Багалау критерийлерін жасау

- багалау критерийлерінің негізінде қорытыңды өнімді 
бағалаңыздар;
- қорытындыда нені қалайтыныңызды суреттеңіздер;
- бағалаудың критериалдық жүйесін пайдалану өз бетінше, 
тексеру, бақылау жэне басқа да жұмыстар бойынша тапсырмаларды 
құрастыруға да нақты талаптарды қояды;
- критерийлердің әр қайсысы дағдьшардың нақгы бір тоітгарын 
бағалауға багытталған, соңдықган да тапсырмалар да нақты осы 
топтарды арнайы бағалауга бағытгалуы керек;
Критерийлер жүйесі бастапқы кезден-ақ нақгы мағынасы бар 
білімді алуға бағьпталған оқудың бірқалыптм болуын көздейді 
жэне әр уақьпта қолдайды.
Біз екі қадаммен іске асырылатын дәстүрлі бағалауға 
қалыптасып қалғанбыз: жүмыс алдымен бес балға бағаланады, 
соңынан ақырындап төмендетіле береді (эр бір байқалған қате үшін 
бір балл шегеріліп отырады).
Критериалды бағалауда жетістікке жету деңгейлері эр бір 
балға сәйкес суретгелген. Бүл жағдайда қосылған білім мен дағды 
үшін баға қойылады: «Сен бір нэрсеге қол жеткіздің бе, ондай болса 
ол үшін бір балл алдың. Сен өзіңнің алған білімің үшін жауаптысың 
.. ». Барлық балдық шкалалардың нөлден басталуы маңызды. Бүдан 
оқушының жеке басы емес, оның қызметі бағаланатындығы анық 
байқалады.
Критериалдық бағалау — бүл окушылардың өзара қарсылас 
болуын немесе олардың рейтингін келтіруді қарастырмайтын 
бағалау жүйесі. Оқушыларды бағалау алдын-ала анықталған 
кригерийлер бойынша іске асырылады.
Критерий:
- критерий білім берудің мақсаты, күтілетін нәтижесі ретінде 
суреттеледі, ал критерийлердің кез-келгені бойынша бағалау -
берілген мақсатқа оқушының жақындау дәрежесін анықгау;
112

- сапалы түрде критерийлер оқушының қызметінің эр түрлі 
жақтарын пәндердің ерекшеліктерін ескере отырып бейнелейді.
- критерийлердің мөлшерлік мазмүны балдармен жэне 
берілген критерийлер бойынша жетістіктердің деңгейін түсіндіретін 
оларға сэйкес суреттемелермен анықгалады.
- эр бір критерий нақты жазылған рубрикаторлармен (дескрип- 
торлармен) жабдықталған. Әр бір критерий үшін дескрипторлар өсу 
ретімен үйымдастырылған.
- критерий түсініғі сапальщ жэне мөлшерлік мазмүнға ие.
Бағалау критерийлері бойынша балдар. Бағалау жүйесі түтас-
тай алынған білім беру үрдісінің неғізіне алынған принциптерді 
қамтиды. Бағалау жүйесі - мектептегі білім беру кеңістігінің басты 
кіріктірілген факгоры, оқьпудағы мэселелерді болжайтын жэне кері 
байланысты жасайтын негізгі қүрал болып табылады.
Бағаның басты мақсаты - оқушыға өзінің табыстарын жэне 
мәселелерін тіркеуге көмектесу, өзінің мықгы түстарын жэне өсу 
мүмкіндігін анықтау. Қазіргі уақыттарда мектептерде көптеген 
мүғалімдер зақьшдаушы нәтижелері бар дәстүрлі бесбалдық 
жүйені пайдаланады. Оқу себептері, оқушының мүғаліммен 
арасындағы байланыс бүрмаланады, балалардың қозғышгығы 
жогарылауда, оқушының мектептегі табыстарының динамикасы 
шынайы қадағаланбайды. Көрсетілген мәселерді жою үшін бағалау 
жүйесін өзгерту керек, жаңа жэне сапалы багалау түрлерін 
пайдалану керек.
Критериалдық бағалау кері байланысты қамтамасыздайды. Бүл 
жағдайда оқушы өзінің табыстары мен сәтсіздіктері туралы ақпарат 
алады. Бүл жағдайда оқушының аралық жүмыстардан алған өте 
төмен нәтижелері оның жеке басының нэтижелерін жоғарылату 
үшін берілген бар жоғы жай ғана нүсқа ретінде қабылданады. 
Критериапдық бағалауда өзіңді басқамен салыстыруға жағдайлар 
жоқ. Сен мына критерий бойынша табыстысың, ал мен мына 
критерий бойынша табыстымын, өзіңнің қосымша мүмкіндіктеріңді
113

мына немесе басқа бір критерий бойынша бағалап жэне жақсартуға 
мүмкіндік бар.
Критериалдық бағалаудың мақсаты: бағалау жүйесін жеке 
алған оқу курсы бойынша мақсатты анықгамалармен байланыс- 
тыруға мүмкіндік беретін нақгы параметрлерді (критерийлерді) 
пайдалану арқылы жэне мектептегі білімнің сәйкес сатыларында 
оқушьшардың қүзыретгіліктерін қалыптастыру арқылы оқушы- 
лардың оқу қызметінің табыстылығын анықтау жэне жоғарылату.
Бағалаудың критериалдық жүйесінің неғізгі ережесі - бағалау- 
дың критерийлері білім беру үрдісінің барлық қатысушыларына 
алдын-ала белгілі болуы. Яғни, берілген тэжірибелік жүмыстарды 
орындау үшін дайындыққа оқушыларға осы жүмысты бағалаудың 
критерийлері алдын-ала беріледі.
Критерий А-ның белгісі жэне аталуы. Білу жэне түсіну. 
Оқушы берілген материапды түсінеді жэне білімін көрсете алады, 
алған білімдерін стандарттық жэне өзгергілген жағдайларда 
қолдана алады.
Критерий В. Зертгеу
Оқушы қажет эдістерді пайдаланып қандай да бір тапсырманы 
зерттейді, заңдылықтарды табады жэне олардың арасындағы 
байланысты суреттейді.
Критерий С. Коммуникация.
Оқушы 
сэйкес 
ғылыми 
терминологияны, 
шартгы 
белгілемелерді пайдаланып ақпаратгы беруге қабілетті.
Критерий Э. Рефлексия.
Мэселені шешу үшін алынған әдістің дүрыстығы жэне 
тиімділігі туралы ойлайды.
114

жүктеу/скачать 9,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: