З. А. Абдрахманов А. Ш. Смаилова

32 
метрлерінде қимылдау техникасы сәл нашарлауы мүмкін, себебі, 
шаршай бастайды. Шаршау жүгіру жылдамдығында байқалады: 
қимылдау жиілігі тӛмендейді, тірек уақыты ұлғаяды, итерілудің 
жылдамдығы мен мықтылығы тӛмендейді. 
Жүгіру техникасы мен жүгіру адымының құрылымы 
барлық қашықтықта сақталады, спортшының кинематикалық 
және динамикалық мүмкіндігіне байланысты тек қана ұзындық 
пен адымның жиілігі ауысады. 
Кросстық жҥгірудің ерекшелігі және техникасы 
Кросстық жарысқа қатысу үшін, әсіресе, жаңадан бастаған 
спортшылар мен мектеп оқушыларына арнайы дайындық қажет. 
Жұмсақ грунт, жергілікті жердің ойлы-қырлы жолдары, әр түрлі 
бӛгеттерден ӛту, осындай жағдайлар кросстық жүгірудің 
техникасын айқындайды.Кросстық жүгіру адымының құрылымы 
жағынан орта қашықтыққа жүгіру әдісіне ұқсайды. Аяқты қою 
грунтқа байланысты, яғни жердің сапасына байланысты (ол жер 
шӛп, құм немесе асфальт болуы мүмкін). Негізгі мақсат – жүгіру 
жылдамдығы мен мықтылығын сақтай отырып, жарақат алмау. 
Жоғарылау мен тӛмендеу марафондағыдай болады, тек қана 
биіктен тӛмен түскенде ағаштарды, шӛптерді қолмен ұстап 
жүгіріп түсуге болады. Горизонталды бӛгеттерде (шұңқырлар, 
канавалар, жарларда)аяқтан-аяққа секіруді қолданады. Тік 
кедергілерді, аяқ пен қолды тірек етіп кедергі адымымен ӛтеді 
(бӛгеттің биіктігіне байланысты). Есте сақтарлығы, бӛгеттерден 
ӛту уақытында дем алу ритмі қиындайды, оны қысқа уақыт 
ішінде қайтадан қалпына келтіру қажет. Сонымен қатар, жұмсақ 
немесе сырғанақ жолда аяқ артқа сырғанамау үшін, адымды 
қысқартып жүгіруді есте ұстау керек. Осындай әдіспен кросстық 
жүгірудегі жарыста әдеттегі жүгіріске қарағанда жоғарғы 
деңгейдегі мықтылық пен жан-жақты бӛгеттен ӛту жолдарын, 
жарыс уақытында болған жағдайды дұрыс әрі жылдамдықпен 
шешуді талап етеді. 
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У

33 
Кросстық жүгіруден халықаралық жарыс 12 км ӛтеді. 
Кросстық жүгіру дегеніміз – дӛңес, кедергілер кездесетін 
жүгіруді айтамыз. Тауға жүгірген кезде табан ұш жағымен 
қойылып, аяқ жедел қойылады, адым қысқартылады. Бӛренеден 
ӛткен кезде табан үстінен нық қойылады. Құм жермен ӛткенде 
аяқ тез қозғалып кӛп күшті қажет етеді.Жұмсақ немесе тайғақ 
жерлерде адымды қысқарта алған нәтижелі болады, аяқ артқа 
таймауын есте сақтау керек.. Сӛре және сӛрелік қозғалыс
«Сӛреге!» деген бұйрық берілгенде жүгіруші сӛре сызығының 
іш жағында тұрады, итеретін аяқ сӛре сызығының қасында, ал 
сермелетін аяқ жарты адым артта, денені алға еңкейтіп сәл алға 
жылжиды, аяқ бүгулі, осы қалып тепе-теңдікті және ыңғайлықты 
талап етеді. Тұру қалпы екі түрге бӛлінеді: қолды жерге тіреп 
және тіремей. 
Дыбыс берілгеннен кейін спортшы жүгіруді бастап, 
жолдың іш жағынан орын алуға тырысады. Сӛреден еңкейіп 
жедел қимыл жасайды. Дене бірте – бірте кӛтеріліп бір қалыпты 
жүгіруге кӛшеді. 
Дистанция бойымен жүгіру, сермеу адымымен басталып, 
тұрақты адым ұзындығы және жылдамдығы жүгірушінің 
жекелеген 
қасиеттеріне 
- 
бойына 
аяқ 
ұзындығына, 
жылдамдығына, тыныс алуына жалпы шеберлігінебайланысты,. 

жүктеу/скачать 1,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: