1.
Мәдениеттік аспекті
−
басқа елдердің мәдениетін зерделеу және түсіну
;
−
мәдениетаралық қарым
-
қатынас дағдысын дамыту
;
−
көрші елдердің, өңірлер мен аз ұлттардың ерекшеліктерін зерделеу
;
−
мәдени өзара қарым
-
қатынасты кеңінен түсіну
.
2.
Әлеуметтік аспекті
−
интеграциялануға
әзірлік
;
−
халықаралық үлгідегі сертификатты алуға емтихан тапсыру
мүмкіндігі
;
−
мектеп бағдарламасы шеңберінде білім беру деңгейін арттыру
.
3.
Тілдік аспекті
−
тілдік құзыреттіліктің жалпы деңгейін арттыру
;
−
коммуникативтік дағдыны дамыту
;
−
ана тілімен қатар шет тілін терең түсіну
;
−
ана тілімен қатар шет тіліне қызығушылықты дамыту
;
7
−
қолданбалы мақсаттар үшін шет тілдерін пайдалану
.
4.
Пәндік аспекті
−
пәнді жан
-
жақты оқыту мүмкіндігі
;
−
шет тілі арқылы
арнайы пәндік терминологияға қол жеткізу
;
−
одан әрі оқытуға немесе жұмысқа әзірлік
.
5.
Оқыту аспекті
−
әр түрлі оқыту стратегияларды қолдану мүмкіндігі
;
−
сынып жұмысының әр түрлі тәсілдері мен формасын қолдану
;
−
білім алушылардың
мотивациясын арттыру
.
Бес аспектінің әрқайсысы білім алушылардың жасына, әлеуметтік
-
лингвистикалық ортасына және
CLIL
меңгеру дәрежесіне байланысты әртүрлі
іске асырылады
.
CLIL
оқыту міндетті оқыту бағдарламасымен қатар бейресми қызметте де
қолданылады
.
Ол бір сабақтан бірнеше жылға дейін созылуы мүмкін
.
Оқыту
тәсілі ретінде CLIL оқыту икемдігі, алдымен, уақыт санының өзгеруімен
білінеді, ол мақсатты тіл арқылы сабақ беру мен оқытуға арналады.
CLIL –
технологиясын пайдаланған жағдайда мақсатты тілде оқыту қарқындылығы өте
өзгешеленуі мүмкін. Ғаламдық, мемлекеттік және жергілікті тілдік қажеттілікті
назарға алып, оны қарқындылығы аз және қысқа
мерзімді
ретінде, сондай
-
ақ,
үдемелі және ұзақ оқытуды ұйымдастыру мақсатында қолдануға болады.
CLIL-
технологияның
үш моделі
белгілі
:
−
soft (
жұмсақ
) CLIL, language-led
деп аталатын
,
онда арнайы
мәнмәтіннің лингвистикалық ерекшеліктеріне назар аударылады
;
−
hard (
қатты
) CLIL,
немесе
subject-led,
онда
пәндердің
50%
шет тілінде
оқытылады
;
−
үшінші модель аталған модельдердің арасында орта дәрежені иеленеді
және кейбір пәндер шет тілінде оқытылғанда қолданылады
(partial immersion).
Зерттеушілер
CLIL
технологиясы негізінде оқытуды ұйымдастырудың
әртүрлі нұсқасы мүмкін екенін атап өтеді
:
тілдік меңгеру
, «
тілдік
душ»,
тілдік
лагерь, екі жақты білім беру
,
отбасында оқыту
,
көптілді білім беру
(
мысалы
,
Еуропалық мектеп
,
үштілді оқыту бағдарламасы
),
қарқынды
оқыту
бағдарламасы
,
эмигранттарды тілге оқыту
(
оқушылар мен ересектер
),
халықаралық мектеп
.
Формалды оқытуда
CLIL
қолданған жағдайда оқыту тілі
8
ретінде оқушының ана тілін
(L1)
қоса алғанда, (ең алдымен негізгі мектепте) екі
(немесе одан астам) тіл мен мақсатты тіл
(L2)
қолданылады.
Сонымен бірге,
CLIL
оқыту тілді үйретудің дәстүрлі сабағымен
ұқсастығы аз, онда оны одан әрі мақсатта пайдалану үшін оқытады және тілді
жақсы білу мақсаты болып табылады.
Пән және тілге ықпалдату оқытқан
жағдайда тілді үйрену өз басының қамы болып табылмайды. Тіл оқушыға
қызық және қол жетімді тақырыптардың көмегімен үдете оқытылады.
Оқытудың қауіпсіз ортасы құрылады, ол ізгі
ниеттік қарым
-
қатынас пен
бірлесіп оқытуды қолдайды.
Шет тілі пән білімін берудің құралы болып қызмет етеді; бағалауға
ықпалдандырылған курста шет тлі білімін білумен қатар пән білімін білуі
жатады, ол пән мұғалімдері мен шет тіл мұғалімдерінің белсенді өзара
қатынасын тұспалдайды.
CLIL шеңберінде
–
ШТ
иелеріне немесе CEFR шкаласы бойынша В2
-
С1
төмен емес деңгейдегі ШТ
игергендерге
және CLIL саласында әдістемелік
құзыретке ие пән оқытушыларына басымдық беріледі. Алайда ШТ
немесе
шкала
бойынша В2
-
С1 төмен емес деңгейде ШТ
игермегендер алынып
тасталады және белгілі әдістемелік білім мен дағдыға ие бола, пән
оқытушыларының, лингвист оқытушылардың қолдауымен пәндік мазмұн мен
шет тілін
сәтті ықпалдастыра алады.
Осылайша, CLIL
пән
-
тілдік ықпалдандырылған оқыту әдістемесі ретінде
(1-
кесте)
–
бұл еке есе нәтижеге қол жеткізу
мақсатында бір оқу
бағдарламасының шеңберінде екі пәннің әдістемелік үйлестірілген бірлестігі:
шет тілін игеру және пән мазмұны.
1-
кесте
–
CLIL пән
-
тілдік ықпалдандырылған оқытудың тұжырымдамалық
негізі
Дефиниция
Шет
тілі
немесе екінші тіл арқылы мазмұнды (қайсыбір
пән) оқыту әдістерінің жиынтығы, оның барысында бір
мезгілде тілдің өзі оқытылады
Мақсаты
Шет
тілі арқылы пәнді оқу
және шетел
тілін оқытылатын
пән арқылы
Методологиясы
Оқытудың қосбірлікті мақсатына қол жеткізуге
9
бағдарланған тәсіл, онда екінші тіл пәнді оқытудың
құралы ретінде қолданылады және бір мезгілде зерттеу
объектісі болып табылады
Тұжырымдамалық
компоненттері
4 С:
−
«Content» -
пәндік
-
мазмұндық
компоненті
−
«Communication» -
әлеуметтік
-
тілдік
компоненті
−
«Cognition» -
танымдық
-
оқыту
компоненті
−
«Culture» -
мәдени
компонент
Аспектілері
−
Мәдени аспектісі
−
Әлеуметтік аспектісі
−
Тілдік
аспектісі
−
Пәндік
аспектісі
−
Оқыту аспектісі
Қолдану
моделі
−
soft (
жұмсақ
) CLIL
−
hard (
қатты
) CLIL
−
middle CLIL
|