Тақырып Материялық нүктенің кинематикасы. №2 дәріс (1 сағат)



бет2/4
Дата27.09.2023
өлшемі229,54 Kb.
#110656
1   2   3   4
Байланысты:
№2 дәріс мех

2.2 - сурет. 2.3 - сурет.
Жанама бағытының өзгеру жылдамдығын бұрыштың өзгеру бағытын көрсететін, бұрыштың өзгеру жылдамдығын бірлік векторға көбейту түрінде өрнектеуге болады:

мұндағы - берілген нүктеде жанамасына перпендикуляр бағытталған бірлік вектор, яғни қисықтық радиусы бойымен қисықтық центріне қарай бағытталған.
(2.1.4) - тен шығады, бірақ болғандықтан .
Сонда демек бұдан - ді аламыз, яғни
мұндағы - нормаль үдеу немесе центргетартқыш үдеу, өйткені ол векторына перпендикуляр қисықтық центріне қарай бағытталған.
Сонымен, нормаль үдеуі жылдамдық векторы бағытының өзгеру шапшаңдығын сипаттайтын толық үдеудің құраушысы. Нормаль үдеудің модулі:

Қозғалыс шеңбер бойымен болған кезде - үдеуді центргетартқыш үдеу деп айтады. Ал қозғалыс еркін қисықтың бойымен болған кезде - траекторияның кез келген нүктесіндегі жанамаға перпендикуляр, нормаль үдеу деп айтады.
Сонымен, (2.1.2) өрнегіне оралсақ, нүкте жазық қисық бойымен қозғалғандағы толық үдеу векторын былай жазуға болады:
2.3 - суретте үдеу векторларының өзара орналасуы бейнеленген. Осы суреттен көрініп тұрғандай, толық үдеудің модулі:

Бірнеше шектік (дербес) жағдайларын қарастырайық:

  • - бірқалыпты түзу сызықты қозғалыс;

  • - түзу сызықты бірқалыпты айнымалы қозғалыс;

  • - шеңбер бойымен бірқалыпты қозғалыс;

  • - үдеуі айнымалы түзу сызықты қозғалыс;

  • - бірқалыпты қисық сызықты қозғалыс;

  • - қисық сызықты бірқалыпты айнымалы қозғалыс;

  • - үдеуі айнымалы қисық сызықты қозғалыс;

Бірнеше пайдалы формулаларды еске түсіріңіз:
бірқалыпты қозғалыс:
үдеуі тұрақты қозғалыс:
егер болса, онда





    1. Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет