Технологиялары

34 
Архитектуралық шешімдердің тәжірибелік жағына келсек көп жағдайда 
клиент-серверлік архитектуралық үлгілері туралы айтылады. Олар жалпы 
мәліметтер базасы технологияларының даму кезеңдеріне сәйкес бірнеше 
түрлерімен ажыратылады: файл-серверлік, екі деңгейлі, үш деңгейлі, көп 
деңгейлі (таратылған немесе үлестірілген) архитектуралық шешімдер болып 
есептеледі. 
Клиент-серверлік архитектуралық үлгілерді суретпен көрсетейік: 
Сурет 3.4.2 Мәліметтер базасының клиент-серверлік архитектуралық үлгісінің 
түрлері 
 

35 
4 SQL тілі 
4.1
SQL.тілінің компоненттері 
80-жылдардың басында SQL тілі сұраныс тілі МББЖ-дың стандартты 
тілдердің біріне айналды. Бұның барлығы компьютерлерді қолданудың артуына 
байланысты болды. Себебі, осының салдарынан әр түрлі программалық 
қамсыздандыруға сұраныс көбейді. Сатып алушыларын жоғалтып алмау үшін 
программамен қамсыздандыру фирмалары нарыққа интеллектуалды, әрі 
көлемді программалық кешендер шығара бастады. Клиент-серверлік 
технологиясының пайда болуына байланысты сервермен қатынасу үшін ортақ 
тіл қажет болды. Ол тіл – SQL тілі болып таңдалды. Сондықтан барлық қазіргі 
заманғы профессионалды DB2, Oracle, Ingres, Informix, Sybase, Postgress, Rdb 
және тағы басқалары SQL тілін қолданады. 
Сурет 4.1.1 SQL командаларының классификациясы 
Data Manipulation Language
(жолдармен жұмыс жасауға арналған). 
Төмендегі DML командаларының тобы, тек қана жолдармен жұмыс істеуге 
арналған және клиент арқылы ғана орындалады. 
-
Insert – жол қосу; 
-
Select – жолды таңдау; 
-
Update – жолды өзгерту; 
-
Delete – жолды жою. 
Мысалы: 

36 
- books кестесіне жол қосу үшін 
INSERT INTO books (title, author, `year`, `description`) 
VALUES ('Системы баз данных', 'Джузбаева Б.Г.', 2015, 'Учебное пособие'); 
- books кестесінен Id-і 5-ке тең жолды таңдау 
SELECT title, description
FROM books
WHERE id=5; 
- ID-і 4-ке тең жолды өзгерту 
UPDATE books
SET author = 'Батырхан Сәкенұлы' 
WHERE id = 4; 
- ID-і 3-ке тең жазбаны жою 
DELETE FROM books
WHERE id=3; 

жүктеу/скачать 2,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: