Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган



Pdf көрінісі
бет733/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   729   730   731   732   733   734   735   736   ...   780
Байланысты:
Әдеби сын

Kypecin 
керген Жакыптай» сезшедЬ Оныц аталмыш 
сухбатында «Мендельштам жарыктыкка, Шыцгыс Айтматовка, Эбд1жэмш Нурпешсов пен 
Мухтар Шахановтарга соктыгуды Mice тутпай, Абайдыц езш сез eTyi - соныц дэлш» - дей 
келш, «Ал Абай жешне келеек, ол академияльщ туешктер бойынша, академиктер айтатындай 
«жацашыл акын» да емес, Аманхан айткандай, «дэстуршш акын» да емес. Абай - пайгамбар 
Акын. 
в л е н д
1
ол пенделерд1 адамдьщка баулу жолында керкем есиет eTin алган» («Казак 
эдебиетЬ), 19.09.2003) -дерад Тыныштьщбек.
«Аманханныц «лирикалык блещи ойлы аяктауга болмайды» дегеш де - жацеактьщ. Ли- 
рикальщ елен де «ойлы аякталуы» керек, белгш 6ip мелшерде тужырым жасалуга да тшс. 
Ce6e6i, лирикалык елец «кас-кагым сэттеп кецш-кушнщ кагазга тускен 
KeniipM eci 
гана емес
ол сонымен катар адамдьщ махаббаттан бусанган акыл-еещнщ перш телж обалы ретшде 
жупар 
eM ip c y p y i 
де! Мэселе баскада, ондай елендер акьш айтпасын, пэлсапа сокпасын де- 
His» (сонда) - деп бшедк
Поэзиядагы колтацбасы да, ол туралы ойлары да езгеше Тыныштьщбектщ сухбатта айткан 
niicipnepi ймд1 де болса ойландырарльщ. Мысалы, ол Аманханныц поэзиядагы ултгьщ сипат 
туралы айткан пшрлер1мен ой жарыстыра отырып, былай дейдк «Жадынды жацгырта бш» 
дей салу да - эдем1 киял. Ойткеш, жадынды мыц жерден жацгыртсац да, улттьщ акын бола 
алмайсыц, егер елщнщ устанганы ултгьщ 
eMip 
салты болмаса!.. Ултгьщ акындар дуниеге келу 
уипн ел1м1з/и уш-терт гасыр 
Kepi 
Keiiiipin тастау керек» (сонда). Эрине, акынныц бул niKipi- 
мен дауласуга да болады, сонымен 
6ipre 
«ултым» деп соккан акын журепнщ мазасыздануьш 
сезшгендей де боласыз. Эйтпесе, «сездщ мацызы кетш, самал калды, адамныц жаксысы ке- 
тш, жаманы калды» - деп Мецке бабамыз айтты дейдц 
6i3 
Сезд1 тыцдамайтын, Сезге токта- 
майтын сокыр да деюр заманга деп келдк. Ka3ip Сездщ мацызы турмак, самалы да жок...
Казактыц блещ тузелмей, 
eMipi 
ешуакытта тузелмек емес...
Эр елдщ т ш ез мемлекетшде байлаулы кул секиад кунелтпеу керек, кулкынды пенде се- 
кщщ муцюр ripjriK етпеу керек! Ол eMip суру керек! Б1з ушш Ата Тщдщ керкем де кемел бо­
луы - ел eMipiHiH елецге, ел елещнщ eMipre аяналуы деген сез!» (сонда) - деген бшк те 
парасатты сездер айтылмас едЬ


538
Дандай ЫСКЩУЛЫ
Аманхан, Тыныштьщбек акындармен сухбат журпзген Думан рамазан келеи эцпмеге 
TeMipxaH Медетбекп шакырыпты. Казак эдебиетшщ езекп мэселелерш камтыган етюр су- 
рактарымен кезге тускен Думан бул жолы да б1рсыпыра зэру сауалдар тастапты. Оган бер­
ген Тем1рханньщ жауаптары да батылдыгымен, нактылыгымен ерекшеленедь Алдымен, 
байкалатыны - акынныц азаматтык позициясы. «Рухани канагатсыздык, рухани тойымсыз- 
дык, рухани ашкарактьщ, рухани комагайлык адамды аскактатын, ажарландыратын, тек 
жеке адамды гана емес, ултты улт ететш, rim i мемлекеттщ !ргетасын беютепн асыл, аса 
кастерл1 угымдар», - деп угынатын, «Кудайым-ау, ез жер1, ез ел в д е сая таба алмаган казак 
Tmi соншалыкты сорлы, соншалыкты бейшара ма едь Куш кеше гана «акырып тец д к сура- 
ган - тш емес пе ед1?! Ещц не боп калды» («Казак эдебиеп», 01.08.2003) - деп, туган тшшщ 
бугш п мушюл халше кушнетш акынныц азаматтык багыты айкын. Ол кандай мэселеге 
болмасын, улттык мудде тургысынан бага берген.
Тем1рханнын айтуынша, «...шын акынды уакыт пен заманныц ез1 тудырады». Абайды да, 
Махамбетн де заманы тудырган. Абай Аманхан айткандай «дэстуршш акын» гана емес, ол -
реформатор. Бугшп туршш акын Тыныштыкбекп А.Эл1мулы сынаса, TeMipxaH «бугшп тац- 
да саусакпен санап аларлыктай ец талантты акьщцарымыздьщ 6ipi» - деп багалаган. Сол сияк­
ты Э.Нурпешсов жайлы айтьшып журген кейб1р сындармен де келкпейтш дш н бщщрген.
Акынды 6yriHri рухани ем1р1м1зде болып жаткан езгерютер аландатады. Ал эдебиетке 
келеек, «Постмодернизм деген агымды кайта-кайта алга тартады. Олардыц мунысын Tyci- 
нуге болады. Ойткеш олардыц одан баска корган-беюнш жок. Топырак жок, тамыр ж ок Улт­
тык болмыс-бтмнен ада. Keft6ipeyuepi таланттан журдай. Сонан кейш «постмодернизм!» 
деп, айкайлап жар салмай кайтеш!» (сонда). Бул жолдардан кок туржтер сарынын кайта 
прш нп, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   729   730   731   732   733   734   735   736   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет