Таќырыбы: Жаќып Аќбаевтыњ љмірі мен тарихи-саяси кљзќараст
жүктеу/скачать 299,5 Kb.
|
Дип.-Ж.-Ақбаевтың-өмірі-мен-қоғамдық-саяси-қызметі
| Ф-ОБ-001/033
Көмілмұрат пен Кәмілшат жас кездерінде-ақ қуғын-сүргінді көп көріп, жазықсыз жалаға көп ұшырады. Сондықтан олар алаңсыз ғылыми жұмыспен айналыса алмады. Қанқұйлы репрессия кезінде қорқытып-үркіту, үздіксіз тексеріс пен тергеуден әбден ығыр болған олар 1941 жылы соғыс басталысымен алғашқылардың бірі болып майданға аттанып, аман-сау оралған соң өмірінің соңына дейін мұғалімдікпен айналысады. Жақып Ақбаевтың қыздары әке жолын қуып, бүкіл ғұмырын ғылымға арнады. Өмірдің қандай қиындықтарына болса мойымай қарсы тұра білген олардың қай-қайсысы болмасын қазақ қыздары ғылыми интеллигенциясының алдыңғы қатарынан лайықты орын ала білді. Әсіресе, сіңілілеріне әке орнына әке, аға орнына аға ретінде жол көрсетіп, қанатымен су сепкен қарлығаштай жанашырлық жасаған Аргунияның еңбегі айрықша болғандығын атап айтқан жөн. Ол Орта Азия мемлекеттік университетінің химия факультетін үздік бітіріп, 1961 жылы химия ғылымының кандидаты атағын алды. Кейін Қыздар педогогикалық иститутының ұзақ жылдар бойы доцент, кафедра меңгерушісі ретінде жемісті еңбек етті. Наймания Қазақ педогогикалық институтын тәмәмдап, филиология ғылымының кандидаты (1970), доцент (1976) атанса, Андромеда Москва мемлекеттік университетін бітіріп, биология ғылымының кандидаты (1967) атағын алды. Қазақтың алғашқы заңгер-ғалым қыздарының бірі болған Аспазия да әке есімін ақтауға зор еңбек сіңірді. Осылайша Жақаңның төрт қызының төртеуі де ғылым кандидаты атанып, әке атағын аспанға шығарып, абыройын асырды. Жақып Ақбаевтың тағдыры патша өкіметі жылдарында өз халықтарының бостандығы мен тәуелсіздігі жолында күресіп, полицияның қуғындауына ұшыраған, ал “Ұлы Қазаннан” кейін өз үміттерінің жүзеге асуы орнына одан да өткен арсыз да қанқұйлы “қызыл” отаршылдық көріп, соның салдарынан, өздері үшін патша каторгасын лениндік-сталиндік концлагерлер алмастырған көптеген ұлттық зиялылар өкілдерінің тағдырларына ұқсас. Олардың орасан зор интеллектуалдық мүмкіндігі, сарқылмас жұмыс қабілеті, асқан жоғары жауапкершілігі мен адамгершілік тазалығы “социализмнің жарқын 36 Ф-ОБ-001/033 патшалығына” керек болмай шықты, өйткені тоталитарлық құбыжыққа жеке тұлғалар, ойшылдар – халықтың ар –ожданы болған адамдар керек болмайды. Ж. Ақбаевқа, оның есіміне күйе жағып, оны алуан түрлі ғайбаттаған сөздермен, өтірік-өсектермен шырмап, жала жауып, заңсыз қамауға алып, әкімшілік қудалауға ұшыратып, халықтың жарқын болашағы үшін еңбек етуге мүмкіндік бермеген сонау бір 20-30 жылдардан да нақ соны көруге болатын еді? жүктеу/скачать 299,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|