П,Б,М,Т,Д,Н,Қ,Ғ,Ң дыбыстарының ортақ сипатын анықтаңыз
1.Еріннің қатысына қарай;
2.Жасалу орнына қарай;
3.Жасалу қызметіне қарай;
4.Жуысуына қарай;
5.Тоғысымына қарай;
Сөздің алдынан басы артық дыбыстық қосылу үрдісін анықтаңыз
1.Апакопа;
2.Элизия;
3.Протеза;
4.Метатеза;
5.Синекдоха;
|
Сөздің ішінде дауыссыздар арасында дауыстының қосылу үрдісін анықтаңыз
1.Апакопа;
2.Элизия;
3.Протеза;
4.Метатеза;
5.Эпентеза;
|
тілдің қызметіне орай бір сөз (сөзформа) көлемінде дауыстылардың ыңғайласып, үйлесіп келуі заңын анықтаңыз
1.буын үйлесуі;
2.дыбыстардың ыңғайласуы;
3.тіл үндестігі;
4.тон үндестігі;
5.дыбыс алмасуы;
|
Еріннің қызметіне орай бір сөз (сөзформа) көлемінде дауыстылардың ыңғайласып, үйлесіп келуі заңын анықтаңыз
1.буын үйлесуі;
2.дыбыстардың ыңғайласуы;
3.тіл үндестігі;
4.ерін үндестігі;
5.дыбыс алмасуы;
|
морфемалар жігінде қатар келген әр тектес дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп, бейімделіп айтылу үрдісін анықтаңыз
1.ассимиляция;
2.урбанизация;
3.симиляция;
4.аккомодация;
5.интеграция;
|
Прогрессивті аккомодацияға сай алдыңғы морфеманың соныңдағы дауыстылармен көрші тұрып айтыла алатын дауыссыздарды анықтаңыз
1.үнді л, м, н, ң, р,й,у дауыссыздары;
2.ұяң б,г,ғ,д,ж,з, дауыссыздары;
3.а,ә,е,,і,ұ,ү дауыстылары;
4.қатаң қ,п,т,к дауыссыздары;
5.ұяң б,ч,й,д,ж,з, дауыссыздары;
|
Шындыққа жанаспайтын ережені анықтаңыз
1.л, м, н, ң үнділерінен жалғаулар да, жұрнақтар да басталады және олар дауыстылардан кейін еркін тұра береді;
2.Р,й,у үнділерінен тек жұрнақтар ғана басталады.
3.ғ, г, д дыбыстарынан басталатын қосымшалар ғана дауыстыладан кейін тұра алады;
4.дауыстыға біткен сөздерге қатаң дауыссыздан басталатын қосымшалар жалғанбайды;
5.дауыстыға біткен сөздерге т,п,қ,қатаң дауыссыздан басталатын қосымшалар жалғанады
|
Әпке, тепкі, тепкішек, шапқыла, түпкі, әпкел сөздеріндегі дыбыстық құбылысты анықтаңыз
1.Дыбыстық үрдіс;
2.Эпентезе
3. Аферезис
4. Метатеза
5. Гаплология
|
Дауыссыздардың арасына дауыстының қыстырлу үрдісін анықтаңыз
1.Дыбыстық үрдіс;
2.Эпентезе
3. Аферезис
4. Метатеза
5. Гаплология
|
тілдің қызметіне орай бір сөз (сөзформа) көлемінде не бірыңғай жуан, не бірыңғай жіңішке болып ыңғайласып, үйлесіп келуін
1.дыбыс үйлесімі;
2.Дауыстылар қасиеті;
3.ерін вокализмі;
4.тіл үндестігі;
5.дыбыстардың алмасуы;
|
Агглютинация дегеніміз не?
1.түбірге прнфикстердің жалғануы;
2.түбірге постфикстердің жалғануы;
3.түбірдегі дыбыстардың алмасуы;
4.түбірге біркелкі ашық дыбыстардың жалғануы;
5.түбірге біркелкі ерін дауыстылардың жалғануы;
|
Аккомодация дегеніміз не?
морфемалар жігінде қатар келген дауыссыз дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп, бейімделіп айтылуы.
морфемалар жігінде қатар келген буындардың бір-біріне бейімделіп айтылуы.
морфемалар жігінде қатар келген әртектес дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп, бейімделіп айтылуы.
морфемалар жігінде қатар келген бір тектес дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп, бейімделіп айтылуы.
5. синтагма жігінде қатар келген лексемалардың бір-біріне ықпал етіп, бейімделіп айтылуы.
|
Фонациялық ауаның кілт үзілуінің не кедергіге ұшырауының нәтижесінде пайда болатын жеке дыбыс не дыбыстар тобы - ...
1.Бунақ
2.Дыбыс
3.Екпін
4.Мағына
5.Буын
|
Буын анықтамасында шындыққа сәйкес емес түрін көрсетіңіз
1.Құрамында міндетті түрде дауысты дыбыс болуы қажет
2.Байырғы сөздер бірыңғай жуан не жіңішке болып келеді
3.Буында семантикалық мағына болады
4.Екі дауыссыздан басталмайды
5.Екінші, үшінші буындар дауыстыдан басталмайды
|
Жеке дауыстыдан тұратын немесе дауыссыздан басталып дауыстыға бітетін буын...деп аталады
1.Бітеу буын
2.Жартылай ашық буын
3.Дауысты буын
4.Ашық буын
5.Тұйық буын
|
Тұйық буын дегеніміз...
1.Дауыстыға бітетін буын
2.Жеке дауыстыдан тұратын
3.Екі дыбыстан тұратын
4.Дауыстыға аяқталатын
5.Дауыссызға аяқталатын
|
Сөзді бастауыш буын болып, келесі буынмен ауыс-түйіс жасамайтын буын түрі...
1.А
2.ВА
3.ВАВ
4.АВ
5.АВВ
|
Сөз форманың әртүрлі позицияларында ұшырап, басқы позицияда өз қалпын сақтайтын буын түрі
1.АВ
2.ВА
3.ВАВ
4.АВВ
5.ВВАВ
|
Жеке сөз түрінде негізінен еліктеуіш пен есім сөздерде болатын буын түрі
1.ВА
2.ВАВ
3.АВ
4.ВАВВ
5.ВВАВ
|
Дыбыстардың бір-біріне жасайтын ықпал түрлері...
1.Орын тәртібі мен үннің қатысы
2.Сөздегі позициясы мен дауыстымен қатар тұруы
3.Айтылу жолы мен бір-біріне тәуелділігі
4.Ыңғайластығы мен үйлесімділігі
5.Дауыс қатысына және айтылу орнына қарай
|
Игеретін дыбыстың орын тәртібіне қарай дыбыстардың бір-біріне ықпалы... болады
1.Ілгерінді, регрессивті, тоғыспалы
2.Үндесу, ассимиляция, тентеза
3.Акустикалық, өзгермелі, кейінді
4.Күрделі, тоғыспалы, ілгерінді
5.Үйлеспелі, үндесу, прогрессивті
|
Кейінгі дыбыстың алдыңғы дыбысты тәуелді етуі, игеруі... қалай аталады
1.Ілгерінді ықпал
2.Регрессивті ықпал
3.Тоғыспалы ықпал
4.Үндеспелі ықпал
5.Ауыспалы ықпал
|
«Досжан,күн көру,он қой,бес жүз» тіркестеріндегі ықпал түрін анықтаңыз
1.Ілгерінді ықпал
2.Кейінді ықпал
3.Тоғыспалы ықпал
4.Үндеспелі ықпал
5.Қарама-қарсы ықпал
|
Тоғыспалы ықпал дегеніміз не?
1.Қатар буындағы дауыстылардың әсері
2.Алдыңғы дыбыстың соңғысына әсері
3.Кейінгі дыбыстың алдыңғысына әсері
4.Көрші дыбыстардың ілгері-кейінді қарсы әсері
5.Сөз басындағы дауыссыздардың әсері
|
Өзіндік екпін, ритммен айтылатын сөздер тобы...аталады
1.Фраза
2.Сөйлем
3.Сөз
4.Сөз тіркесі
5.Бунақ
|
Дауыстылардың бір сөз көлемінде еріннің қызметі жағынан ыңғайласып үйлесіп келуін...атаймыз
1.Езу үндестігі
2.Ерін үндестігі
3.Тіл үндестігі
4.Сингармонизм
5.Буын үндестігі
|
Морфемалар жігінде қатар келген дауысты және дауыссыз дыбыстардың бір-біріне ықпал етіп бейімделіп айтылуы...құбылысы деп аталады
1.Ассимиляция
2.Сингармонизм
3.Аккомодация
4.Эпентеза
5.Регрессия
|
Морфемалардың жігінде көрші келген дауыссыздардың акустика-артикуляциялық жақтан біріне-бірінің ұқсап бейімделуі...құбылысы деп аталады
1.Ассимиляция
2.Сингармонизм
3.Аккомодация
4.Эпентеза
5.Прогрессия
|
Дауыссыз дыбыстардың бір-біріне ықпалы...түрге бөлінеді
1.Прогрессивті,регрессивті,қарама-қарсы
2.Прогрессивті,тоғыспалы,буындық
3.Ұқсастық,регрессивтік,қарама-қарсы
4.Прогрессивті,регрессивті,тоғыспалы
5.Прогрессивті,регрессивті,ұқсастық
|
Протеза дегеніміз...
1.Қатар дауыссыздың бір-біріне әсері
2.Қатар буындардың бір-біріне әсері
3.Сөз соңында артық дыбыстың қосылуы
4.Сөздің алдынан артық дыбыстың қосылуы
5.Кірме сөздің айтылуын жеңілдету
|
Сөз ішінде дауыссыздардың арасына дауыстының қыстырылуы...құбылысы деп аталады
1.Протеза
2.Редукция
3.Ассимиляция
4.Орфоэпия
5.Эпентеза
|
Редукция дегеніміз...
1.Дауысты түсіріп тастап айтылуы
2.Дауыстыны қосып айту
3.Дыбыстардың орнын алмастыру
4.Дауыстының көмескіленуі
5.Екі дауыстының кейінгісінің түсіп қалуы
|
Сөз соңындағы дыбыстың түсіп қалуы...құбылысы деп аталады
1.Апокопа
2.Метатеза
3.Эпитеза
4.Редукция
5.Аферезис
|
Белгілі бір жүйе, заңдылыққа негізделген бірізділікті...деп атаймыз
1.Заңдылық
2.Үндестік
3.Гармония
4.Норма
5.Орфоэпия
|
Фонациялық ауаның кілт үзілуінің не кедергіге ұшырауының нәтижесінде пайда болатын жеке дыбыс не дыбыстар тобы - ...
1.Бунақ
2.Дыбыс
3.Екпін
4.Мағына
5.Буын
|
Орфоэпия дегеніміз...
1.Тілдің жазбаша нормасы
2.Тілдің ауызша нормасы
3.Тілдің үндесу нормасы
4.Тілдің сөйлеу нормасы
5.Тілдің сауаттылық нормасы
|
Тілдің жазбаша нормасы...
1.Орфоэпия
2.Орфонорма
3.Орфография
4.Орфонема
|
Графика анықтамасында шындыққа жанаспайтын ережені табыңыз
1.Белгілі бір жазуға қатысты барлық амалдардың жиынтығы
2.Әріп пен дыбыстың арақатынасы
3.Жазуға қатысты мәселелерді қарастырады
4.Әлемде үш түрлі жазу жүйесі (латын,кириллица және араб) тараған
5.Әр халық пен әр тілде өз жазуы дамыған
|
Қазақ графикасының тарихын хронологиялық тұрғыдан көрсетіңіз
1.Араб, кириллица, латын
2.Латын, иероглиф, араб
3.Түрік, иероглиф, латын
4.Араб, латын, кириллица
5.Кириллица, араб, түрік
|
Орфографияның негізгі принциптерін көрсетіңіз
1.Морфологиялық,фонетикалық,дәстүрлік
2.Синтаксистік,бөлшектік,орфографиялық
3.Дифференциалды,түрлендіруші,морфологиялық
4.Жетекші, морфологиялық,дыбыстық
5.Фонетикалық,морфологиялық,дыбыстық
|
Сөздің морфологиялық құрамын ескеріп, сөз бен қосымша арасында болатын дыбыс алмасуын ескермей, бастапқы қалпын сақтап жазу орфографияның қай принципіне қатысты?
1.Дәстүрлік принципке
2.Дифференциялаушы принципке
3.Фонетикалық принципке
4.Морфологиялық принципке
5.Орфографиялық принципке
|
Пунктуация дегеніміз...
1.Алфавиттен тыс белгілердің графикалық жүйесі
2.Тыныс белгілерін қою ережелерінің жиынтығы
3.Мәтінде тыныс белгілерін орналастыру
4.Тыныс белгілері
5.Барлығы да дұрыс
|
Сөз ішіндегі біркелкі буындардың бірінің түсіп қалуы қандай құбылысқа қатысты?
1.Эпентеза
2.Эпитеза
3.Гаплология
4.Редукция
5.Ассимиляция
|
Қазақ тілінде сөз соңында келетін ұяң дауыссыз дыбыстарды атаңыз
1.б, г
2.д, ғ
3.р, л
4.ж, з
5.м,к
|
Үндестік заңына бағынбайтын қосымшаларды көрсетіңіз
1.- жан, -мар, -тал, -маш, -бан
2.- лар, -ніні, -ған, -атын, -ге
3.- дан, -йтін, -хана, -дар, -менен
4.- ның, -ып, -дегі, -ғылтым, -ша, -дың
5.- гі, -ғындағы, -лық, -паз, -қар, -кеш
|
Кейбір белгілері жағынан өзара жақын элементтердің қайталану құбылысын қалай атаймыз?
1.Бунақ
2.Екпін
3.Сөйлем
4.Ритм
5.Тембр
|
Ырғақ дегеніміз не?
1.Жылысатын дауыссыз – бунаққа енген әр түрлі сөздердің арасын жымдастыратын, кіріктіретін дәнекер
2.кейбір белгілі жағынан өзара бірдей немесе біршама жуық элементтердің қайталануы.
3. өзара акустика-артикуляциялық жақтан икемделетін дыбыстар
Сөзді айтқан кезде сөз ішіндегі барлық буын біркелкі айтылмайды
5. Қатты сөйлеу дегенді білдіреді
|
Бунақтың құрамына енетін топтарды анықтаңыз
1.Біріккен сөздер
2. Есімдік тіркестер
3. Қос сөздер
4. күрделі сан есімдер
5.барлығы
|
Тегеурінді екпінді анықтаңыз
1.Фонациялық ауаның күштірек қарқынмен айтылуы
2. Дауыстың әуенділігіне байланысты
3. Дауыстың ырғағына байланысты
4. дауыстылардан анағұрлым созылыңқы дыбыстануы
5. Әр бунақ өзіндік, екпін ырғағымен ерекшелінеді
|
Әуезді екпінді анықтаңыз
1.Фонациялық ауаның күштірек қарқынмен айтылуы
2. Дауыстың әуенділігіне байланысты
3. Дауыстың ырғағына байланысты
4. дауыстылардан анағұрлым созылыңқы дыбыстануы
5. Әр бунақ өзіндік, екпін ырғағымен ерекшелінеді
|
Буындар мен буын құрайтын дыбыстардың басын лебіздік тұрғыдан біріктіріп, сөзді біртұтас өз алдына дербес құрылым етіп көрсету қызметін анықтаңыз
1.кульминативті қызмет
2. экспрессив қызмет
3. делимитатив қызмет
4. сигнификатив қызмет
5. эмотативті қызмет
|
Сөйлеудегі сөздерінің тізбегіндегі, бір-бірінен шегін, шекарасын ажырату қызметін анықтаңыз
1.кульминативті қызмет
2. экспрессив қызмет
3. делимитатив қызмет
4. сигнификатив қызмет
5. эмотативті қызмет
|
Екпіннің граматикалық формалардың мағынасы мен сөздердің лексикалық мағынасын ажырату қызметін анықтаңыз
1.кульминативті қызмет
2. экспрессив қызмет
3. делимитатив қызмет
4. сигнификатив қызмет
5. эмотативті қызмет
|
Сөйлемді, синтагмаларды мәтінде бірбірінен айырып бөліп алу қызметі қандай суперсегменттік бірлікке тән екенін анықтаңыз
1.Буынға
2.Екпінге
3.Сөйлемге
4.Интонацияға
5.Дыбысқа
|
Жеке коммуникативті типтерін ажырату қызметі қандай суперсегменттік бірлікке тән екенін анықтаңыз
1.Буынға
2.Екпінге
3.Сөйлемге
4.Интонацияға
5.Дыбысқа
|
Сөздерді лексикалық-семантикалық тұрғыдан бір-бірінен ажырату қызметі қандай суперсегменттік бірлікке тән екенін анықтаңыз
1.Буынға
2.Екпінге
3.Сөйлемге
4.Интонацияға
5.Дыбысқа
|
Сөйлеу тілінің ағысын бөлшектерге мүшелеп жіктейді әрі басын қосатын, сөйлемдердің коммуникативті түрлерін анықтайтын компонентті анықтаңыз
1.әуен
2.ұзақтылық
3.екпін
4.рема
5.пауза
|
Пауза түрлерін анықтаңыз
1.физикалық, эмоциялық ситуациялық, интеграциялық
2. физиологиялық, эмоциялық ситуациялық, интеллектілік
3. физиологиялық, мазмұндық ситуациялық, интеллектілік
4. интенсивтілік, эмоциялық ситуациялық, просодикалық
5. физиологиялық, эмоциялық, синтакситік, интеллектілік
|
Интонацияның уақытқа байланысты компонентін анықтаңыз
1.әуен
2.пауза
3.ұзақтылық
4.тембр
5.дауыс
|
Адамның көңіл-күйін, эмоциясын білдіретін компонентті анықтаңыз
1.әуен
2.ұзақтылық
3.тембр
4.рема
5.пауза
|
Басқа буындардың ішінен бір буын өзінің құрамындағы дауыстың созылыңқы айтылуы -
1.Квантативті екпін
2. Жылжымалы екпін
3. Лабиальдық сингармонизм
4.Тоникалықекпін
5.музыкальдыекпін
|
Белгілі бір тілдің даму тарихының әр түрлі дәуірлерінде оның дыбыстық құрамының өзгеруін және өзгерудің себептерін зерттеп айқындауды мақсат етеді...
1.Сипаттамалы фонетика
2.Тарихи фонетика
3.Лингвальдық сингармонизм
4. Проклитика
5Сөйлеу аппараты
|
Тілдің дыбыстық құрылысы мене қызметінде болатын заңдылықтарды зерттейтін тіл білімінің саласын анықтаңыз
1.Элизия
2. Диахрония
3. Фонетика
4. Фонология
5. Синхрония
|