Аумақтық шоғырлану факторы. Онымен өндірістік шоғырлану (кәсіпорындар көлемінің артуы) және шаруашылық пен халықтың аумақтық шоғырлануы байланысты болады. Әсіресе астаналық қалалар мен көмір алаптары маңында қалыптасқан байырғы (ескі) өнеркәсіптік аудандар көзге түседі.
Дүниежүзілік шаруашылықтың салаларын заманауи орналастыру факторлары Орналастырудың заманауи факторларына ғылымға негізделу және экологиялық факторлар жатады.
Ғылымға негізделу факторы өндірісті орналастырудың аса маңызды факторына айналуда. Ғылымға негізделген жаңа салалар ғылым орталықтары болып саналатын ірі қалаларда немесе мамандандырылған «ғылым қалаларына» орналастырылады. Кибернетика терминін ғылымға 1830 жылы француз физигі Ампер енгізген болатын. Ол экономиканы басқаруды жетілдіру міндеттерін шешеді. Оның функциялары: жоспарлау және болжам жасау. шешімдерді қабылдау, жұмысты ұйымдастыру, үйлестіру және реттеу. Кибернетиканың негізгі қағидалары өндірісті басқару аясында механикаландыру мен автоматтандыруға негіз болады, сондай-ақ автоматтандырылған жұмыс орындарын және басқарудың ақпараттық жүйелерін жасауға көмектеседі.
Экологиялық фактор FTP заманында айрықша маңызға не болады. Экологиялық фактор өнеркәсіп кәсіпорындарын орналастыруды оңтайландыру, аз калдыкты немесе қалдықсыз технологиялар мен тазарту құрылғыларын енгізу арқылы ластануды азайтуға ықпал етеді.
Шаруашылық құрылымы бойынша елдердің топтары
