Тақырыбы: Орталық нерв жүйесінін организмді өзара қарым-қатынасын реттеу
жүктеу/скачать 167 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қарапайым моносинапстық рефлекторлық доғаның ерекшеліктері
- Күрделі моносинапстық рефлекторлық доғаның ерекшеліктері
| рефлекторлық доға- реакцияның жүзеге асуын, тітіркену реакциясын қамтамасыз ететін тізбектей қосылған жүйке жасушаларының тізбегі.
Рефлекторлық доға алты құрамдас бөліктен тұрады: рецепторлар, афферентті (сенсорлық) жол, рефлекторлық орталық, эфферентті (қозғалыс, секреторлық) жол, эффектор (жұмыс органы), кері байланыс. Рефлекторлық доғалар екі түрлі болуы мүмкін: 1) қарапайым – 2 нейроннан (рецепторлық (афферентті) және эффектордан) тұратын моносинапстық рефлекторлық доғалар (сіңірлік рефлекстің рефлекторлық доғасы), олардың арасында 1 синапс бар; 2) күрделі – полисинапстық рефлекторлық доғалар. Оларға 3 нейрон жатады (көп болуы мүмкін) – рецептор, бір немесе бірнеше интеркалярлық және эффектор. Дененің мақсатты реакциясы ретінде рефлекторлық доға идеясы рефлекторлық доғаны тағы бір сілтемемен - кері байланыс циклімен толықтыру қажеттілігін талап етеді. Бұл компонент рефлекторлық реакцияның іске асырылған нәтижесі мен атқарушы бұйрықтарды беретін жүйке орталығы арасындағы байланысты орнатады. Бұл компоненттің көмегімен ашық рефлекторлық доға жабық түрге айналады. Қарапайым моносинапстық рефлекторлық доғаның ерекшеліктері: 1) географиялық жақын рецептор мен эффектор; 2) рефлекторлық доға екі нейронды, моносинапстық; 3) А тобындағы жүйке талшықтары? (70-120 м/с); 4) қысқа рефлекторлық уақыт; 5) біртұтас бұлшықет жиырылуы ретінде жиырылатын бұлшықеттер. Күрделі моносинапстық рефлекторлық доғаның ерекшеліктері: 1) аумақтық бөлінген рецептор мен эффектор; 2) рецепторлық доға үш нейрондық (мүмкін нейрондар көп болуы мүмкін); 3) С және В тобындағы жүйке талшықтарының болуы; 4) сіреспе түрі бойынша бұлшықеттің жиырылуы. Вегетативті рефлекстің ерекшеліктері: 1) аралық нейрон бүйір мүйіздерде орналасады; 2) преганглионарлы жүйке жолы бүйір мүйіздерден басталады, ганглионнан кейін – постганглионарлы; 3) вегетативті жүйке доғасы рефлексінің эфферентті жолын эфферентті нейрон жатқан вегетативті ганглион үзеді. Симпатикалық жүйке доғасының парасимпатикалық доғасынан айырмашылығы: симпатикалық жүйке доғасында преганглиональды жол қысқа, өйткені вегетативті ганглион жұлынға жақын орналасады, ал постганглиональды жол ұзақ. Парасимпатикалық доғада керісінше: преганглиональды жол ұзақ, өйткені ганглион мүшеге жақын немесе мүшенің өзінде жатады, ал постганглионикалық жол қысқа. 4. Ағзаның функционалдық жүйелері жүктеу/скачать 167 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|