Зақымдануларға ағзаның жалпы реакциясы: стресс, кома, шок және коллапс. Стресс және оның маңызы

Сепсистік шок. Грамтеріс бактериялар әсерінде (ішек таяқшасы және т.б.) дамыса, оны эндотоксындік шок, ал грамоң бактериялар (мыс. staphilococcus aureus және т.б.) экзогендік шок деп деп аталады. Бактериялық токсиндер әсерінде қан тамырларының эндотелий қабаты зақымданып, оның өткізгіштігі ерекше артып кетеді. Қан тамырларының кеңейіп кетуі (вазодилатация) қан қысымының төмендеп кетуіне соқтырады. Сөйтіп, қанның басым бөлігі шетгегі кеңейген қан тамырларында қалып қойып, жүрекке қан келуі азаяды. Токсиннің әсерінде комплементтің фибринолиздік және кинин жүйелерінің белсенділігі күшейеді, тромбоциттер мен лейкоциттер белсенділігі артып, олар жасушалар мен тіндерді бұзады.

• 
  Сепсистік шок. Грамтеріс бактериялар әсерінде (ішек таяқшасы және т.б.) дамыса, оны эндотоксындік шок, ал грамоң бактериялар (мыс. staphilococcus aureus және т.б.) экзогендік шок деп деп аталады. Бактериялық токсиндер әсерінде қан тамырларының эндотелий қабаты зақымданып, оның өткізгіштігі ерекше артып кетеді. Қан тамырларының кеңейіп кетуі (вазодилатация) қан қысымының төмендеп кетуіне соқтырады. Сөйтіп, қанның басым бөлігі шетгегі кеңейген қан тамырларында қалып қойып, жүрекке қан келуі азаяды. Токсиннің әсерінде комплементтің фибринолиздік және кинин жүйелерінің белсенділігі күшейеді, тромбоциттер мен лейкоциттер белсенділігі артып, олар жасушалар мен тіндерді бұзады.
  
• 
  Гемотрансфузиялық шок топтары сәйкес келмейтін қан құйылғанда дамиды.
  
• 
  Анафилактикалық шок организмге әртүрлі аллергиялық реакциялардың дамуына байланысты.
  
• 
  Нейрогендік шок. Жұлын-ми жарақаттанғанда немесе ауқымды дене жарақатында кездеседі. Оның негізгі себебі орталық нерв жүйесіне афференттік ауыру импульстарының шектен тыс түсуі. Осы жағдайда шеткі қан тамырлары ерекше кеңейіп, қан қысымы өте төмендеп кетеді.
  

Шок дамуында үш кезенді ажыратады: I. Басталу кезеңі. Бүл кезеңде орын толтыру (компенсация) механизмдерінің іске қосылуына байланысты жүректің, мидың қанмен қамтамасыз етілуі, қан қысымы, ішек, тері қан тамырла- рындағы вазоконстрикция нөтижесінде әлі де қалыпты. II. Үдемелі даму кезеңі. Өмір сүруге маңызды ағзалардың өзінде де гипоперфузия қүбылыстары дамиды. Гипоксия тіндік деңгейге жетеді, анаэробтық гликолиз күшейіп, ацидоз дамиды. Қан микроциркуляция арнасына жиналып қалады. III. Қайтымыз кезеңі. Бүл кезеңде жасушалар мен тіндерде ауыр және қайтымсыз морфологиялық өзгерістер дамиды. Соның нәтижесінде жеке ағзалар қызметі бұзылып, ауру өледі.

• 
  Шок дамуында үш кезенді ажыратады: I. Басталу кезеңі. Бүл кезеңде орын толтыру (компенсация) механизмдерінің іске қосылуына байланысты жүректің, мидың қанмен қамтамасыз етілуі, қан қысымы, ішек, тері қан тамырла- рындағы вазоконстрикция нөтижесінде әлі де қалыпты. II. Үдемелі даму кезеңі. Өмір сүруге маңызды ағзалардың өзінде де гипоперфузия қүбылыстары дамиды. Гипоксия тіндік деңгейге жетеді, анаэробтық гликолиз күшейіп, ацидоз дамиды. Қан микроциркуляция арнасына жиналып қалады. III. Қайтымыз кезеңі. Бүл кезеңде жасушалар мен тіндерде ауыр және қайтымсыз морфологиялық өзгерістер дамиды. Соның нәтижесінде жеке ағзалар қызметі бұзылып, ауру өледі.