Зачет сұрақтары
Дін феномені: мәдени және әлеуметтанулық перспектива
жүктеу/скачать 88,4 Kb.
|
| 17. Дін феномені: мәдени және әлеуметтанулық перспектива.
Кез келген мәдениеттің алғашқы негізі қандай да бір халықтың әлемтануына тән ұғымдық-логикалық аппарат, яғни белгілі бір ұғымдар мен нұсқауларда баяндалған және тілде тіркелген байыпты тәжірибе болып табылады. Тіл - адам тәжірибесін жинақтау, сақтау және берудің шынайы нысаны. Тілді белгілі бір мағыналарға ие таңбалар мен символдар ретінде анықтауға болады. Индивидтер таңбалар мен символдардың мағыналарын әлеуметтену барысында, яғни тәрбиелену және білім алу барысында меңгереді.Мәдениеттің маңызды элементтері нанымдар, діншілдік, білімдер болып табылады. Нанымдар мен діншілдікте адамдардың шындығында да нені ұстанатыны, өзінің қызметінде және қатынастарында нені басшылыққа алатыны, олардың жүріс-тұрысы үлгілері нені қамтитыны көрінеді. Нанымдар мен діншілдік негізінде білім жатыр. Діншілдік ақпараттың жетіспеушілігі болғанда, қандай да бір ақпараттың ақиқаттылығын тәжірибе жүзінде растау мүмкіндігі болмағанда қалыптасады. Діншілдікке қарағанда нанымдардың мәні болмыс туралы логикалық негізделген және тәжірибе жүзінде расталған білім болады. Алайда нанымдар мен діншілдіктің біліммен байланысты болатыны сөзсіз. Білім нанымдарға және діншілдікке қандай да бір мағынаны беріп, оларды идеямен толықтырады. Әлеуметтік нормалары - тарихқа байланысты қоғамдық болмыстың индивид қызметіне және қатынастарына, әлеуметтік топтарға, таптарға және шынайы жағдайларға сәйкес қызметті және қатынастарды ұйымдастырудың қоғамдық қажеттілігін білдіретін қоғамдық институттарына қоятын талаптары. Олар қоғамдағы жүріс-тұрыстың жалпы қағидалары болып табылады. Барлық адамдарға, әлеуметтік топтарға, бүкіл халықаралық қауымдастыққа тән мүдделерді, құндылықтарды білдіретін әлеуметтік нормалар жалпы адами нормалар деп аталады. Бұл нормалар әділеттік және гуманизм, адам құқықтарына құрмет және т.с.с. белгілейді. Әлеуметтік нормалар қоғамда бірнеше маңызды функцияларды атқарады. Олар: жүріс-тұрыс эталондары қызметтерін атқарады; индивидтерді топтарға, топтарды қауымдастықтарға біріктіреді; әлеуметтанудың жалпы барысын реттейді; жүріс-тұрысты бақылайды. Тарихтағы ең алғашқы әлеуметтік нормалар ғұрып нормалары болып табылады. Ғұрып нормалары - көп рет немесе ұзақ уақыт бойы қолдану нәтижесінде адамдардың әдетіне айналып, осылайша олардың жүріс-тұрысын реттейтін жүріс-тұрыс қағидалары. Ғұрып - жүріс-тұрыстың қалыпты нормасы, оның орныққан нысанында орындалуы. Адам өзінің күнделікті өмірінде үнемі әдетті басшылыққа алады. Күнделікті әдеттермен салыстырғанда ғұрыптар – әлеуметтік тұрғыда маңызды құбылыстарға қатысы бар жүріс-тұрыстың жаппай үлгілері болып табылады. Мысалы, қонақжайлылық ғұрпы. жүктеу/скачать 88,4 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|