ЖАРАТЫЛЫСТАНУ БОЙЫНША ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ
61 әр бөлім өз кезегінде бірнеше тақырыпты қамтиды. TIMSS-2019-дың бағалау
шеңберінде TIMSS-2015-ге ұқсас мазмұнды салалар пайдаланатынын атап өткен жөн.
5
2.1-кесте. TIMSS-2015-те жаратылыстанудың мазмұнды салаларының мақсатты пайыздық көрсеткіштері Мазмұнды сала Пайыздық арақатынас Биология
35%
Химия
20%
Физика
25%
География
20%
Дереккөз: Exhibit 9 Lee R. Jones, Gerald Wheeler, and Victoria A.S. Centurino-дан бейімделген. (2013). TIMSS
2015 science framework. In I.V.S. Mullis and M.O. Martin (Eds.). TIMSS 2015 assessment frameworks. Boston
College,
TIMSS
&
PIRLS
International
Study
Center
сайтынан
алынған:
https://timssandpirls.bc.edu/timss2015/frameworks.html
Биология Сегізінші сыныпта оқушылар бастауыш сыныптарда алған жаратылыстану ғылымдары
саласындағы іргелі білімге сүйенеді және биологиядағы көптеген маңызды ұғымдарды
түсінеді. Биология алты тақырыптық бөлімді қамтиды:
Организмдердің сипаттамасы мен өмірлік процестері;
Жасушалар және олардың функциялары;
Өмірлік циклдар, көбею және тұқым қуалаушылық;
Әртүрлілік, бейімделу және табиғи іріктеу;
Экожүйелер;
Адам денсаулығы.
Осы тақырыптық салалардың әрқайсысында игерілген ұғымдар оқушыларды
неғұрлым терең оқытуға дайындау үшін қажет. Сегізінші сынып оқушылары құрылым
ағзалар функциясымен қалай байланысты екенін және ағзалар қоршаған орта
жағдайларының өзгеруіне физиологиялық әсер ететінін түсінуі тиіс. Олар сондай-ақ
жасуша құрылымын, олардың функцияларын, фотосинтез процестерін және
жасушалық тыныс алуды түсінуді бастау керек. Бұл деңгейде көбею мен тұқым
қуалаушылықты зерттеу молекулалық биология мен молекулалық генетиканы
тереңірек зерттеуге негіз береді. Бейімделу және табиғи іріктеу концепцияларын
зерттеу эволюцияны түсіну және экожүйедегі процестер мен өзара іс-қимылдарды
түсіну үшін негізді қамтамасыз етеді. Осылайша, оқушы көптеген экологиялық
мәселелерді шешу туралы ойлай бастайды. Ақырында, адам денсаулығын ғылыми
түсінуді дамыту оқушыларға өз өмірі мен басқа адамдардың өмір сүру жағдайын
жақсартуға мүмкіндік береді.
5
Centurino, V.A.S. & Jones, L.R. (2017). TIMSS 2019 science framework. In I.V.S. Mullis and M.O. Martin
(Eds.). TIMSS 2019 assessment frameworks. Boston College, TIMSS & PIRLS International Study Center:
http://timssandpirls.bc.edu/timss2019/frameworks/