Тақырыбы: Жүйке талшықтары және синапстың физиологиялық қасиеттері



бет2/2
Дата02.12.2023
өлшемі67,66 Kb.
#132683
1   2
Жүйке талшығының анатомиялық және физиологиялық бүтіндігі

Егерде жүйке талшығы зақымдалмаған болса ғана, жүйке талшығы бойымен қозу өтеді.

2

Қозудың екі жақты таралуы.

Жүйке талшығы екі жақты өткізгіштікке ие.













3

Қозудың жеке өтуі

Әрекет потенциалы бір талшықтан екінші талшыққа өте алмайды

4







Задание № 3.
Заполните таблицу. Напишите функциональную характеристику нервных волокон типов А, В, С.




Группа волокон

Диаметр волокон (мкм)

Скорость проведения (м/c)

Функция

1

Aa

12-22

70-120

Афферентные мышечные веретёна, сухожильные органы;
эфферентные
скелетные мышцы

2



8-12

40-70

Афферентные тактильное чувство; коллатерали волокон к интрафузальным
мышечным волокнам

3



4-8

15-40

Эфферентные мышечные веретёна

4



1-4

5-15

Афферентные температура, быстрое
проведение боли

5

B

1-3

3-14

Симпатические, преганглионарные; постганглионарные
волокна цилиарного ганглия

6

C

0.5-1.0

0.5-0.2

Симпатические, постганглионарные; афферентные медленное проведение
боли



Task 4. Parabiosis. Draw a picture and explain the stages of parabiosis.

  1. The first stage—provisional, equalizing, or transformation stage—is characterized by the fact that both weak and strong irritations of the normal part of the nerve located in front of the parabiotic one cause approximately the same muscle contractions with a decrease in their amplitude. In the second, paradoxical, phase of P., strong irritations of the same unchanged part of the nerve cause less tetanic muscle contraction (see Tetanus) than weak ones




  1. A method of artificially connecting two (or more) organisms through the circulatory and lymphatic systems, used in physiological experiments in order to study mutual humoral influences


Тапсырма № 5.
Химиялық және электрлік синапстың сызбасын салу. Синапстардан қозудың таралу механизмін жазу.



Химиялық синапс

Қозу таралу механизмі
Қозу серпінісі → жүйкенің ұшы → пресинапстық мембрананың деполяризациясы (Са++ кіруі және медиатордың шығуы) → медиатордың синапстық саңылауға өтуі → постсинапстық мембранада медиатордың рецептормен байланысуы → ҚПСП → ӘП
генерациясы.

Электрлік синапс

Қозу таралу механизмі

Тапсырма 6.


Химиялық және электрлік синапстың физиологиялық қасиеттерін жазыңыз.



Химиялық синапс

Электрлік синапс



Химиялық синапстардың екі жалпы қасиеті бар:


Химиялық синапс арқылы қозу тек бір бағытта беріледі – пресинапстық мембранадан постсинапстық мембранаға (бір жақты өткізгіштік);


Қозу синапс арқылы жүйке талшығымен салыстырғанда әлдеқайда баяу жүреді (синапстық кідіріс).


Қозуды бір жақтылы өткізу;
•Кідіріс тән;
•Өте тез қажу;
•Төмен лабильділік;
•Химиялық заттарға аса сезімталдық;
•Температураға сезімталдық.


Қозуды электр тоғы арқылы өткізеді Қозуды екі жаққа өткізеді
Ләбилдігі жоғары Синапстық кідіру жоқ (саңылау тар)
Тек қозуды өткізеді
ҚОЗУ ӨТЕ ТЕЗ АРАДА БЕРІЛЕДІ;


КІДІРІС ЖОҚҚА ТӘН;


СИНАПСТЫҚ САҢЫЛАУ ӨТЕ ТАР;

Тапсырма 7. Постнатальды онтогенезде нейрон даму ерекшелігі.

Тапсырма № 8. Жүйке талшықтарының миелиндену мерзімі.




Жүйке талшықтарының миелиндену үрдісі эмбриональды өмірдің төртінші айында басталып, негізінде екі-үш жаста аяқталады, бірақ миелин қабатының ұлғаюы организм өсуінің барлық кезеңінде жүруі мүмкін

Тапсырма № 7.


Кестені толтырыңыз: Терминологиялық сөздікпен жұмыс (орыс және ағылшын тілдерінде аудармасын жазып, білім алатын тіліңізде анықтамасын беріңіз).
Назар аударыңыз! Барлық терминдер аралық бақылау сұрақтарына кіреді!



Қазақ тілінде

Орыс тілінде

Ағылшын тілінде

Анықтамасы

Аксоплазма

Аксоплазма

Axoplasm

Аксоплазма (axoplasma; гр. Axon — білік, ось; гр. Plasma — қалыптасқан) — нейроцит аксонының цитоплазмасы.
Аксоплазмада эндоплазмалық тордан туындайтын базофилді (хроматофилді) заттың кесекшелері болмайды, митохондриялар және жүйкелік медиаторларға толған мөлшері әртүрлі көпіршіктер
болады

Аксолема

Аксолема

Axolema

Аксолема – аксонды қоршап тұрған жасуша мембранасының бөлігі.
Нейрондық мембрананың бұл бөлігі жүйке жүйесі үшін әр түрлі және маңызды функцияларды орындайды, өйткені ол мембрана әлеуетін сақтауға жауап беретін жасушалық бөлік. Оның иондық арналары бар, олар арқылы нейрондардың ішкі және сыртқы жағында иондар тез алмасып, нейрон мембранасының поляризациясы мен деполяризациясына мүмкіндік
береді.

Раньве үзілісі

Перемена Раньве

Ranve Break Peremena Ranve

Intercept of Ranvier негізгі
функциясы импульсті бағыттауды жеңілдету және энергияны тұтынуды оңтайландыру болып
табылады.

Синапс

Синапс

Synapse

Синапс екі нейронның немесе нейрон мен сигналды қабылдайтын эффекторлық жасушаның байланыс нүктесі. Ол екі жасуша арасындағы жүйке импульсін беру үшін қызмет етеді, ал синаптикалық беру кезінде
сигналдың амплитудасы мен













жиілігін реттеуге болады.
Импульстердің берілуі химиялық жолмен медиаторлардың көмегімен немесе электрлік жолмен, иондардың бір жасушадан екіншісіне өтуі арқылы жүзеге
асырылады.

Пресинапстық мембрана

Пресинапстический Мембрана

Presynaptic membrane

Клаваттық ұзартқыш аксолемманың синаптикалық саңылауға іргелес бөлігі пресинапстық мембрана деп
аталады.

Постсинапстық мембрана

Постсинапстический Мембрана

Postsynaptic membrane

Басқа жүйке жасушасының соңы
жақындайтын синаптикалық контактінің рецептивті бөлігі.

Химиялық синапс

Химический Синапс

Chemical synapse

Химиялық синапс – нейрон мен мақсатты жасуша арасындағы жасушааралық байланыстың ерекше түрі. Синапстың бұл
түрінде делдал (делдал) рөлін химиялық зат атқарады.

Электрлік синапс

Электрический Синапс

Electrical synapse

Бір нейроннан екінші нейронға электр тогының тікелей ағыны болатын нейрондар арасындағы жоғары мамандандырылған
контактілер (саңылаулар).

Медиатор

Медиатор

Mediator

Медиаторлар — лимфоидты торша өсінділерінен шығатын заттар.
Торшалардың заты бөлек субстанциялар маңына орналасуын қамтамасыз етеді.

Рецептор

Рецептор

Receptor

Рецептор – сезілетін жүйке ұштары немесе мамандандырылған жасуша,
ол қабылданатын ынталандыруды жүйке импульсіне айналдырады.

Холинорецептор

Холинорецептор

Cholinergic receptor

Перифериялық М-холинергиялық рецепторлармен әрекеттесу нәтижесінде келесі әсерлер байқалады: сілекей, асқазан, бронх және тер бездері, ұйқы безі секрециясының төмендеуі; жүрек соғу жиілігінің жоғарылауы; тегіс бұлшықет органдарының тонусының төмендеуі (бронхтар, іш қуысы мүшелері, қуық, жатыр және
т.б.).

Адренорецептор

Адренорецептор

Adrenoceptor

Адренергиялық рецепторлар адренергиялық заттардың рецепторлары болып табылады.
Барлық адренергиялық рецепторлар GPCR болып табылады. Олар адреналин мен норадреналинге
жауап береді.


Страница из 6




Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет