Зерттеуші педагогтің мәдениеті және ғылыми этика

Білім зерттеушісінің ұстанымдары

жүктеу/скачать 350,25 Kb.

бет	4/9
Дата	18.10.2023
өлшемі	350,25 Kb.
	#118079

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Байланысты:
зерттеу этикасы лек

БІЛІМ ЗЕРТТЕУШІСІНІҢ ӘДЕП ЕРЕЖЕЛЕРІ
Зерттеуден зиян тию тәуекелі және зерттеу пайдасы

Білім зерттеушісінің ұстанымдары

Зерттеуге
Зерттеуге
адам
адам
зерттеудің қауқарсыз қатысушыларына ерекше
зерттеудің қауқарсыз қатысушыларына ерекше
Құрмет
зерттеу
зерттеу
адам
адам
зерттеудің қауқарсыз қатысушыларына ерекше
зерттеудің қауқарсыз қатысушыларына ерекше
Қамқорлық
Зерттеуге
Зерттеуге
зерттеуге
зерттеуге
зерттеушілік
зерттеушілік
Әділдік
Зерттеу
Зерттеу
зерттеуге
зерттеуге
зерттеушілік
зерттеушілік
Ынсаптылық
Зерттеуде
Зерттеуде
зерттеуге
зерттеуге
қажет болған жағдайда сарапшылардың кеңесіне жүгіну;
қажет болған жағдайда сарапшылардың кеңесіне жүгіну;
Есептілік
Білім
Білім
зерттеуге
зерттеуге
қажет болған жағдайда сарапшылардың кеңесіне жүгіну;
қажет болған жағдайда сарапшылардың кеңесіне жүгіну;
Кәсіпқойлық

БІЛІМ ЗЕРТТЕУШІСІНІҢ ӘДЕП ЕРЕЖЕЛЕРІ

Білім зерттеушілері зерттеуге қатысушылардың және қоғамның мүддесі үшін аянбай қызмет етеді деп күтіледі. Зерттеушілер олардың зерттеу қызметінің қайсыбір тұсына байланысты әділ шешім қабылдауына кедергі туғызуы мүмкін мүддені (мүдде қайшылығын) алдын ала анықтауға тиіс.

Сыңаржақ әрі әділсіз қабылданған шешім зерттеушінің әділ, ал зерттеудің жүйелі болатынына күмән тудырады. Жөнсіз шешім зерттеуге қатысатын адамдарға зиян келтіру қаупін туғызады және бүкіл жобаны беделінен айыруы мүмкін. Осы сияқты жағдайлардың алдын алу немесе олардың орын алу мүмкіндігін мейлінше азайту шаралары «мүдде қайшылығын басқару» ұғымын құрайды.
1. Мүдде қайшылығы

Зерттеуден зиян тию тәуекелі және зерттеу пайдасы

Зерттеуді әдептік тұрғыдан реттеу нормалары зерттеуге тартылатын адамдарға зиян тигізбес үшін жасалған. Сондықтан білім зерттеушісінің басты міндеттерінің бірі – зерттеуді жоспарлап жүргізуде адамға зиян тию тәуекелін анықтау әрі оның орын алу мүмкіндігін мейлінше азайту. Биомедицинамен салыстырғанда білім саласындағы зерттеулердің тәуекелі әдетте төмендеу болады. Алайда, білім зерттеулерін ықтимал зиянды елемей өткізу қатысушы адамдардың абыройына айтарлықтай ауыр нұқсанның келуіне соқтыруы ғажап емес. Мәселен, зерттеуден кейін бұл кісілер әріптестерінің алдында беделден айырылуы, кикілжіңге тап болуы, әкімшіліктің сенімінен шығуы, жұмыстан босап қалуы, моральдық күйзелуі, қорқыныш-үрей басуы, қысқасы, әлеуметтік, кәсіби, эмоциялық жағынан азап шегуі әбден мүмкін.

жүктеу/скачать 350,25 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9