Вестник Казнпу им. Абая, серия«Филология», №3 (49), 2014 г

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Филология», №3 (49), 2014 г. 
88
 
саяси,  экономикалық,  мәдени  және  достық  қарым-қатынастарын  нығайып,  әлемдік  қауымдастықта  ықпалы  
артуда.  Сондықтан  жастарымыздың  бірнеше  тіл  меңгеруі  заман  талабына  айналып  отыр.  Шетел  тілін  оқыту 
үрдісін  оңтайландыру,  жандандыру  барысында  сөйлесім  әрекетінің  бірі  болып  табылатын  тыңдалым  әрекеті 
маңызды  роль  атқарады.  Тыңдалым  қарым-қатынастың  негізін  құрайды.  Тыңдалымның  мәні  адамдар 
арасындағы  қарым  қатынасты  жүзеге  асыратын  тілдік  тұлғаларды  тыңдау,  есту  арқылы  қабылдау,  және  ұғу.  
Студенттерге  шетел  тілін  меңгертуде  сөйлесім  әрекетінің  төрт  түрі  де,  атап  айтқанда  тілдесім,  жазылым, 
оқылым,  тыңдалым  әрекеттері  маңызды  болып  табылады.  Алайда  қоршаған  орта,  ондағы  болып  жатқан 
оқиғалар туралы  ақпараттарды тыңдау арқылы  қабылдап, дүниетанымымызды,  тілдік қорымызды байытамыз, 
қабылданған мәліметтерге талдау жасап, өз пікірімізді білдіреміз. Сол себепті де тіл үйренушіге тыңдау арқылы 
тіл  үйрету  жолы  тиімді  болып  табылады.  Осыған  орай,  мақалада    түрік  тілін  шетел  тілі  ретінде  оқытуда 
тыңдалым  әрекетін  дамытудың  маңызы  баяндалып,  шетел  тілі  ретінде  түрік  тілі  дәрістерінде    студенттердің 
тыңдалым әрекетін дамытуға арналған  әдіс-тәсілдер қарастырылады. 
Тірек  сөздер:  шетел  тілі  ретінде  түрік  тілі,  тілдік  cөйлесім  әрекеттері,  тыңдап-түсіну  дағдысы,  тыңдалым 
әрекетін дамытуға арналған тәсілдер. 
Abstract: Listening comprehension is probably the most difficult task for almost all learners of a foreign language. 
Listening skills are tied to speaking and pronunciation skills.  
Listening is not an easy task to teach. It demands a great deal of concentration on the part of the student. Teachers 
will  not  give  successful  listening  classes  if  they  do  not  have  appropriate  equipment,  classroom  environment  and 
students  motivation  and  interest.  But  we  must  remember  that  even  when  the  equipment  is  appropriate  it  is  also 
necessary to have access to listening materials which should be selected according to students grades and needs. After 
the teacher has these conditions done he/she has to decide which techniques can be used and which listening activities 
best help students to learn language in an effective way. If we teach students according to methodologies we contribute 
to  make  of  them  effective  listeners  and  consequently  effective  speakers.      The  paper  deals  with  the  importance  of 
listening skills in foreign language teaching and offers useful techniques for developing  listening skills in the process 
of teaching Turkish as a foreign language. 
Key words: Teaching Turkish as a foreign language, basic language skills, listening comprehension,  techniques for 
developing listening skills. 
 
Küreselleşen  dünyada  sınırlar  bile  anlamını  yitirmeye  başlamıştır  ve  insanların  bu  tür  yakınlaşmalerı 
karşılıklı anlaşmayı ve iletişim kurmayı zorunlu kılmaktadır. Dünya milletleri arasında sağlıklı bir iletişim 
sağlanması için de yabancı dil öğrenimi her geçen gün önemini artırmaktadır.  
Yabancı dil öğretiminin başlıca hedefi, öğrencilerin temel dil becerilerini etkili bir şekilde kullanmalarını 
sağlamaktır. Temel dil becerileri olarak adlandırılan bu beceriler; dinleme, konuşma, okuma ve yazmadır. Bu 
becerilerin  hepsi  insan  için  büyük  bir  öneme  sahiptir.  Dolayısıyla  gerek  ana  dil,  gerekse  yabancı  dil 
öğretiminde dinleme, okuma, konuşma ve yazma gibi temel dil becerilerinin kazandırılması ve geliştirilmesi 
hedeflenmektedir.  Yabancı  dil  öğretiminin  verimliliği  açısından  temel  beceri  alanlarının;  yeterli,  etkili  ve 
düzeye  uygun  etkinliklerle  geliştirililmesi  ve  söz  konusu  beceri  alanlarına  yönelik  etkinliklerin  dengeli 
olması gerekmektedir. 
Temel  dil  becerilerinin  içinde  dinlemenin  ayrı  bir  yeri  vardır.  Çünkü  insan,  daha  dünyaya  gözlerini 
açmadan dinleme becerisini kullanmaya başlar; doğduktan sonra ilk kelimelerini, ana diline ait ilk bilgileri 
dinleme  becerisi  sayesinde  öğrenir;  konuşmayı,  okumayı,  yazmayı  bilmediği  yaş  dönemlerinde  dinleyerek 
bazı bilgileri edinir, gününün büyük bir kısmını dinlemeyle geçirir ve hayatı boyunca birçok bilgiye dinleme 
yoluyla  ulaşır.  İnsan,  ana  dilini  annesi  başta  olmak  üzere  yakın  çevresinden  dinleyerek  öğrenmekte, 
konuştuğu  dilin  özelliklerinin  pek  çoğunu  bu  yolla  kazanmakta  ve  bu  beceriyi  yaşadığı  sürece 
kullanmaktadır. Dinleme, diğer dil becerileri olan konuşma, okuma ve yazmayı da etkilemektedir.  
Dinlemenin, gerek günlük hayattaki gerekse eğitim-öğretim sürecindeki yeri çok büyüktür. Araştırmalar, 
insanın bir gününün %42’ini dinleyerek geçirdiğini göstermektedir. Bazı kaynaklarda bu oran %45’tir . Bir 
öğrenci,  sınıf  içinde  geçirdiği  zamanının  %50-75’ini  öğretmenini,  arkadaşlarını  ve  sesli  materyalleri 
dinlemekle geçirmektedir [1, s. 62]. 
Dinleme etkili bir şekilde kullanılırsa hayattaki başarıyı sağlayacaktır. İnsan ilişkilerinin düzenlenmesinde 
ve bilginin beyinde depolanmasında dinlemenin çok önemli bir işlevi vardır. Dinleme becerisi gelişmis olan 
ögrenci, daha kolay öğrenmekte ve bilgileri hafızasında uzun süre saklayabilmektedir. Hem sağlıklı iletişim 
kurabilmek,  hem  de  verimli  öğrenmeyi  gerçekleştirebilmek  için  dinlemeyi  bilmek  gerekir,  çünkü  dinleme, 
bireyin  iletişim  kurabilme  becerisini  doğrudan  etkilemektedir.  Dinleme,  dil  ögrenme  sürecinde  önemli  bir 
yer tutmaktadır. Dolayısıyla gerek ana dil, gerekse yabancı dil öğretiminde dinleme  becerisinin yeterli, etkili 
ve  düzeye  uygun  etkinliklerle  kazandırılması  ve  geliştirilmesi  gerekmektedir.  Öğrencilerin  dinleme 
becerilerinin  geliştirilmesi  ve  dinlemenin  günlük  hayatta  aktif  olarak  kullanılması,  hem  bilgi  ve  birikim 
kazanmada; duygu, düsünce ve fikirlerimizi gelistirmede hem de basarılı iletisim kurmada mesafe almalarını 
saglayacaktır. 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Филология» сериясы, №3 (49), 2014 ж. 
89 
Yabancı dil öğretiminde dinleme becerisi diğer bütün süreçler kadar önemlidir. Prof. Dr. Özcan Demirel 
dinlemeyi  şu  şekilde  tanımlamaktadır:  Dinleme,  konuşan  kişinin  vermek  istediği  mesajı,  pürüzsüz  olarak 
anlayabilme ve söz konusu uyarana karşı tepkide bulunabilme etkinliğidir [2, s.169].   
Sever’e  göre  ‘dinleme,  iletişimin  ve  öğrenmenin  en  temel  yoludur.  İletişim  sürecinde,  öğrenmenin 
gerçekleşebilmesi için, ‘kaynak’ tarafından iletilenlerin ‘alıcı’ tarafından paylaşılması gerekir. İletilenlerden 
alıcının yeni yaşantılar kazanabilmesi ise, dinleme becerisindeki birikimleriyle yakından ilgilidir’ [3, s.15].  
Dinleme-anlama becerisi yabancı dil öğretiminde en zor gelişen beceridir. Bunun sebebi, öğrenilecek olan 
yabancı  dilin  bütün  seslerini,  kelimelerin  söylenişi  esnasındaki  vurgu  ve  tonlamaları  fark  edebilmenin  ve 
ayırt edebilmenin uzun ve başarılı bir süreçle gerçekleşmesidir. 
Konuşma esnasında yabancı dil öğrenen kişi, yabancı dilde duyduğu tüm sesleri vurgu ve tonlamalarına 
göre  kelime  hazinesindeki  manalarla  eşleştirmekte  ve  anlamaya  çalışmaktadır.  Karşıdaki  kişinin  aktarmak 
istediği duygu, düşünce ve isteklerinin tam olarak anlaşılması gerekmektedir. Bu gerçekleşmeden konuşma 
becerisinin gerçekleşmesi de imkansızdır [4, s.79]. 
Öğrencilerin bu kadar büyük öneme sahip dinleme-anlama becerisini kazanabilmeleri ve geliştireblmeleri 
için  öğretmenlere  çok  büyük  bir  sorumluluk  düşmektedir.  Bilgisayarlar,  CD’ler,  Internet  ve  MP3  çalarlar 
kullanılarak  dinleme  becerisinin  en  üst  düzeyde  gerçekleşmesi  ve  öğrencilere  dinleme  alışkanlığının 
kazandırılması mümkündür. Bu bağlamda Demirel, dinleme becerisinin öğretimindeki sınıf içi faaliyetlerde 
kazanılması gereken hedef davranışları şu şekilde sıralamaktadır: 

 
Duyduğu metnin genel olarak ana hatlarıyla ne olduğunu söyleme/yazma; 

 
Duyduğu metnin ayrıntılı olarak ne olduğunu söyleme/yazma; 

 
Duyduğu metinde geçen kişilerin tutum ve düşüncelerini söyleme/yazma; 

 
Duyduğu  metinde  geçen  olayın  nerede,  ne  zaman  ve  nasıl  olduğunu  oluş  sırasına  göre 
söyleme/yazma; 

 
Duyduğu metinde geçen sözcüklerin anlamını bağlamdan çıkarabilme; 

 
Duyduğu  metinde geçen cümle  yapılarının anlamlarını ve kullanışlarının nasıl olduğunu söyleme / 
yazma; 

 
Dinlenecek metnin başlık, resim ya da diğer ipuçlarına bağlı olarak ne hakkında olacağını kestirme; 

 
Anlamaya yardımcı olacak değişik tonlama ve vurguların kullanılışını fark etme; 

 
Duyduğu  metni  kendi  cümleleriyle  ikili  ya  da  grup  çalışması  yoluyla  başkasına  aktarmaktır  [5, 
s.108]. 
Hedef  davranışlardaki  her  bir  hedefe  ulaşmak  yabancı  dil  öğretim  sürecinin  başarılı  olmasını 
sağlayacaktır.  Dil öğretimi  öğrenci  merkezli  olmalı, öğrenci  her  derste  daha aktif  ve  daha  etkin  olmalıdır. 
Öğretmen,  dil  becerilerini  kazanmaları  için  öğrencilere  fırsat  tanımalı.  Modern  bir  yabancı  dil  öğretimi 
sürecinde işitsel  veya  işitsel-görsel  materyallerdeki  zenginlik  iyi bir  dinleme  becerisini  kazanmada  olumlu 
sonuçlar  doğuracaktır.  Ancak  sağlıklı  dinleme  aktivitelerden  sonra  sağlıklı  bir  konuşma,  okuma,  yazma 
becerisi elde edilmiş olacaktır.  
Dinleme becerisi öğretiminde izlenecek bazı aşamalar söz konusudur. Demirel, bu aşamalarda yapılması 
gereken  dinleme  etkinliklerini  dinleme  öncesi  etkinlikler,  dinleme  anındaki  etkinlikler  ve  dinleme 
sonrasındaki etkinlikler olarak sınıflandırmaktadır [3, s.71].   
1. Dinleme Öncesi Etkinlikler 
a) Tanıtma: Dinlenecek konu hakkında genel bilgi verilir. 
b)  Kestirme:  Konu  hakkında  tahminde  buluma.  Dinlenecek  konunun  baslıgı  söylenir,  resim  ve  ipuçları 
verilerek metnin kestirilmesi istenir. 
c) Sahnenin Olusturulması: Dinlenecek metinde geçen olayın görsel araçlarla 
canlandırılmasıdır. Bunda amaç, ögrencilerin duyduklarını, görsel olarak görmelerini sağlamak, böylece 
metni daha iyi anlamalarına yardımcı olmaktır. Bunun için resim, fotoğraf, çizgi resim ve posterler kullanılır. 
d)  Yeni  Sözcük  Ögretimi:  Dinleme  metninde  geçen  yeni  sözcükler  ve  gerekliyse  yeni  cümle  yapıları 
öğretilir.  Yeni  öğrenilen  sözcükler,  bilinen  tümce  kalıplarıyla,  yeni  tümce  kalıpları  da  bilinen  sözcüklerle 
öğretilmelidir. 
e) Amaçlı Dinleme: Dinleme etkinlikleri amaçlı yapılmalıdır. Metinler, amaçlı 
dinlemeyi sağlamak için baslangıç düzeyinde üç kez dinletilmeli ve daha sonra 
öğrencilerin dinlemeleriyle genel sorulara yanıt vermeleri istenmelidir. 
2. Dinleme Anındaki Etkinlikler 
a) Öğretmen metni yüksek sesle okur. Öğrenciler, kitaplar kapalı öğretmeni dinler. 
b) Metin dinlenirken öğrencilerden farklı tonlama ve vurgulamalara dikkat etmeleri istenir.   

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Филология», №3 (49), 2014 г. 
90
 
c) Ögrencilerin dinlediklerini tekrar etmeleri istenir. 
d) Öğrencilerin amaçlı dinleme sorularına cevap verebilmeleri için dinlediklerini not etmeleri istenir. 
3. Dinleme Sonrası Etkinlikler 
a) Dinlenen metin ile ilgili ayrıntılı sorulara yanıt verilir. 
b) Dinlenen metnin sözlü ya da yazılı özeti çıkarılır. 
c)  Giriş  ve  gelişme  bölümünde  okunan  bir  öykünün  sonuç  bölümünün  tamamlanması  istenir.  Bu 
çalışmanın, öğrencilerin dil düzeylerine göre paragraf yazmalarında yarar saşladığı görülmektedir. 
d)  Metin  dinlenirken  ya  da  dinlendikten  sonra  duyulanları  resimle  ifade  etmeleri  istenir.  Öğretmen 
okurken ya da okuduktan sonra öğrenciler resim ya da şekil çizerler. 
e) Dinlenen metin ile ilgili resimlerin ya da cümlelerin olay sırasına göre dizilmesi istenir. 
f) Dinlenenleri yazma ya da dikte etme çalışmalarına yer verilir. 
g) Duyulan eksik cümleler tamamlanır. 
h) Dinlenen metne uygun başlık önerilir. 
ı) Metinde boş bırakılan yerleri doldurma çalışmalarına yer verilir. 
Bu belirlemelerden hareketle dinleme etkinlikleri uygulanırken üç aşamalı plan 
yapılmalıdır.  Dinleme  öncesi,  dinleme  anı  ve  dinleme  sonrası  belirlenen  plana  göre  etkinlik 
uygulanmalıdır.  Dinleme  becerisinde  kullanılması tavsiye  edilen bu  safhalar  dinleme  becerisini  en  başarılı 
bir  şekilde  tamamlamak  için  gerekli  görülmektedir.  Böylece  dinleme  becerisi  sürecinde  eksik  kalan  bütün 
noktalar giderilmiş olacaktır.  
Sözümüzü özetleyecek olursak, yabancı dil öğretiminde dört temel süreçten biri olan dinleme becerisinin 
öğretimi, bir yabancı dili iyi öğrenmek için çok iyi değerlendirilmesi gereken etkinlikler bütünüdür. Bu süreç 
bütün  materyaller  kullanılarak,  öğrenciyi  merkez  alan  öğretimlerle  ve  günlük  hayattaki  diyaloglar  kadar 
gerçek  metinlerin  kullanılmasıyla  ve  bütün  bu  aşamalarda  rehberlik  yapacak  bir  öğretmen  eşliğinde 
gerçekleştirilmelidir.  Dinleme  sürecinin  bu  kadar  yüksek  seviyede  verildiği  bir  yabancı  dil  öğretiminde 
konuşma,  okuma  ve  yazma  süreçleri  de  istenilen  seviyeye  yükselecektir.  Bu  da  yabancı  dil  öğretiminin 
başarılı bir şekilde tamamlanmasını sağlayacaktır.  
Başarılı  sözlü  anlaşmanın  temelleri  başarılı  dinlemeye  dayanır.  Başarılı  dinleme  için  eğitim  süresince 
doğala  yakın  dinleme  aktivitelerine  ağırlık  verilmesi  gerekir.  Ancak  başarılı  dinleme  sonucunda  başarılı 
sözlü anlaşma sağlanabilir [6, s.32]. 
Öğrencilerin  dinleme  becerileri,  amaç  doğrultusunda  planlı  olarak,  uygun  etkinliklerle  geliştirilmelidir. 
Diğer  beceri  alanlarına  verilen  önem  dinleme  becerisine  de  verilmeli  ve  derslerde    dinleme  becerisinin 
gelişimine ayrılan zaman arttırılmalıdır.  
Yabancılara    Türkçe  ögretiminin  temel  amaçlarından  biri  de  ögrencilerin  etkili  iletişim  kurmasını 
sağlamaktır.  Dolayısıyla  dinleme  becerisini  geliştirmede  şarkı,  şiir,  masal,  fıkra,  diyalog,  haber    vb. 
dinleyerek  boşluk  doldurma,  soruları  cevaplama,  uygun  başlık  bulma,  yeniden  yapılandırma  çalışmaları, 
oyunlar    vb.  çeşitli  iletişim  odaklı  etkinliklere  yer  verilmelidir.  Bununla  birlikte  dinleme  etkinliklerinde 
dinleme  öncesi,  dinleme  anı  ve  dinleme  sonrası  süreçleri  etkin  bir  biçimde  planlanmalıdır.  Dinleme 
becerisinin ölçülmesinde kullanılan materyallerin nitelikli olmasına özen gösterilmelidir. Gözlem formları ve 
öz  degerlendirme  formları  kullanılarak  ögrencilerin  çalısmalarını  ve  başarı  durumlarını  gözlemlemeleri 
sağlanmalıdır.  Dinlemeye  ağırlık  verilen  çalışmalar,  öğrencilerin  yorgun  olmadıkları  bir  zamanda 
yapılmalıdır.  Dinleme  çalışmaları  sırasında  derslikte  tam  bir  sessizlik  sağlanmalıdır  Derslikte  öğrenciler 
birbirlerini görecek şekilde oturmalıdır. Öğretmen, ders anlatırken ya da soru sorarken öğrencilerin kendisini 
rahatça  görebilecekleri  bir  yerde  durmalıdır.  Derslerde  öğrencilerin  seviye  düzeylerine  uygun  bir  reklam 
filmi,  çizgi  film,  belgesel  veya  film  izlettirilmeli.    Ayrıca  ders  dışında  film  izleme  saatleri,  klip  izleme 
saatleri,  haber  saatleri  vb.  gibi  etkinlikler  organize  edilmeli.  Türkçe  müzik  ve  film  kasetleri  oluşturulup 
öğrencilere dağıtılmalı.Türkçe öğretmenlerinin klasık ve tutulan şarkılardan arşiv oluşturmaları gerekir. Son 
olarak  da  yabancı  dil  olarak  Türkçe  öğretiminde  dinleme-anlama  becerisini  geliştirmede  çağdas  egitim 
teknolojisinden yararlanılmalıdır. 
 
1
 
Temur T. Dinleme Becerisi. - Ankara, Nobel Yayınları, 2001. 
2
 
Sever S. Türkçe Öğretiminde Tam Öğrenme. - İstanbul, 1995. 
3
 
Demirel Ö. Türkçe Ögretimi. - Ankara: Pegema Yayıncılık, 1999.   
4
 
Cook V. Second Language Learning and Learning Teaching. - London, 1991. 
5
 
Demirel Ö. Yabancı Dil Oğretimi: İlkeler, Yontemler, Teknikler. - Ankara: Usem Yayınları, 1993. 
6
 
Nunan D. Designing Task for The Communicative Classroom. - Cambridge: Cambridge University Press, 1989. 
 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Филология» сериясы, №3 (49), 2014 ж. 
91 
Дүйсебекова Ж.М. 
Магистрант 
 
ҚАЗАҚ ЖӘНЕ ТҮРІК АНТРОПОНИМДЕР ЖҮЙЕСІ: МОТИВАЦИЯЛЫҚ АСПЕКТ 
 
Түйіндеме:  Мақалада  антропонимдер  жүйесі  ономастикалық  кеңістіктің  өзегі  екендігі  дәлелденеді. 
Антропонимдердің жалпы есімдерден басты ерекшеліктері көрсетіліп, олардың қай аспектіден қаралатындығы 
айтылады.  Соның  ішінде  кісі  есімдерін  талдауда  мотивациялық  аспектінің  маңызды  екендігі  сөзсіз.  Өйткені 
мотивациялық аспект – антропонимдерді тек құрылымдық, этимологиялық немесе тарихи тұрғыдан ғана емес, 
сонымен қатар оны логикалық, психологиялық, әлеуметтік, тіпті мәдениаралық қатынастар негізінде зерттеуге 
мүмкіндік  береді.  Уәжділік  –  мағына,  мазмұн,  ұғым,  түсінік  деген  атаулармен  тығыз  байланысты. 
Антропонимдерді  талдауда  аталмыш  терминдердің  арасын  ажыратып  алу  өте  маңызды.  Кісі  есімдерін 
мотивациялық  аспектіден  қарауда  салыстырмалы-тарихи  зерттеу  әдісінің  қолданылғаны  орынды.  Сондықтан 
мақалада  қазақ  және  түрік  тілдерінің  антропонимдері  қойылу  уәжділігі  тұрғысынан  берілді.    Екі  тілдегі  кісі 
есімдері  салыстырылу  барысында  олардың  уәжділік  мәселесіндегі  ұқсастықтары  шығарылды.  Сондай-ақ,  осы 
тақырып  аясында  өз  зерттеулерін  жүргізген  қазақ,  түрік  және  жалпы  түркітанушы  ғалымдардың  еңбектері  де 
аталып өтіледі. 
Тірек сөздер: Ономастикалық кеңістік, антропоним, уәжділік, мотивациялық аспект, салыстырмалы-тарихи 
зерттеу әдісі. 
Аннотация:  В  статье  еще  раз  доказывается,  что  система  антропонимов  является  неким  ядром  в 
ономастическом  пространстве.  Также  выявлены  особенности  аноропонимов  от  имен  нарицательных  и  их 
аспекты исследования. Доказано, что аспект мотивации играет важную роль в исследовании имен собственных, 
так  как  именно  мотивационный  аспект  дает  возможность  рассматривать  антропонимы  не  только  с 
этимологической,  структурной  или  исторической  точки  зрения,  но  и  с  логической,  психологической, 
социологической  и  даже  с  межкультурной  стороны.  Мотивация  –  тесно  связана  с  такими  понятиями,  как 
значение, содержание и очень важно выявить разницу между этими понятиями. Когда речь идет о рассматрении 
имен собственных с аспекта мотивации, то наиболее плодотворным является сравнительно-исторический метод 
исследования. Поэтому в статье даны антропонимы с мотивологической стороны казахского и турецкого языка. 
В  процессе  их  сравнения  выявлены  схожие  стороны  в  плане  мотивации.  В  статье  также  говорится  о  трудах 
исследователей в сфере антропонимии казахского и турецкого языка и общей тюркологии. 
Ключевые  слова:  Ономастическое  пространство,  антропоним,  мотивация,  мотивационный  аспект, 
сравнительно-исторический метод исследования. 
Abstract: In this article the author proves that the anthroponym system is a kind of kernel in the onomastic space. 
Also,  the  peculiarities  of  anthroponyms  from  common  nouns  are  revealed,  and  the  aspects  of  studying  them  are 
considered. It is proved that the aspect of motivation plays an important role in the study of proper names, as it is the 
motivational aspect that enables us to consider anthroponyms from not only etymological, structural or historical point 
of view, but from logical, psychological, sociological, and even cross-cultural aspects. Motivation is closely related to 
such  concepts  as  meaning  and  content,  and  it  is  very  important  to  identify  the  difference  between  these  two.  When 
considering proper names in motivational aspect, the comparative-historical method of investigation becomes the most 
useful one. Therefore, this article presents Kazakh and Turkish anthroponyms from motivational side. The comparison 
shows similarities in terms of motivation. The article also refers to the works of researchers in the field anthroponomy 
in Kazakh and Turkish languages, and general Turkic Studies. 
Key words: onomastic space, anthroponym, motivation, motivational aspect, the comparative-historical method of 
investigation. 

жүктеу/скачать 3,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: