Т о п о н о м І / ik r ЖӘне этимология қазақ тіл білімінің антологиясы а. Әбдірахманов Топономика жэне этимология Павлодар 2010



Pdf көрінісі
бет48/144
Дата19.12.2022
өлшемі7,05 Mb.
#58216
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   144
-н (Бөге+н).
-ма (Бүқтар+ма, Сарқыра+ма).
58


-лақ//лек, -тақ//тек (Е+лек, Маңғыш+лақ, Шар+лақ).
-ық (Жай+ық).
-ыл//іл//л (Қағ+ыл, Қи+ыл, Ой+ыл, Ора+л).
-ар//ер//р (От+а+р, Отыр+ар, Топ+ар) т. б.
Сөздіктегі түбір сөздер этимологиясы мен осы көрсетілген 
жұрнактар көне атаулардың типтерін көрсете отырып, элі де 
талай басқа атаулардың этимологиясын ашуға кілт болып та- 
былады. Біз осындай түбір және жұрнакдар аркылы жасалған 
топонимдердің күңгірт тартқан, мағынасы мен формасы 
көнеленген түрлерін ғана алдық.
Әрине мүндай этимологиялық зерттеулер бізге оңайға түскен 
жоқ, бүл ізденулер - 20 жылдан астам сарғая істеген еңбектің 
нэтижесі. Солай бола тұрса да, біз осы этимологияның бэрі 
бірдей шегіне жетті деп айта алмаймыз. Өйткені сөз этимо­
логиясын зерттеген ғалымдардың бәрі-бэрі осы қиындықты 
ескерткен болатын-ды. Бүл саладағы біздің зерттеулеріміз ал- 
дағы уақытта өміріміздің жеткенінше элі де жалғастырылмақ.
Сөздікте казак тіліндегі жалпы лексиканың этимологиясын 
ашуга ой салатын материал көп, оны этимологиялык сөздікке 
әжетке жаратуға әбден болады.
Біздің әлі де айтылмаған ойларымыз бен түжырымдарымыз 
осы сөздіктің ішінде жүр, сондықтан шын пейілімізбен оны 
оқып шығуды ұсынамыз
59


«Біздіц цазақ - жер аты, may 
атын әманда сол ортаныц сыр- 
си паты на қарай қоя білген журт. 
Қайда, қандай бір өлкеге барсац 
да, жер, су, жапан дузде кезде- 
скен кішкене булақ атыныц өзінде 
цаниіама мән-магына, шешілмеген 
цупия сыр жатады»
Мұхтар Әуезов
ҚАЗАҚСТАН ЖЕР-СУ АТТАРЫНЫҢ ҚЫСҚАША 
ЭТИМОЛОГИЯЛЫҚ СӨЗДІГІ




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   144




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет