Танова, А. К. Жундибаева



Pdf көрінісі
бет6/84
Дата25.01.2023
өлшемі1,76 Mb.
#62947
түріОқулық
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   84
«Үйсін Қожаұлы 
Секірек туралы 
жыр»
Қазақ ауыз әдебиетінде кең 
тараған тақырыптың бірі – 
кенже баланың ерлік көрсетуі. 
Әдептілік, жасы үлкенді 
құрметтеу, қария адамдардың 
алдынан кесіп өтпеу сынды 
ежелгі түркі дәстүрлері сөз 
болады.
ІХ
Он 
бірінші 
жыр
«Қазан-Салордың 
жауға тұтқын 
болғаны және оны 
баласы Ораздың 
азат етуі»
Түрлі тайпалардың өзара 
қарымқатынасы, арадағы 
шегараны құрметтеу, бірінің 
малмүлкіне екіншісінің қол 
сұқпауы, сол арқылы рутайпа 
арасындағы ынтымақбірлікті 
сақтау арқау болған. Өзге жыр
лардан ерекшелігі: әзілоспақ, 
кекесінкүлкі, юморға едәуір 
орын берілген. 
Х
Он
екінші 
жыр
«Сыртқы оғыздар-
дың ішкі оғыздарға 
қарсы бас көтеруі, 
Байрақтың қалай 
өлтірілгені туралы 
жыр»
Оғыздардың өзара қырғиқабақ 
соғыстарын баяндайтын 
жыр. БамсыБайрақтың өлімі 
суреттеледі. Іріткі салушы Аруз 
қожаның өлімі баяндалады. 
Артынан оғыздар екіге бөлініп 
кетеді. 
ХІІ
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*Кни а е
ста ена иск
чите н б аз ате н х е
х
с
асн
иказа инист а б аз ани и науки ес уб ики Казахстан т 17 а 2019 
а 217


11
Жырдағы басты кейіпкерлер
Қорқыт ата
Атақты жырау, ұлы күйші, оғызқыпшақ елінің данышпан
ақылгөйі. 
ҚазанСалор 
(Қазанбек)
Қорқыт атаның замандасы, жойқын соғыстардың батыры, 
бектердің бегі. 
Бөрте сұлу
ҚазанСалордың жауға қарсы шабатын, тайсалмайтын, ел 
қорғауға дайын жары. 
Оразбек
ҚазанСалор (Қазанбек) мен Бөрте сұлудың ұлы. 
БамсыБайрақ Әділдік үшін басын ажалға тіккен батыр.
Ер Домрул
Жаналғыш Әзірейілге қарсы шыққан батыр.
Бисат
Жалғыз көзді дәуді айламен өлтіретін батыр. 
ҚанТөрәлі
Күшқуаты өзінен кем түспейтін қалыңдық іздеген батыр.
Дирек
Алпыс батпан салмағы бар алып шоқпарды ұстап соғысатын 
батыр.
Тотемизм – адамдардың өздерін белгілі бір хайуанаттан неме
се табиғи құбылыстар нәтижесінен (Күн, Ай, от, су) тарал дық деп 
түсініп, соларға мінажат етуі. Көне түркілердің, ежелгі қа зақтардың 
тотемі қасқыр болған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   84




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет