Тақырыбы: Орталық нерв жүйесінін организмді өзара қарым-қатынасын реттеу
жүктеу/скачать 167 Kb.
|
| Қабылдау бөлігі.
Дендриттер- нейронның негізгі қабылдау өрісі. Дендрит мембранасы нейротрансмиттерлерге жауап беруге қабілетті. Нейронның бірнеше тармақталған дендриттері бар. Бұл нейронның ақпараттық формация ретіндегі кірістердің көп саны болуы керек екендігімен түсіндіріледі. Арнайы байланыстар арқылы ақпарат бір нейроннан екіншісіне өтеді. Бұл контактілер ұштық деп аталады. Нейронның сома қабықшасының қалыңдығы 6 нм және липидті молекулалардың екі қабатынан тұрады. Бұл молекулалардың гидрофильді ұштары сулы фазаға қарай бұрылады: молекулалардың бір қабаты ішке, екіншісі сыртқа бұрылады. Гидрофильді ұштары бір-біріне қарай бұрылады - мембрана ішінде. Белоктар мембрананың липидті қос қабатына енген, олар бірнеше функцияларды орындайды: 1) протеиндерді айдау – жасушадағы иондар мен молекулаларды концентрация градиентіне қарсы жылжытады; 2) арналарға салынған белоктар селективті мембрананың өткізгіштігін қамтамасыз етеді; 3) рецепторлық белоктар қажетті молекулаларды танып, оларды мембранаға бекітеді; 4) ферменттер нейронның бетінде химиялық реакцияның жүруін жеңілдетеді. Кейбір жағдайларда бір ақуыз рецептордың да, ферменттің де, насостың да қызметін атқара алады. интегративті бөлігі. аксон шоқысынейроннан аксонның шығу нүктесі. Нейронның сомасы (нейрон денесі) оның процестері мен синапстарына қатысты ақпараттық және трофикалық қызметпен қатар орындайды. Сома дендриттер мен аксондардың өсуін қамтамасыз етеді. Нейронның сомасы көп қабатты мембранамен қоршалған, ол электротоникалық потенциалдың аксон төбесіне дейін қалыптасуын және таралуын қамтамасыз етеді. тарату бөлігі. аксон- дендриттер жинап, нейронда өңделетін ақпаратты тасымалдауға бейімделген цитоплазманың өсіндісі. Дендрит жасушасының аксоны тұрақты диаметрге ие және глиядан түзілген миелинді қабықпен жабылған, аксонда митохондриялар мен секреторлық түзілістерден тұратын тармақталған ұштары бар. Нейрондардың қызметі: 1) жүйке импульсін жалпылау; 2) ақпаратты қабылдау, сақтау және беру; 3) қозу және тежеу сигналдарын қорытындылау қабілеті (интегративті функция). Нейрондардың түрлері: 1) локализация бойынша: а) орталық (ми және жұлын); б) перифериялық (церебральды ганглийлер, бас сүйек нервтері); 2) атқаратын қызметіне қарай: а) орталық жүйке жүйесіндегі рецепторлардан ақпаратты тасымалдайтын афферентті (сезімтал); б) интеркалярлы (коннектор), элементар жағдайда афферентті және эфферентті нейрондар арасындағы байланысты қамтамасыз ететін; в) эфферентті: - қозғалтқыш - жұлынның алдыңғы мүйіздері; - секреторлы – жұлынның бүйір мүйіздері; 3) функцияларына қарай: а) қызықты; б) тежегіш; 4) биохимиялық сипаттамаларына, медиатордың табиғатына байланысты; 5) нейронмен қабылданатын тітіркендіргіштің сапасына байланысты: а) мономодальды; б) полимодальды. 3. Рефлекторлық доға, оның құрамдас бөліктері, түрлері, қызметі Ағзаның белсенділігі тітіркендіргішке табиғи рефлекторлық реакция болып табылады. Рефлекс- орталық жүйке жүйесінің қатысуымен жүзеге асырылатын рецепторлардың тітіркенуіне организмнің реакциясы. Рефлекстің құрылымдық негізін рефлекторлық доға құрайды. жүктеу/скачать 167 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|