Университеттің 85 жылдығына арналған Қазіргі заманғы математика
Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика
жүктеу/скачать 12,2 Mb. Pdf көрінісі
|
TaimanovMatem
- Бұл бет үшін навигация:
- БАКАЛБАЕВА ГУЛШАТ АККУЛОВНА «Болашақ» университеті, «Математика және ақпараттық технологиялар» кафедрасының аға оқытушысы
| Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика:
проблемалары және қолданыстары» III халықаралық Тайманов оқуларының материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл 407 ГРНТИ 27.47.19 BIMEVOX ЭЛЕКТРОЛИТ НЕГІЗІНДЕ ҚАТТЫ ОКСИДТІ ОТЫН ЭЛЕМЕНТТЕРІН ӚНДІРУ БАКАЛБАЕВА ГУЛШАТ АККУЛОВНА «Болашақ» университеті, «Математика және ақпараттық технологиялар» кафедрасының аға оқытушысы Стехиометриялық емес оксидтер қатты күйдегі отынэ лементтеріне (оттегі электролиттері мен электрод материалдары), жартылай ӛткізгіш оттегі мембраналарына, катализаторларға, жоғары температуралы асқын ӛткізгіштерге, магниттік материалдарға, алып магниттік кедергісі бар материалдарға арналған материалдарына қарағанда перспективалы болып табылады. Бұл оксидтердің мақсатты қасиеттері кӛбінесе олардың нақты құрылымымен анықталады, яғни олар оттегі стехиометриясының функциялары болып табылады, нәтижесінде олар температураға ғана емес, сонымен қатар оларды қоршаған газ фазасының оттегінің ішінара қысымына да байланысты. log(pO 2 ,атм.)=–30 дейін оттегінің ішінара қысымының (фугитивтілігінің) берілген мәндерінің кең ауқымын жоғары дәлдікпен ұстау жабық кӛлемде стехиометриялық емес оксидтер негізінде материалдардың қасиеттерін зерттеуге, сондай-ақ ӛнеркәсіптік және зертханалық жағдайларда осындай материалдарды алуға арналған ғылыми-зерттеу жабдықтарының кӛптеген түрлерінің жұмысының қажетті шарты болып табылады. Сонымен қатар, оттегінің берілген қысымын автоматты түрде ұстап тұру үшін тек екі жаппай ӛндірілген мамандандырылмаған шешімді қолдануға болады: вакуумдау және қажетті құрамның газ қоспаларын жасау. Екі шешімде де олардың ӛте жоғары бағасына қарамастан бірнеше кемшіліктері бар. Тіпті жетекші шетелдік вакуумдық жабдық ӛндірушілері де log(pO2,атм.)=-7 тӛмен қысымға қол жеткізуге мүмкіндік беретін герметикалық қондырғыларды жаппай шығара алмайды. Екінші әдісті іске асыру кезінде электронды бақылаушылары бар газ крандарынан басқа келесі сығылған газдардың баллондары немесе генераторлары қажет: инертті газдар, оттегі, сутегі, кӛміртегі тотығы. Бұл олардың үлкен сызықтық ӛлшемдеріне байланысты қолайсыздық тудырып қана қоймайды, сонымен қатар қосымша техника қауіпсіздігіне де үлкен талаптар қояды. Қатты электролиттер негізіндегі датчик пен электрохимиялық насос кӛмегімен басқа әдіс арқылы берілген ішінара қысымды автоматты түрде ұстап тұруға арналған құрылғылар қазіргі уақытта ӛнеркәсіппен шығарылмайды. Қатты дене химиясы сонымен қатар микроэлектроника сияқты қарқынды дамып келе жатқан инженерлік салалардың жетістіктерінің негізі болып табылады. Алайда, осы салада жұмыс істейтін зерттеушілер экспериментті автоматтандыру құралдарының жетіспеушілігіне тап болады. Қазіргі уақытта күрделі оксидтердің физика-химиялық қасиеттерін ӛлшеу үшін, әдетте, бір данада бар қондырғылар қолданылады, кӛбінесе экспериментті автоматтандыру құралдарының болмауына байланысты ӛте жоғары еңбек шығындарын қажет етеді. Стехиометриялық емес оксидтерді эксперименттік зерттеу жүргізетін зерттеушілердің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін орындаушы мамандары бұрын Zirconia-318 оттегінің парциалды қысымының автоматты реттегішін жасаған. Реттегіштің берілген қысым мәнін оның кең ауқымында ұстап тұрудың жоғары дәлдігі және кӛптеген қосымша мүмкіндіктері бар. Реттегіштің ұзақ мерзімді жұмысы оны одан әрі модернизациялау жолдарын және оттегінің температурасы мен парциалды қысымына байланысты перспективалы күрделі оксидтердің мақсатты қасиеттерін эксперименталды түрде анықтай алатын толық автоматтандырылғанкешендерді құру жолдары ұсынылады. |