Тақырыбы: Рационалды тамақтану негіздері және дене салмағын бақылау. Тамақтану режимі, компоненттер және олардың өмірді қамтамасыз етудегі рөлі. Жоғары спорттық жүктемелермен тамақтану



бет1/6
Дата24.11.2023
өлшемі181,61 Kb.
#125494
  1   2   3   4   5   6

«МАРАТ ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ»
КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ



МӘНЖАЗБА
Тақырыбы: Рационалды тамақтану негіздері және дене салмағын бақылау. Тамақтану режимі, компоненттер және олардың өмірді қамтамасыз етудегі рөлі. Жоғары спорттық жүктемелермен тамақтану.
Орындаған: Жалпы медицина факультетінің 132 топ студенті К.С Айтжанова
Тексерген: Дене тәрбиесі кафедрасының аға оқытушысы К.Е Елубаев


Ақтөбе 2023ж
Мазмұны
I.Кіріспе..................................................................................................................................................3
1.1. Тамақтану өмірлік маңызды қызметтерді қамтамасыз етеді.....................................................3
ІІ. Негізгі бөлім.....................................................................................................................................4
2.1. Рационалды тамақтану негіздері және дене салмағын бақылау...............................................4
2.2. Дене күніне қанша энергия жұмсайды........................................................................................7
2.3. Дене тәрбиесі және спортпен айналысатындарға арналған тамақтану негіздері....................9
2.4. Жоғары спорттық жүктемелер мен тамақтану..........................................................................18
ІІІ. Қорытынды бөлім.........................................................................................................................19
Пайдаланылған әдебиеттер................................................................................................................23

І. Кіріспе
1.1. Тамақтану өмірлік маңызды қызметтерді қамтамасыз етеді:
Тамақтану адамға негізгі биологиялық қажеттілік болып табылады, себебі оның өмірі тұрақты түрде тін элементтерінің шығынымен, жаңа жасушалардың және тіндердің, гормондардың, ферменттердің, антиденелердің, секреттердің т. б. синтезімен байланысты, егер осы шығындары тағам арқылы өтеліп отырмаса өмірлік үрдістер тоқтап қалған болар еді. Адамның қабылдайтын тағамы өзінің құрамы жағынан күрделі және көпқұрамды. Атқаратын қызметіне байланысты оның құрамындағы қоректік заттарды басымырақ энергиялық (майлар, көмірсулар), басымырақ пластикалық (белоктар, кейбір минералды заттар, су) және реттеуші-каталитикалық (дәрумендер, йод, кобальт, никель т. б. микроэлементтер) деп бөледі. Алмастырылмайтын, яғни ағзада синтезделмейтін тағамның құрам бөліктерінің маңызы айрықша. Оларға жататындар алмастырылмайтын 8-10 амин қышқылдары, 5 көп қанықпаған май қышқылдары (КҚМҚ), барлық дәрумендер және көптеген минералды элементтер.
Сонымен, тамақтану өмірлік маңызды қызметтерді қамтамасыз етеді:
а) пластикалық қызметі, осының арқасында ағзаның дамуы және жасушалар мен тіндердің үзіліссіз жаңаруы іске асады;
б) ағзадағы барлық тіршілік үрдістері үшін қажет энергиялық қызметі;
в) реттеуші-каталитикалық рөл атқаратын, кейбір биологиялық активті заттармен ағзаны қамтамасыз етеді;
Дегенмен, кез-келген тамақтану түрі ағзаны оптималды физиологиялық жағдайда ұстап тұра алмайды, денсаулығының және жоғары жұмыс қабілеттілігінің сақталуын, қалыпты өсуі мен дамуын қамтамасыз етуге қабілетті емес.
Қазіргі ғылыми көзқарастар бойынша мұндай талаптарға рационалды деп аталатын тамақтану ғана жауап бере алады.
Тағам адамның өмірі мен денсаулығын сақтаудың міндетті шарты екені – әр адамға анық.
Оның функциялары неде?
1.
Адам ағзасын энергиямен қамтамасыз ету. Сондықтан тиімді тамақтану негіздері адамның энергетикалық шығындарын міндетті түрде ескереді. Және тұтынылатын тамақ оларды толықтыруы тиіс, бірақ артық емес. Әйтпесе артық май түрінде пайда болуы мүмкін.
2.
Тағаммен ағзаға жасушалар дамыту үшін қолданылатын заттар түсуі керек. Бұл, ең алдымен, ақуыздар, маңызды минералды заттар, майлар мен көмірсулар.
3.
Тамақтанудың тағы бір функциясы ағзаны кейбір ферменттер мен гормондарды өндіру үшін қажетті витаминдермен жабдықтау болып табылады.
4.
Жақында ғалымдар тамақтануға иммунитет тәуелді екенін анықтады. Адам жейді, ағзаның қорғаныс күштеріне және оның ауруларға қарсы тұру қабілетіне тікелей әсер етеді.

3



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет