23
ықыластылық,
қаталдық, күш
-
жігер және педагогикалық такт сияқты
қасиеттердің сақталуын қажет деп санаған. Әл
-
Фараби ұстаздың мінез
-
құлық
нормасы қандай болуы жайлы былай деп жазады:
«..ол тым қатал да
болмауға тиіс, тым ырыққа да жығыла бермеуі керек, өйткені тым
қаталдық шәкіртті өзінің ұстазына қарсы қояды, ал тым ырыққа көне беру
–
ұстаздың қадірін кетіреді. Оның берген сабағы мен ғылымға шәкірті
селқос қарайтын болады».
Педагогика ғылымының негізін қалаушы Я.А.Коменский (XVIIғ.)
«Мұғалімдергеең тамаша міндет жүктелген, күн астында одан жоғары
тұрған еш нәрсе жоқ
» -
дей отырып, балаларды оқыту
-
тәрбиелеу барысында
мұғалімдерден табиғатқа сәйкестілік және дидактикалық принциптердің
орындалуын талап еткен.
Педагогика тарихында мұғалім тұлғасына қойылатын талаптар
А.Дистервег, К.А.Гельвеций, К.Д.Ушинский, П.Ф.Каптерев, А.С.Макаренко,
Ы.Алтынсарин, М.Жұмабаев, В.А.Сухомлинский
сынды белгілі педагогтар
еңбектерінде ерекше қарастырылады.
П.Ф.Каптерев мұғалімдердің адамгершілік қадір
-
қасиеттерінің
маңыздылығына көңіл бөле отырып, оқыту мен тәрбиелеу үрдістерінің тұтас
жүргізілуі барысында «оқыта отырып тәрбиелеу, тәрбиелей отырып оқыту»
қағидасының сақталуын талап етеді.
Мұғалім тұлғасына қойылатын талаптардың күрделенуіне байланысты
педагогикалық теорияда профессиографиялық тұрғыдан зерттеулер орын ала
бастады. Осы бағытта арнайы зерттеулермен
айналысқан ғалымдар
Ф.Н.Гоноболин,
Н.В.Кузьмина,
А.И.Щербаков,
В.А.Сластенин,
Ю.С.Алферов, Е.И.Антипова т.б. болды.
В.А. Сластенин мұғалім тұлғасына қойылатын талаптар жүйесін оның
педагогикалық еңбекке
кәсіби даярлығы
ретінде қарастырады. Ол
даярлықтың құрамына
мұғалімнің психологиялық, физиологиялық,
даярлықтарымен қатар ғылыми
-
теориялық және практикалық құзыреттілігін
жатқызады. В.А.Сластениннің пікірінше: «
Достарыңызбен бөлісу: