«Технологиялық процестерді моделдеу»
жүктеу/скачать 0,96 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс №3 Математикалық модельді құрастырудың жалпы реттілігі.
| Детерминистикалық (латынша determino – анықтау) модельдер дегеніміз барлық параметрлері және сыртқы айнымалылары бірге тең ықтималдықпен анықталатын модельдер.
Ықтималдық модельдерінде параметрлер мен сыртқы айнымалылар немесе олардың белгілі бір бӛлігітиістіықтималдықтыңүлестіруімен сипатталады. Анықталмағандықты есепке алатын модельдерге ықтималдық теориясының заңдарын қолдануға болмайды. Дәріс №3 Математикалық модельді құрастырудың жалпы реттілігі. Халық шаруашылығы мен білім салаларында электронды есептеу машиналарының кеңінен қолданылуының басты себебі – жалпы технологиялар мен есептеу техникаларының қарқынды дамуы негізінде инженерлік зерттеу жұмыстарында математикалық әдістердің кеңінен қолданылуы екені белгілі. Практикалық есептерді ЭЕМ-де шешу бастапқы берілгендер мен есептің мақсатын математикалық тілде сипаттаудан басталады. Есепті шешу шарттары мен мақсаттарын математикалық таңбалармен заңдылықтар жиынтығында дәл белгілеу. Есептің математикалық қойылымы алдымен есептің математикалық моделін құрылуымен, сонан соң есепті шешу тәсілі талданып сәйкес алгоритм құрылады. Математикалық модельдеу нақты дүниедегі обьекттер мен процестерді олардың математикалық тілдегі жуықталған сипаттамалары болған – математикалық модельдері – жәрдемінде зерттеу әдісі болып табылады. Бұл әдіс өте кең қолданыс тапқан, амалда ғылымда, басқа да қолданбалы салаларда бірнеше ғасырлардан бері қолданылып келеді. Математикалық модельдеудің мүмкіндіктері мен оның ғылыми-техникалық прогреске әсері соңғы 35-45 жылдың ішінде компьютердің пайда болуы мен оның барлық салаларда қарқынды қолданылуымен ерекшеленеді. Математикалық модельді құру процесін шартты түрде бірнеше кезеңге бөлуге болады: 1. Математикалық модельді құру. 2. Сәйкес есептеу есептерінің қойылымы, оларды зерттеу және шешу . 3. Практикада модель сапасын тексеру және модельді жетілдіру.
Қолданбалы есептерді компьютер көмегімен шешу кезеңдерін бірнеше кезеңге бөлуге болады. 1. Мәселенің қойылымы. 2. Математикалық модельді таңдау немесе құру. 3. Есептеу есебінің қойылымы. 4. Есептеу есебінің қасиеттерін алдын ала талдау. 5. Сандық әдісті таңдау немесе құру. 6. Алгоритмдеу және программалау. 7. Программаны отладка (дұрыстау) жасау. 8. Программа бойынша есептеулер жүргізу. 9. Нәтижелерді өңдеу және интерпретация жасау. 10. Нәтижелерді пайдалану және математикалық модельді түзету.
Математикалық модельді құру және қолданбалы есептерді компьютер көмегімен шешуде үлкен көлемдегі жұмыстарды орындауға тура келеді. Есептеу экспериментінде есептеулер нақты обьектпен емес, оның математикалық моделімен жүргізіледі, тәжірибелік қондырғы орнын компьютер атқарады. Компьютер арнайы құрылған қолданбалы программалар пакетімен (ҚПП) жабдықталған болады. Сондықтан, ғылыми-техникалық және қолданбалы есептерді кешенді шешуді есептеу эксперименті ретінде жүргізген дұрыс. Математикалық модельдеуде компьютерлердің кең қолданылуы, құрылған теория және алынған елеулі практикалық нәтижелер есептеу экспериментін ғылыми және қолданбалы зерттеулердегі жаңа технология мен әдістеме деп атауға болады. Есептеу экспериментінің натуралық эксперименттерден артықшылық жақтарына тоқтала кетейік. Әдетте, есептеу эксперименті физикалық эксперименттен арзан болады. Бұл экспериментке жеңіл және қауіпсіз араласуға болады. Оны бірнеше рет қайталауға болады, сондай-ақ кез келген уақытта тоқтатуға болады. Эксперимент кезінде лабораториялық жағдайда келтіріп шығару мүмкін болмаған жағдайларды модельдеу мүмкін. Есептеу экспериментінің негізгі кемшілігі оның нәтижелерін қолдану мүмкіншілігі қабылданған математикалық модель шеңберінде ғана болады. жүктеу/скачать 0,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|