Университеттің 85 жылдығына арналған «Қазіргі заманғы математика: проблемалары және қолданыстары» III халықаралық Тайманов оқуларының материалдар жинағы, 25 қараша, 2022 жыл 74
Зерттеу әдіснамасы. Математика сабағында пәнаралық байланысты негізге ала
отырып, сұрақ-жауап, баяндауға, проблемалық ситуацияларды туғыза отырып
оқушыларды алға қойған мәселені шешуге, шығармашылық жұмыстармен айналысуға,
бірін -бірі бағалай алуға, ӛз ойларын нақты, толық жеткізе білуге кӛңіл бӛлу керек.
Әртүрлі қызықты есептер адам ойының дамуына жетелейтіндігі сӛзсіз.
Зерттеу нәтижесі. Функционалдық математикалық сауаттылық арнайы әзірленген
есептер жүйесі арқылы қалыптасатын математикалық құзыреттіліктерді қамтиды. Ондай
есептерді үш топқа бӛлуге болады:
1-
топ. Фактілер мен әдістерді қолдану, есептеулер жүргізу қажет болатын
тапсырмалар;
2-
топ. Математиканың әр түрлі салаларын қолданатын және олардың арасында
байланыс орнатуды қажет ететін есептер;
3-
топ. Ӛмірлік жағдайларда математиканың кӛмегімен шешілетін мәселені
анықтап, оны модельдеу арқылы шешуді қажет ететін есептер [3-4].
Математикалық сауаттылықтың 1-тобына жататын есептердің бірі. Дәреженің қасиеттеріне байланысты есептеу.
24
42
+ 42
24
ӛрнегі қандай цифрмен
аяқталатынын табыңыз.
Шешімі: Ньютон биномы арқылы
24
42
+ 42
24
және
4
42
+ 2
24
ӛрнектері арқылы
бірдей цифрмен аяқталатыны анықталады.
Кіші дәрежелі тексеру арқылы заңдылық анықталады.
1.
4
1
≡ 4
4
2
= 16 ≡ 6
4
3
= 64 ≡ 4
4
4
= 256 ≡ 6
......
4
42
≡ 6
2.
2
1
≡ 2
Демек,
4
42
+ 2
24
≡ 6 + 6 ≡ 2
2
2
≡ 4
2
3
≡ 8
2
4
= 16 ≡ 6
2
5
= 32 ≡ 2
......
2
24
≡ 6
Жауабы: 2 цифрымен аяқталады.
