Пайдалы қазбалардың түрлері

Пайдалы қазбалардың түрлері

Пайдалы қазбалардың түрлері өте көп. Олар қолданылуына қарай негізгі үш топқа бөлінеді:

1. 
   Жанғыш пайдалы қазбалар;
   
2. 
   Кен пайдалы қазбалары;
   
3. 
   Кенге жатпайтын пайдалы қазбалар.
   

Мұнай – өте қызулы отын. Ол күл қалдырмай түгел жанып кетеді. Мұнайды айыру арқылы бензин, керосин, машина майы және басқа көптеген бағалы заттар бөліп алынады.

Кен пайдалы қазбаларына құрамында металл кездесетін тау жыныстары жатады. Оларды өңдеу арқылы темір, мыс, қорғасын, алюминий және басқа металдар алынады. Жезқазған және Қоңырат мыс кен орындары әлемге әйгілі.

Кенге жатпайтын пайдалы қазбалар қышқыл алуға, тыңайтқыштар өндіруге, құрылыс қажетіне пайдаланылады. Бұл топты тұз, фосфорит, әктас, мәрмәр, гранит, құм, саз т.б. құрайды. Олардың қайсысы болса да біздің жерімізде баршылық.

Мұнайға серіктес газдар, кедергілі сумен тотығу, судың газбен қанығуы, газдан арылу, ұңғымаларды аяқтау, қатпардың тұйықталуы.

Қорғасын мен мырыш бірге кездесіп полиметалл рудалары деп аталады. Тотықтанудан сақтау үшін темірді мырышпен қаптайды. Мырышпен қапталған

темірден көптеген шаруашылық бұйымдары жасалады. Мырыш ақ бояу өндіру үшін және полиграфия өнеркәсібіне, басқа салаларға қолданылады.

Қорғасынды кабельдерді мойынтіректер, баспахана бояулары мен қоспаларын жасауға пайдаланады. Қорғасын электр аккумляторларын жасау үшін негізгі материал болып табылады.

Пайдалы кен қазбаларын барлау – разведка полезных ископаемых

Барлаушы топ – разведывательная партия

Мұнай шығаратын жерді іздеп барлау – разведка на нефть

Таскөмірлі бассейн – угольный бассейн

Таскөмір өнеркәсібі – угольная промышленность

Кен шығаратын орын – жердің үстіңгі қабатындағы кендерді қазып алатын орын – карьер

Руданы құрғатушылар – сушители руды

Геолог-бұрғышылар – геологи – бурильшики

Көмір разрезі – угольный разрез