Осыншама айырмашылық, сөз жоқ – ұрық тазалығы мен Ана құрсағындағы тәрбиенің кінәратынан екендігі, тіпті дәлелдеуді қажет етпесе керек. Оның үстіне, бұл деректер осы кезеңдегі бала тәрбиесінің қиындығымен қоса, өзіне тән ерекшеліктерін нәзік түсінуді талап етеді.
Баланың сөздік қорлары жетілген сайын, жасқанбай күрделі сөйлемдерді біртіндеп қолдана берген жөн. Бұл кезеңнің тағы да бір көңіл аударатын ерекшелігі, олар көптеген дыбыстарды дұрыс айтылса да, әлі де «Р» немесе «Л» әріптерін дұрыс дыбыстай алмайтындықтан, оларға өздерінше балама жасап алуға тырысады. Балбөбек кезеңінде балалардың сөйлер сөздері де, сұрар сауалдары да көп болғандығы, табиғи қажеттіліктен туындайтындығын ересек адамдар мен тәрбиенушілер түсінуі қажет.
Бұрынғыдай емес бөбектің мінез-құлықтарына, ішкі
Имандылық сезім түйсіктерінің сыртқы сезімдермен ашыла үндесуіне
тәлімі байланысты , енді ол өзі жасаған жайсыз қылықтарынан ұялып, үлкеннен именіп кішіге жанашырлық таныту тәрізді, имандылық шарттары жан-жақты мазмұн алып жетіле береді. Ол өзінің маңайындағы адамдарды т у ы с және б ө г д е деп бөлумен қоса, ойнап жүрген балаларымен қарым-қатынастары да күрделеніп, жаңа сапаға ауыса бастайды. Оның мінездеріндегі – қайырымдылық –ұқыптылық - әділдік – батылдық - әр түрлі деңгейлерде жетіліп, тәрбие жүйесінде кеткен ақаулардан -өзімшілдік - өркөкіректік – қомағайлық – қорқақтық – сияқты жайсыз қылықтары да бой көрсете бастауы мүмкін. Жалпы үш жасардың көңіл күйлері өте сезімтал да әсершіл келеді. Осының салдары болар, кез-келген ұсақ-түйек ж а й с ы з қылықтардан, оның ыңғайсыз мінездері қалыптасатындығын есте ұстаған жөн. Бала жастайынан «р ұ қ с а т етілетін және етілмейтін» - екі ұғымды ақ пен қарадай айқын да жақсы игеруі шарт. Егер де, үлкендердің айтқандарын тыңдап, рұқсат етілмейтін әрекеттерден тыйыла алса, онда оның жігері жетілгендіктен өзін-өзі меңгере алатындығын анық аңғартады.Мұны – бұл кезеңдегі, бала игере бастаған аса үлкен қасиеттердің бірі деп бағалағанымыз дұрыс? Осы сәттерден бастап, ол өзгелердің жасаған ж а й с ы з қылықтарын өзі қайталамаса, оған ашықтан-ашық мақтанатынын жасырмай: - «Мен су кешкемін жоқ» ­ деген сияқты сөздермен, тәрбиешілердің назарын аударуға тырысады. Міне, осы сәтте тәрбиеші міндетті түрде көңіл аударып, балалардың көзінше марапаттауы керек. Олар мұндай көріністерді есіне сақтап, келешекте әрқайсысы да жақсы қылықтарды үйренуге де құштар келеді .
Бұл кезеңдегі баланың алуан түрлі ойындары – оның


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   ...   294




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет